Opublikowane zostały dwa rozporządzenia ministra zdrowia dotyczące formularzy Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia.

Pierwsze z rozporządzeń dotyczy formularza Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia dla inwestycji skutkujących zmianą zakresu udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej.

Określa ono wzór wniosku zawierającego formularz IOWISZ wraz ze wskazaniem kryteriów oceny inwestycji skutkujących zmianą zakresu udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej, przypisaniem im wagi oraz określeniem skali punktów możliwych do uzyskania w zakresie poszczególnych kryteriów, a także sposób obliczania całkowitego wyniku punktowego w zakresie dokonywania oceny celowości oraz minimalną liczbę punktów wymaganą do uzyskania pozytywnej opinii.

Rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie formularza Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia dla inwestycji skutkujących zmianą zakresu udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw RP 5 lutego 2021 roku (poz. 252).

Drugie rozporządzenie dotyczy formularza IOWISZ dla inwestycji pozostających bez wpływu na zakres udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej.

Czytaj także: Zdrowa Perspektywa – projekt Grupy Lux Med i SGH>>>

Rozporządzenie określa wzór wniosku zawierającego formularz Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia wraz ze wskazaniem kryteriów oceny inwestycji pozostających bez wpływu na zakres udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej, przypisaniem im wagi oraz określeniem skali punktów możliwych do uzyskania w zakresie poszczególnych kryteriów, a także sposób obliczania całkowitego wyniku punktowego w zakresie dokonywania oceny celowości, w tym sposób obliczania tego wyniku przez każdy z podmiotów, oraz minimalną liczbę punktów wymaganą do uzyskania pozytywnej opinii.

Rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie formularza Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia dla inwestycji pozostających bez wpływu na zakres udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw RP 5 lutego 2021 roku (poz. 249).

Rozporządzenia weszły w życie 6 lutego 2021 roku.

1 stycznia 2021 roku wejdzie w życie nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zgodnie z którą ułatwione będzie wnioskowanie o ocenę inwestycji w ochronie zdrowia.

Nowelizacja zapewnia elektronizację składania wniosków. Opinia o Celowości Inwestycji będzie ważna przez 3 lata od dnia wydania, a nie jak dotychczas, bezterminowo.

Nowelizacja wprowadza nowe czynniki ubiegania się o OCI. Nie będzie konieczności ubiegania się o Ocenę Celowości Inwestycji w przypadku wprowadzenia jedynie drobnych zmian o wartości do 2 mln zł.

Czytaj także: Rok 2020 pokazał potencjał prywatnego sektora opieki zdrowotnej>>>

W przypadku inwestycji o wartości przekraczającej 50 mln zł przed wydaniem OCI będzie potrzebna dodatkowa ocena Komisji Oceny Wniosków Inwestycyjnych, działającej przy ministrze zdrowia. Będzie się ona składała z przedstawicieli ministerstw – finansów, rozwoju regionalnego i zdrowia oraz z osób wskazanych przez prezesa NFZ oraz szefa KPRM.

Pozytywna ocena inwestycji będzie warunkiem uzyskania kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Ustawa z 10 grudnia 2020 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw została opublikowana w Dzienniku Ustaw RP 23 grudnia 2020 roku (poz. 2345).

Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o świadczeniach zdrowotnych oraz ustawy o działalności leczniczej kontraktowanie świadczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia będzie zależało od posiadania pozytywnej opinii o celowości inwestycji.

W rezultacie środki publiczne będą wspierały tylko te przedsięwzięcia inwestycyjne, które są celowe, a więc odpowiadają istniejącym i prognozowanym potrzebom zdrowotnym – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Uzasadnienie wyjaśnia, że zmiany w ustawie z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych a także w ustawie z 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej mają na celu eliminację zjawiska nadpodaży usług medycznych, a także dostosowanie inwestycji w sektorze zdrowia do rzeczywistych potrzeb społeczeństwa oraz umożliwienie świadczeniodawcy perspektywicznego rozwoju zgodnego z lokalnymi potrzebami zdrowotnymi.

Zamierzeniem projektodawcy jest objęcie szerokiego spektrum podmiotów leczniczych, które świadczą lub zamierzają świadczyć usługi medyczne ze środków budżetu państwa, do uzyskania OCI w systemie Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ), na realizację zadań inwestycyjnych.

Nie będzie kontraktów dla nowych podmiotów

W świetle wprowadzanych uregulowań nie będzie możliwe zawarcie umowy w trybie konkursowym, obejmującej udzielanie świadczeń przy użyciu infrastruktury podlegającej wymogowi uzyskiwania OCI – przed upływem 5 lat od zakończenia inwestycji. Dotyczy to wszystkich rodzajów świadczeń, kontraktowanych w trybie konkursowym.

Wprowadzenie zaproponowanych zmian spowoduje, iż każdy nowo utworzony podmiot leczniczy lub nowa jednostka lub komórka organizacyjna zakładu leczniczego podmiotu wykonującego działalność leczniczą, lub inna inwestycja,  będzie zobligowany do przedłożenia OCI w ramach postępowania konkursowego dotyczącego udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, które miałyby być finansowane przez NFZ.

Podmioty, które nie będą spełniać tego wymogu, zostaną wykluczone z możliwości udziału w postępowaniu – ich oferta będzie podlegać odrzuceniu.

Pozytywna OCI to wyższy kontrakt

Poza tym, uzyskanie pozytywnej OCI ma być również warunkiem zwiększenia finansowania świadczeń opieki zdrowotnej w ramach już obowiązujących umów, zarówno tych zawartych w trybie konkursów ofert lub rokowań, jak i zawartych z podmiotami działającymi w ramach systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (sieć szpitali) – w odniesieniu do świadczeń realizowanych z wykorzystaniem inwestycji objętej IOWISZ.

Autorzy projektu uzasadniają, że rozwiązanie to pozwoli uniknąć chaotycznego i krótkowzrocznego rozwoju rynku usług medycznych. OCI ma stanowić potwierdzenie zasadności realizacji inwestycji i skuteczne narzędzie do podejmowania decyzji dotyczących ich finansowania – a także zwiększy efektywność inwestowania środków własnych przez uzyskanie zewnętrznej oceny celowości prowadzonych działań, pozwalając generować konkurencję pomiędzy podmiotami leczniczymi na poziomie jakości i kompleksowości udzielanych świadczeń

OCI konieczna przy inwestycji za ponad 2 mln zł

Obowiązek sporządzania opinii o celowości inwestycji przewidywane jest dla przedsięwzięć o wartości kosztorysowej przekraczającej 2 mln zł.

W ramach przeprowadzonej analizy zbioru danych pobranych z systemu IOWISZ dla złożonych wniosków w latach 2016-2018 na terenie całego kraju, stwierdzono,  iż skala inwestycji do 2 mln zł według statystyki podlegająca ocenie stanowi 27 procent wszystkich wniosków i dotyczy w szczególności drobnego zakupu sprzętu medycznego, nieodzwierciedlonego w mapach potrzeb zdrowotnych.

Wymiar takich inwestycji, brak odniesienia w mapach oraz rodzaj zakupu będący przeważnie wymianą zużytego, często mocno wyeksploatowanego sprzętu, dla którego brak jest na rynku części zamiennych z uwagi na zbyt stary sprzęt, a także wysokie koszty napraw, które są zbyt kosztochłonne dla podmiotów i jednocześnie jego niezbędność posiadania w celu zapewnienia ciągłości udzielanych świadczeń, formułuje konkluzję określenia dolnego limitu wartości dla inwestycji, dla których nie jest wymagane posiadanie OCI.

Ścisła kontrola nad inwestycjami strategicznymi

Projektowane zmiany mają na celu wzmocnienie merytorycznej oceny wniosków dla inwestycji strategicznych o wartości kosztorysowej przekraczającej 50 mln zł, przez utworzenie Komisji Oceny Wniosków Inwestycyjnych, jako wysokospecjalistycznego organu pomocniczego.

W skład komisji będą wchodzić osoby wskazane przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, ministra właściwego do spraw finansów publicznych, ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, ministra właściwego do spraw zdrowia oraz prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia.

Założeniem działania komisji ma być efektywniejsza kontrola nad inwestycjami najbardziej kosztochłonnymi, które w znacznym stopniu wywierają wpływ na rynek usług medycznych. Taka potrzeba wynika z trudności oceny składanych wniosków, które cechują się dużą złożonością zagadnień i zróżnicowaną specyfiką ocenianych aspektów, a także ze szczególnych wymagań, jakie istnieją w ochronie zdrowia, jak również istotnego znaczenia planowanego do realizacji przedsięwzięcia pod kątem udzielanych świadczeń zdrowotnych.

Inwestycje strategiczne, to takie, dla których jest przewidziany rozwój, przede wszystkim rozumiany jako zjawisko jakościowe polegające na wprowadzaniu innowacji produktowych, nowoczesnych procedur medycznych, procesu realizacji, strukturalnych i innowacji w dziedzinie zarządzania, tak aby podmiot, który zrealizował inwestycję mógł przetrwać w długim okresie i realizować swoje zadania tylko pod warunkiem permanentnego rozwoju oraz wzrostu.

Wzmocnienie nadzoru nad takimi inwestycjami przez Komisję Oceny Wniosków Inwestycyjnych posłuży do stworzenia właściwego kierunku działań dla inwestycji realizowanych w tym obszarze.

Uproszczenie wniosku o wydanie OCI

Projektodawca proponuje uproszczenie formularza wniosku o wydanie OCI i jego oceny przez odstąpienie od wskazywania dziedzin medycyny, w celu zobrazowania inwestycji jako komplementarnej całości, umożliwiającej dokonanie holistycznej oceny.

W związku z istniejącym obecnie podziałem wniosków na dziedziny jest zaburzona pełna ocena inwestycji, która jest dokonywana w oderwaniu od całości inwestycji.

Takie rozwiązanie w efekcie umożliwi ocenianie inwestycji jako jednej spójnej całości bez oceniania odrębnie poszczególnych dziedzin, co przełoży się na zmniejszenie nakładu pracy, który w praktyce nie przynosi oczekiwanego efektu.

W związku z likwidacją dziedzin, konieczne staje się ujednolicenie opłaty za wniosek, w wysokości 4000 zł, co zapewni równe traktowanie wnioskodawców. Proponowane zmiany usprawnią proces opiniowania i umożliwią bardziej trafną i integralną ocenę inwestycji, co wpłynie na wzrost jakości wydawanych opinii.

W projekcie przewiduje się ujednolicenie formy składania wniosków o wydanie OCI przez wykorzystanie wyłącznie drogi elektronicznej – systemu IOWISZ.

Budżet państwa zarobi na opłatach

Dochody wynikające z niniejszej ustawy będą stanowić wpływy z opłat za składane przez podmioty lecznicze wnioski o wydanie OCI. W związku z przyjęciem określonych rozwiązań w zakresie poszerzenia grona podmiotów, ubiegających się o wydanie OCI, co będzie generowało wzrost liczby opinii, a z drugiej strony ustalenie dolnego limitu wartości inwestycji, co wpłynie na spadek liczby opinii, potrzebne było wykonanie badania w celu oceny przewidywanych następstw.

Ministerstwo Zdrowia w celu oszacowania skutków projektowanych regulacji zwróciło się z wnioskiem do 4 losowo wybranych województw, czyli  zachodniopomorskiego, pomorskiego, mazowieckiego i podlaskiego, o wskazanie wszystkich inwestycji realizowanych lub zaplanowanych do rozpoczęcia w latach 2017-2019 dla wybranej próby podmiotów leczniczych, niezależnie od tego czy dana inwestycja miała OCI.

Z analiz tych wniosków wynikło, że można przewidzieć, iż liczba wpływających wniosków wzrośnie o około 40 procent, ale w związku z obniżeniem wartości inwestycji jednocześnie spadnie o 27 procent. Prognozowany jest zatem wzrost liczby wniosków o 13 procent, czyli o około 100 wniosków rocznie.  Przewidywany przychód z tego tytułu wyniesie więc 400 tysięcy złotych rocznie.

 

Projekt ustawy dostępny jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Uwagi do projektu można przekazywać do 26 czerwca 2019.

13 lipca 2018 roku weszły w życie przepisy zmieniające regulacje w zakresie Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ). Zmiany dotyczą nowych formularzy.

Tego dnia weszła w życie ustawa z 12 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1128) oraz dwa rozporządzenia ministra zdrowia stanowiące akty wykonawcze do tej ustawy.

Są to: rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie formularza Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia dla inwestycji skutkujących zmianą zakresu udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej oraz rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie formularza Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia dla inwestycji pozostających bez wpływu na zakres udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej.

Ustawa rozszerza zakres świadczeń opieki zdrowotnej, wobec których istnieje możliwość złożenia wniosku, determinującego możliwość ubiegania się o wydanie opinii o celowości przewidywanej inwestycji.

Przewiduje ona obowiązek wydania przez wojewodę albo ministra zdrowia opinii o celowości inwestycji polegającej na utworzeniu na obszarze województwa nowego podmiotu leczniczego, nowych jednostek lub komórek organizacyjnych zakładu leczniczego podmiotu leczniczego lub innej inwestycji dotyczącej wykonywania działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Zapis ten znosi nie tylko ograniczenie zakresu wykonywanej działalności leczniczej, ale również limity kwot i warunek ubiegania się o dofinansowanie ze środków europejskich.

Z obowiązku opiniowania wyłączono inwestycje podmiotów leczniczych podległych ministrowi obrony narodowej lub ministrowi spraw wewnętrznych o wartości do 1 mln zł oraz – bez względu na jej wartość – realizowane na potrzeby obronności lub bezpieczeństwa państwa. Katalog podmiotów, w odniesieniu do których nie wydaje się opinii, rozszerzono o podmiot leczniczy prowadzony w formie jednostki budżetowej lub jednostki wojskowej.

Natomiast rozporządzenia określają wzory wniosków zawierających formularze Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia, wraz ze wskazaniem kryteriów oceny inwestycji, przypisaniem im wagi oraz określeniem skali punktów możliwych do uzyskania w zakresie poszczególnych kryteriów. Opisują także  sposób wyliczania całkowitego wyniku punktowego w zakresie dokonywania oceny celowości.

22 maja 2018 roku Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Poszerza ona zakres działalności podmiotów leczniczych, które mogą ubiegać się o wydanie opinii o celowości inwestycji.

Celem ustawy jest zapewnienie efektywności wydatkowania środków publicznych i racjonalizacja nakładów na inwestycje w ochronie zdrowia.

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy nowelizacja wynika z prawie rocznego doświadczenia w stosowaniu przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej w obszarze opiniowania celowości przewidywanej inwestycji i dedykowanego tej ocenie narzędzia w postaci Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ).

Nowelizacja rozszerza zakres świadczeń opieki zdrowotnej, wobec których istnieje możliwość złożenia wniosku, determinującego możliwość ubiegania się o wydanie opinii o celowości przewidywanej inwestycji.

Nowe brzmienie ustawy przewiduje obowiązek wydania przez wojewodę albo ministra zdrowia opinii o celowości inwestycji polegającej na utworzeniu na obszarze województwa nowego podmiotu leczniczego, nowych jednostek lub komórek organizacyjnych zakładu leczniczego podmiotu leczniczego lub innej inwestycji dotyczącej wykonywania działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Zapis ten znosi nie tylko ograniczenie zakresu wykonywanej działalności leczniczej, ale również limity kwot i warunek ubiegania się o dofinansowanie ze środków europejskich.

Z obowiązku opiniowania wyłączono inwestycje podmiotów leczniczych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub ministrowi spraw wewnętrznych o wartości do 1 mln zł oraz – bez względu na jej wartość – realizowane na potrzeby obronności lub bezpieczeństwa państwa. Katalog podmiotów, w odniesieniu do których nie wydaje się opinii, rozszerzono o podmiot leczniczy prowadzony w formie jednostki budżetowej lub jednostki wojskowej.

Czytaj także: Projekty rozporządzeń w sprawie formularzy IOWISZ>>>

Opublikowane zostały projekty rozporządzeń ministra zdrowia dotyczące formularzy Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ). Dotyczą inwestycji, które maja skutkować zmianą zakresu udzielanych świadczeń, oraz inwestycji pozostających bez wpływu na ten zakres.

Rozporządzenia określają wzory wniosków zawierających formularze Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia, wraz ze wskazaniem kryteriów oceny inwestycji, przypisaniem im wagi oraz określeniem skali punktów możliwych do uzyskania w zakresie poszczególnych kryteriów.

Opisują także  sposób wyliczania całkowitego wyniku punktowego w zakresie dokonywania oceny celowości.

Treść rozporządzenia jest determinowana uwzględnieniem w opinii o celowości inwestycji map i priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej, zapewnieniem jednolitości wniosków o wydanie takiej opinii, porównywalnej i spójnej metodyki dokonywania oceny celowości inwestycji i jej przejrzystości oraz jej zbieżności z potrzebami istotnymi z punktu widzenia ochrony zdrowia.

Głównym celem regulacji jest zapewnienie gospodarnego, adekwatnego i antycypacyjnego wydatkowania środków na inwestycje (między innymi w kontekście późniejszych możliwości zawarcia z Narodowym Funduszem Zdrowia umów na realizacje świadczeń opieki zdrowotnej), eliminowanie przypadków powielania podobnych inwestycji na niewielkim obszarze geograficznym, czy niwelowanie tzw. białych plam na mapie udzielanych świadczeń zdrowotnych.

Formularz IOWISZ będzie wykorzystywany przez wojewodów (a w określonych przypadkach – ministra zdrowia) przy wydawaniu opinii o celowości inwestycji. Przed wydaniem opinii na temat celowości inwestycji wypowiedzą się także oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia.

Proponuje się, aby całkowity wynik punktowy dla projektu inwestycji był wyliczany zgodnie z określonym w projektowanym rozporządzeniu algorytmem, co zapewni odpowiedni udział w wyniku punktowym wszystkich kryteriów oceny inwestycji oraz przyczyni się do premiowania projektów zgodnych z priorytetami w wielu obszarach jednocześnie, a tym samym wykluczy możliwość uzyskiwania pozytywnych opinii o celowości inwestycji przez projekty niezgodne z priorytetami dla regionalnej polityki zdrowotnej.

W rozporządzeniu określony został graniczny próg punktowy pozwalający na uzyskiwanie pozytywnej opinii o celowości inwestycji. Zrobiono to w oparciu o wstępną analizę 70 wniosków inwestycyjnych, które zostały na potrzeby tej oceny przekazanie przez urzędy marszałkowskie i innych interesariuszy. Po dokonaniu oceny tych wniosków i jej weryfikacji z uwzględnieniem uwag zgłoszonych w ramach konsultacji publicznych oraz wprowadzonych na ich skutek zmian w treści rozporządzenia, ustalono próg na poziomie 6200 punktów.

IOWISZ działa jako formularz złożony z 34 skategoryzowanych kryteriów.

Projekty opublikowane zostały na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Uwagi do projektów można przekazywać do 13 czerwca 2018 roku.

Czytaj także: Więcej podmiotów leczniczych będzie korzystać z programu IOWISZ>>>