Jest to kolejne narzędzie dedykowane pracodawcom i osobom zarządzającym zdrowiem w firmach, opracowane przez ekspertów z Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi (organizacji partnerskiej Pracodawców Medycyny Prywatnej) w ramach projektu „Praca na zdrowie”, finansowanego przez Ministra Zdrowia ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025.

„Kwestionariusz do badania kultury zdrowia w zakładzie pracy” oraz wcześniej wypracowane narzędzia tj. „Kwestionariusz do subiektywnej oceny stanu zdrowia personelu firmy” i „Kwestionariusz do oceny zachowań i postaw personelu wobec zdrowia” wraz z opisami rekomendowanej metodyki ich stosowania są udostępnione bezpłatnie do zastosowań niekomercyjnych, z uznaniem autorstwa (CC BY-NC-ND 4.0).

LINK DO KWESTIONARIUSZY

„Kwestionariusz do badania kultury zdrowia w zakładzie pracy” jest narzędziem pomocnym pracodawcom oraz osobom zarządzającym zdrowiem w zakładach pracy w ocenie czy i na ile kultura ich organizacji w sposób efektywny wspiera zdrowie pracowników. Posiłkując się nim, można w uporządkowany i systematyczny sposób ocenić, czy i na ile firma realnie ceni i wspiera zdrowie swojego personelu. Oznacza to zwłaszcza, że tworzy korzystne dla niego warunki w środowisku materialnym i społeczno-organizacyjnym, rozwija wśród kadry i pracowników postawy sprzyjające zdrowiu oraz umożliwia, ułatwia, wspiera i stymuluje prozdrowotne praktyki, realizowane zarówno w czasie pracy, jak w życiu codziennym. Pracodawcy i menadżerowie mogą zorientować się w jakich obszarach funkcjonowania ich organizacji zdrowie zajmuje obecnie ważne, a w jakich jeszcze marginalne miejsce. W kolejnych latach mogą też monitorować postępy w tworzeniu i rozwijaniu kultury zdrowia w swoim przedsiębiorstwie lub instytucji.

Zainteresowanie kulturą zdrowia w zakładach pracy jest relatywnie nowym trendem. Rozwija się on na fali rosnącego zainteresowania firm wellbeingiem personelu oraz pod wpływem dojrzewającej świadomości, że same „dni zdrowia” i prozdrowotne benefity nie są w stanie skutecznie oddziaływać na samopoczucie i stan zdrowia pracowników – zwłaszcza gdy atmosfera i organizacja pracy, styl zarządzania, komunikacja lub relacje międzyludzkie w danej organizacji pozostawiają wiele do życzenia. Gdy kultura organizacyjna nie jest przyjazna dla zdrowia, pracownicy często nie mają czasu, siły i chęci, by uczestniczyć w prozdrowotnych akcjach i korzystać z oferowanych benefitów, natomiast pracodawcy ponoszą bezproduktywne koszty troski o zdrowie personelu niedostosowanej do jego potrzeb (a jeszcze większe gdy pracownicy zauważają, że jest to troska pozorowana – tzw. wellbeing washing).

Kultura zdrowia jest jeszcze słabo opisanym tematem – zarówno w literaturze naukowej, jak w praktyce zarządczej przedsiębiorstw. Dlatego też eksperci Krajowego Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, w oparciu o przegląd literatury oraz wywiady z menedżerami i własne wieloletnie doświadczenia, opracowali autorską definicję kultury zdrowia. Obejmuje ona 8 podstawowych elementów:

1. Wartości i polityki organizacyjne.
2. Materialne środowisko pracy i świadczenia prozdrowotne.
3. Organizacja procesów pracy.
4. Struktury i role instytucjonalne.
5. Praktyki zarządcze i komunikacyjne.
6. Normy i obyczaje w organizacji.
7. Postawy i przekonania.
8. Relacje międzyludzkie.

Każdy z tych elementów został bardziej szczegółowo scharakteryzowany w „Kwestionariuszu do badania kultury zdrowia w zakładzie pracy”. Łącznie opisują one postulowany „stan idealny” takiej kultury organizacyjnej, w której pracownikom chce się dbać o zdrowie i mają ku temu tworzone, przy ich współudziale, optymalne warunki.

Ocena kultury organizacyjnej prowadzona w oparciu o przedstawiony kwestionariusz polega na tym, by przy każdej z 31 szczegółowych charakterystyk, przypisanych do wymienionych ośmiu elementów kultury organizacyjnej, określić na 7-punktowej skali, na ile są one spełnione w organizacji.

„Kwestionariusz do badania kultury zdrowia w zakładzie pracy” został przygotowany tak, by mógł być wykorzystany przede wszystkim jako narzędzie wspierające większą świadomość kadry zarządzającej oraz jako pomoc w planowaniu rozwoju organizacji. Pokazuje on optymalne kierunki rozwoju organizacji (przedstawione na tyle ogólnie, by mogły mieć zastosowanie do różnych typów organizacji) i pomaga ocenić dystans do ich osiągnięcia. Pozwala też bardziej precyzyjnie określić i opisać ww. charakterystyki, dostosowując je do profilu własnej organizacji. Kwestionariusz może też być użyty jako narzędzie współpracy z pracownikami, dla których tworzy się te rozwiązania. Może służyć rozwijaniu dialogu i angażowaniu pracowników w sprawy dotyczące zdrowia. W załączniku do kwestionariusza opisane zostały rekomendacje, jak w optymalny sposób przeprowadzić cały proces oceny. Warto podkreślić, że każda organizacja powinna ten proces zaplanować i zrealizować w sposób dostosowany do własnej sytuacji, własnych celów i potrzeb.

W oparciu o ww. trzy kwestionariusze, eksperci Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w ramach Centrum Konsultacyjnego oferują zakładom pracy bezpłatną pomoc w procesie diagnozy potrzeb zdrowotnych personelu oraz oceny kultury zdrowia:

• konsultacje z kadrą zarządzającą służące omówieniu celu badań oraz możliwych sposobów ich realizacji z wykorzystaniem kwestionariuszy,
• adaptację ww. kwestionariuszy do specyficznych potrzeb i uwarunkowań danej organizacji,
• bieżące konsultowanie procesów gromadzenia danych,
• pomoc w interpretacji uzyskanych wyników.

Aby zapisać się na konsultacje, wystarczy kliknąć w poniższy link.

LINK DO KONSULTACJI

ZOBACZ I POBIERZ KWESTIONARIUSZ

Zapraszamy do kontaktu z twórcami kwestionariuszy z Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera:
tel.: 42 6314 685, e-mail: pracanazdrowie@imp.lodz.pl.

Działania są realizowane w ramach projektu „Edukacja w zakresie zarządzania zdrowiem starzejących się pracowników oraz opracowanie i upowszechnienie instrumentów promujących zdrowie i zachowania prozdrowotne w środowisku pracy”, realizowanego w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025, finansowanego przez Ministra Zdrowia.

Mając wybór między dobrym pakietem medycznym a podwyżką o wartości tego pakietu, 6 na 10 pracowników w Polsce woli pierwszą opcję, wynika z badania przeprowadzonego przez enel-med. Co trzecia osoba preferuje wyższe wynagrodzenie. Te dane nie powinny dziwić, biorąc pod uwagę rosnące koszty leczenia w Polsce. Na refundację świadczeń i leków NFZ wydał w 2022 roku o 27 mld zł więcej niż rok wcześniej, a średnia wartość refundacji w przeliczeniu na pacjenta wyniosła niemal 3,5 tys. zł. Najbardziej świadomi tej sytuacji są przedstawiciele pokolenia X, którzy wykazują największe zainteresowanie rozszerzoną opieką medyczną.

– Drożejąca opieka medyczna jest faktem, co wynika ze statystyk Narodowego Funduszu Zdrowia. W 2021 roku średni koszt leczenia jednego pacjenta wynosił ok. 2,6 tys. zł, natomiast w zeszłym roku podrożał o ok. 900 zł. Nie dziwią zatem wyniki zrealizowanego przez nas badania, z którego wynika, że większość pracowników wybrałoby dobry pakiet medyczny, a nie podwyżkę wynagrodzenia w wysokości wartości tego pakietu. Inwestycja w rozszerzoną opiekę, która może początkowo wydawać się droga, to zapobieganie chorobom dzięki dostępowi do licznych badań oraz pełna diagnostyka medyczna w przypadku wystąpienia problemu zdrowotnego. W dłuższej perspektywie to ogromne oszczędności dla portfela całej rodziny – mówi Alina Smolarek, Dyrektorka HR w Centrum Medycznym ENEL-MED.

Zapytani przez enel-med pracownicy o to, co wybraliby – pakiet medyczny premium czy podwyżkę w wysokości 160 zł brutto miesięcznie – w zdecydowanej większości postawili na opcję numer jeden (62 proc. wskazań). 38 proc. respondentów wybrałoby wyższą pensję.

Wiek ma znaczenie

Inwestowanie w rozszerzony pakiet medyczny pokazuje, że zdrowie dla Polaków jest priorytetem. Widać jednak różnice w podejściu, biorąc pod uwagę wiek pracowników. Najmniej na tym beneficie zależy najmłodszym pracownikom, dla których wyższy zarobek na początku kariery jest bardziej kuszący. 47 proc. Polaków od 18. do 25. roku życia wybrałoby rozszerzoną opiekę medyczną, a 53 proc. podwyżkę w wysokości 160 zł brutto. Natomiast w grupie wiekowej 56-65 lat aż 75 proc. osób opowiada się za rozszerzonym pakietem medycznym, a tylko 25 proc. chce więcej zarabiać. Warto wyróżnić grupę między 36. a 45. rokiem życia, ponieważ tu występuje przełom zapotrzebowania na lepszą opiekę zdrowotną (66 proc.).

Dla obu płci rozszerzone pakiety medyczne są niemal tak samo ważne. 60 proc. mężczyzn wybrałoby właśnie tę opcję zamiast podwyżki, u kobiet tendencja jest o 3 punkty procentowe wyższa. Ciekawe, że zgodnie z danymi NFZ, w zeszłym roku więcej kosztowało leczenie panów (3474,61 zł) niż pań (3279,12 zł).

Moc większego pakietu

W rozszerzonym pakiecie medycznym znajduje się nie tylko podstawowa opieka zdrowotna, m.in. dostęp do internisty, lekarza rodzinnego, okulisty, ginekologa czy licznych badań, ale również wysokospecjalistyczne zabiegi chirurgiczne wykonywane w trybie jednego dnia, rozszerzony zakres zabiegów ambulatoryjnych czy usługi rehabilitacyjne. To także dodatkowe szczepienia ochronne, kompleksowa opieka profilaktyczna stomatologiczna oraz szeroki wachlarz badań diagnostycznych.

– Istnieje coraz bardziej ugruntowane przekonanie, że dbałość o zdrowie i dobro pracowników nie tylko wpływa korzystnie na ich samopoczucie, ale także przekłada się na efektywność działania całej organizacji. Badanie i zaspokajanie potrzeb zdrowotnych personelu jest zatem nie tylko elementem polityki personalnej pracodawcy, lecz również strategią o wymiernej wartości biznesowej. Analiza potrzeb pracowników w obszarze opieki zdrowotnej pozwala pracodawcom dostosować pakiet medyczny do realnych oczekiwań zatrudnionych. Działania te nie tylko zwiększają zaangażowanie pracowników, lecz także przyczyniają się do redukcji absencji związanej ze zdrowiem oraz zwiększenia produktywności – dodaje Alina Smolarek z Centrum Medycznego ENEL-MED.

***

Metodologia badania:

Badanie „Zdrowy pracownik 2023” zostało zrealizowane przez ICAN Institute na zlecenie Centrum Medycznego enel-med. Wielkość próby wyniosła n=800 pracowników w firmach zatrudniających więcej niż 50 osób. Wśród nich było 200 menedżerów, 300 specjalistów oraz 300 pracowników fizycznych. Badanie wykonano metodą ankiet online (CAWI) w kwietniu 2023 roku.

Pracodawcy w Polsce od kilku lat prześcigają się w pomysłach na niestandardowe benefity dla pracowników. Nie zawsze to jest właściwa strategia. Jak wynika z najnowszego badania enel-med „Zdrowy pracownik 2023” Polacy są przywiązani do podstawowych dodatków pozapłacowych, z których nie chcą rezygnować. 62% pracowników nie wyobraża sobie nie mieć pakietu medycznego, 42% dofinansowania wypoczynku, a 41% ubezpieczenia na życie. Co więcej, pracownicy pierwsze dwa benefity postrzegają jako najbardziej odciążające ich budżet domowy, zaraz obok bezpłatnego transportu do pracy. Eksperci enel-med zwracają uwagę, że zdrowie w Polsce jest coraz droższe, dlatego atrakcyjne i indywidualnie dopasowane świadczenia medyczne to wymierna korzyść zarówno dla pracowników jak i pracodawców.

– Firmy na całym świecie coraz częściej rezygnują z pojęcia HR na rzecz People and Culture, podkreślając tym samym zmianę priorytetów i oczekiwań pracowników wobec miejsca pracy. Ostatnie kryzysy społeczno-gospodarcze znacząco wpłynęły na model zarządzania zespołami, a firmy, próbując nadążyć za silnymi trendami, koncentrują się przede wszystkim na człowieku, jego potrzebach i rozwoju. Dlatego strategicznym elementem wynagrodzenia stały się benefity pozapłacowe nawiązujące do trendu well-being. Z wcześniej realizowanych przez nas badań wynika, że pracownicy zdrowie własne i bliskich traktują priorytetowo, wzrosło także przekonanie, że do efektywnej pracy niezbędny jest optymalny stan psychofizyczny. Wyniki naszego najnowszego raportu „Zdrowy pracownik 2023” tylko to potwierdzają – prywatna opieka medyczna oferowana przez pracodawcę to element, który najbardziej odciąża budżet pracowników, więc pracownicy nie chcą z tego rezygnować – powiedziała Alina Smolarek, Dyrektorka HR, Centrum Medyczne ENEL-MED.

Nie chcemy rezygnować ze zdrowia…

Pracownicy średnich i dużych firm zapytani w badaniu enel-med „Zdrowy pracownik 2023” o benefity, z których najtrudniej byłoby im zrezygnować, w pierwszej kolejności wskazali na prywatne pakiety medyczne (62% wskazań). To numer jeden niezależnie od stanowiska czy wieku respondenta. Warto jednak zwrócić uwagę, że nieco więcej specjalistów niż pracowników fizycznych wskazało na istotność tego dodatku (65% vs. 56%).

W drugiej kolejności pracownikom żal byłoby rezygnować z dofinansowania wypoczynku (42%). Znaczenie tego benefitu rośnie wraz z wiekiem. 33% osób w wieku 18-25 lat wskazuje, że bardzo zależy im na tym elemencie, w grupie osób 36-45 lat ten odsetek wynosi 46%, a w grupie 46-55 lat już 49%. Ostatnie miejsce podium zajęło ubezpieczenie na życie, na które wskazało 41% osób. Najbardziej żal tego elementu najstarszym respondentom powyżej 55 lat – 57% wskazań.

Warto dodać, że mężczyznom zdecydowanie trudniej niż kobietom byłoby zrezygnować z samochodu służbowego (38% vs. 26%).

…bo profilaktyka i leczenie słono kosztują

Wysoka inflacja, podwyżki cen energii i usług skłaniają Polaków do jeszcze lepszego zarządzania domowym budżetem. Enel-med zapytał pracowników, które benefity pozapłacowe najbardziej odciążają ich budżet domowy. I tutaj również wyborem numer jeden okazał się prywatny pakiet medyczny. 6 na 10 zapytanych uważa, że jest to dodatek pozapłacowy, który najbardziej pomaga im balansować domowe finanse (61%). Jest to najważniejszy benefit niezależnie od wieku czy stanowiska. Różnice widać w przypadku podziału na płeć – nieco więcej kobiet niż mężczyzn zwróciło największą uwagę na prywatną opiekę medyczną (65% vs. 57%).

Drugim elementem odciążającym domowy budżet jest dofinansowanie do wypoczynku (45%). Jest ono tym ważniejsze, im starszy jest ankietowany. 27% osób w wieku 18-25 lat uważa go za istotną pozycję, podczas gdy w grupie 36-45 lat wskazuje na niego 46% osób, a wśród osób powyżej 55 roku życia aż 55% ankietowanych.

Jako trzeci benefit pracownicy wskazali darmowy transport do pracy (41%), co nie dziwi, biorąc pod uwagę wysokie koszty paliwa oraz zakupu samego pojazdu. Ten element najbardziej odciąża budżet najmłodszych (ok. 50% wskazań w grupie 18-35 lat), nieco mniej tych starszych respondentów (ok. 30% wskazań w grupie 46-65 lat).

– Pakiet zdrowotny może być istotnym elementem przewagi konkurencyjnej, ale tylko wtedy, kiedy jest atrakcyjny i dopasowany do pracownika. Nie ma rozwiązań dla każdego i trzeba poświęcić czas na zbudowanie programu prozdrowotnego właściwego dla zatrudnionych i kultury organizacyjnej firmy. Coraz częściej też, ze względu na rosnące koszty dbania o zdrowie, Polacy są gotowi uczestniczyć w kosztach spersonalizowanego pakietu medycznego oferowanego przez pracodawcę. Część oczekuje dodatkowych konsultacji stomatologicznych, część wizyty u psychoterapeuty, a jeszcze inni rozszerzonej opieki na członków rodziny. Partycypacyjny model zarządzania pakietami medycznymi sprawia, że z jednej strony pracownik może mieć dostęp do szerokiej oferty i korzystać z niej zawsze wtedy, kiedy potrzebuje. Z drugiej zaś, biorąc pod uwagę coraz wyższe koszty prowadzenia działalności oraz usług medycznych, pracodawca może pozwolić sobie na atrakcyjny benefit, który wyróżni go na rynku – mówi Alina Smolarek, Dyrektorka HR, Centrum Medyczne ENEL-MED.

***

Metodologia badania:

Badanie „Zdrowy pracownik 2023” zostało zrealizowane przez ICAN Institute na zlecenie Centrum Medycznego enel-med. Wielkość próby wyniosła n=800 pracowników w firmach zatrudniających więcej niż 50 osób. Wśród nich było 200 menedżerów, 300 specjalistów oraz 300 pracowników fizycznych. Badanie wykonano metodą ankiet online (CAWI) w kwietniu 2023 roku.

Centrum Medyczne Internus z Puław zainwestowało w nowy sprzęt – kapilaroskop, za pomocą którego wykonuje się badania wykorzystywane w diagnostyce zaburzeń mikrokrążenia i reaumatologii.

Badanie kapilaroskopowe jest komercyjne. Jego cena wynosi 100 zł.

Badanie wykorzystywane jest także w chirurgii naczyń, w diagnostyce niewydolności żylnej, obrzękach limfatycznych i miażdżycy oraz w niedokrwieniu kończyn dolnych pochodzenia tętniczego.

Czytaj także: Puławy: diagnostyka bezdechu sennego w CM Internus>>>

Internus prowadzi w Puławach placówki działające przy Alei Fieldorfa Nila 16, przy Alei Fieldorfa Nila 10, przy alei Królewskiej 15 i przy ulicy Wojska Polskiego 1/16.

Centrum oferuje usługi w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, konsultacje specjalistyczne, usługi stomatologiczne, rehabilitację, drobne zabiegi chirurgiczne, a także badania diagnostyczne. Usługi przychodni są zarówno komercyjne jak i finansowane z NFZ.

Internus działa od 1997 roku, od 2011 roku jako Centrum Medyczne Internus sp. z .o.o., którego zarząd tworzą Jolanta Flasińska i Barbara Zarychta.

W Centrum Medycznym Gamma w Warszawie od marca 2018 roku działa nowa pracownia oferująca badania densytometryczne. W pracowni można między innymi wykonać badania stosowane w osteoporozie, a także badania tkanek miękkich i pomiar masy mięśniowej.

Przy pomocy densytometru można także określić spoczynkowe zapotrzebowanie kaloryczne czy rozkład tłuszczu, można też wykonać pakiet badań – metaboliczny i sportowy.

Densytometria jest dwuwymiarową odmianą tomografii komputerowej. Opiera się na radiologicznej ocenie różnicy absorpcji między różnymi tkankami. Pozwala na dokładne określenie ilości tkanki kostnej, a także pomiar ilości tkanki tłuszczowej i beztłuszczowej (mięśniowej).

W Centrum Gamma używany jest densytometr GE Lunar Prodigy Advance, który umożliwia miedzy innymi oznaczenie wartości 10-letniego ryzyka złamań (FRAX) dla kobiet i mężczyzn w wieku 40 do 86 lat w oparciu o densytometrię i analizę standaryzowanych pozakostnych czynników ryzyka względnego złamań. Wielkość ta po uzupełnieniu o wywiad i badanie lekarskie umożliwia podjęcie właściwej i zgodnej z obowiązującymi wytycznymi decyzji terapeutycznej.

Centrum Medyczne Gamma działa od 2013 roku. Realizuje świadczenia medyczne w zakresie ortopedii i traumatologii oraz chirurgii kręgosłupa w pełnym zakresie, czyli obejmującym wszystkie procedury lecznicze w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego – od leczenia ambulatoryjnego, przez wysokospecjalistyczną diagnostykę obrazową, po leczenie operacyjne i rehabilitację.

Placówka podejmuje się nowatorskich zabiegów. W maju 2017 przeprowadzono tutaj  pierwsze w Polsce operacje wydłużenia kości nowej generacji.

Centrum Gamma mieści się przy ulicy Broniewskiego 3 na warszawskim Żoliborzu.

Od 2015 roku większościowym udziałowcem Centrum Medycznego Gamma jest PZU.