Andrzej Mądrala, Wiceprezydent Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej

Każda możliwość otrzymania dodatkowych środków finansowych w celu zapewniania dostępu do świadczeń jest przez nas popierana, jednak wprowadzenie premiowania podmiotu w tym kształcie, jaki zakłada zarządzenie prezesa NFZ, uważamy za bezcelowe.

17 września 2018 Narodowy Fundusz Zdrowia opublikował nowe zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Z założenia zarządzenie to miało rozwiązać problem wydłużającego się czasu oczekiwania pacjentów do specjalisty. Jednak wprowadzone regulacje będą mogły mieć zastosować jedynie do pacjentów pierwszorazowych.

Głównym celem wprowadzenia nowych przepisów jest skrócenie kolejek do wybranych specjalistów, a co za tym idzie uzyskanie redukcji czasu oczekiwania na świadczenia. Zgodnie z nowym zarządzeniem Narodowy Fundusz Zdrowia deklaruje, że jeśli placówki skrócą kolejki w wybranych specjalnościach o więcej niż 20 procent, wówczas NFZ zapłaci więcej tym placówkom, stosując współczynnik rozliczeniowy 1,2.

Z interpretacji nowego zarządzenia wynika jednak, że najbardziej realne jest skrócenie czasu oczekiwania dla pacjentów „pierwszorazowych”. Natomiast osiągnięcie skrócenia czasu oczekiwania o więcej niż 20 procent w „przypadkach stabilnych” będzie trudne do uzyskania. Przede wszystkim ze względu na to, że duża liczba skierowań w „trybie pilnym” znacznie wydłuża czas oczekiwania pacjentów tzw. „stabilnych”. Co więcej, skróceniu czasu oczekiwania pacjentów „stabilnych” nie sprzyja także wprowadzone ostatnio rozszerzenie zakresu uprawnień do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością.

Należy jednak pamiętać, że pacjent pierwszorazowy objęty opieką medyczną wymaga często kontynuacji leczenia. W związku z tym zwiększenie przyjęć pociągnie za sobą potrzebę zwiększenia funduszy na leczenie tych dodatkowych pacjentów. Nie ma jednak pewności, że zastosowanie do rozliczenia świadczeń zdrowotnych współczynnika 1,2 pokryje zwiększone koszty leczenia poszczególnych świadczeniodawców. To może doprowadzić do powstania tzw. „nadwykonań”. Pozostaje więc pytanie do Narodowego Funduszu Zdrowia: Kto za to zapłaci?

Droga do skrócenia kolejek, a tym samym zapewnienia szybszego dostępu pacjenta do świadczeń, jest priorytetem nas wszystkich. Plan ten nie może być jednak realizowany bez szerszego spojrzenia na skutki wprowadzanych regulacji.

 

 

Cztery ustawy zostaną zmienione w wyniku nowelizacji, których projekt został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Zmiany dotyczą e-skierowań oraz rozwiązań ułatwiających prowadzenie list oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej.

Zmienione mają być ustawy: o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o systemie informacji w ochronie zdrowia, o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz o zawodach pielęgniarki i położnej.

Zmiany związane są z planowanym rozpoczęciem w czwartym kwartale 2018 roku pilotażu e-skierowania w ramach realizowanej przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, zwanego dalej „CSIOZ”, Platformy  P1.

Obecnie ustawa o świadczeniach zawiera definicję skierowania, która zakłada, że jest ono  dokumentem w postaci elektronicznej, natomiast we wskazanych przypadkach ma postać papierową. Budzi to wątpliwości interpretacyjne, bowiem katalog skierowań w postaci papierowej  ma niejednolity charakter (obejmując skierowania odpowiadające poszczególnym zakresom świadczeń, jak i wszelkie skierowania np. dla osób o nieustalonej tożsamości) do tego stopnia, że mieszczą się w nim również skierowania nie objęte ustawą o świadczeniach (skierowania z zakresu prawa pracy).

Dlatego, jak czytamy w uzasadnieniu do nowelizacji ustaw, konieczne jest wprowadzenie nowej regulacji dotyczącej skierowań w postaci elektronicznej definiowanej od strony pozytywnej. Z dodawanego art. 59aa ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach wprost wynikać będzie, jakie skierowania będą miały postać elektroniczną. Będą to skierowania, o których mowa w art. 32, art. 57 i art. 58 ustawy o świadczeniach, czyli skierowania na:

1) świadczenia z zakresu badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej;

2) skierowania na ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne;

3) skierowania na leczenie szpitalne.

Docelowo katalog skierowań w postaci elektronicznej wraz z rozwojem Platformy P1 może być stopniowo poszerzany na inne rodzaje skierowań.

W ustawie doprecyzowano też, w jakich sytuacjach skierowania, o których mowa w art. 32 ustawy o świadczeniach, będą miały postać elektroniczną.

Skierowania w postaci elektronicznej, czyli tzw. e-skierowania, nie będą obejmować dokumentów, które potocznie często są nazywane  również skierowaniami albo zleceniami, a dotyczą one kierowania pacjentów na różnego rodzaju badania czy konsultacje w ramach już udzielanych tym pacjentom świadczeń opieki zdrowotnej. Dotyczy to takich sytuacji, jak kierowanie pacjenta w ramach planowego leczenia operacyjnego w szpitalu na badania diagnostyczne i konsultacje, czy też kierowanie przez podmiot udzielający świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej na dodatkowe badania diagnostyczne w związku z prowadzonym leczeniem (wówczas to świadczeniodawca pokrywa koszty tych badań).

Skierowania, o których mowa w  art. 59aa ust. 1,  będą miały jednak postać papierową w przypadkach, gdy będą wystawiane dla osób o nieustalonej tożsamości,  w przypadku braku dostępu do systemu teleinformatycznego Platformy P1 oraz na potrzeby świadczenia opieki zdrowotnej, udzielanego poza granicami kraju, o którym mowa w art. 42a.

Wszystkie pozostałe skierowania umożliwiające pacjentom uzyskanie świadczeń opieki zdrowotnej w określonym zakresie będą miały postać papierową. E-skierowania będą natomiast wystawiane, podobnie jak e-recepty, w ramach Platformy P1 i w związku z czym ich centralizacja nastąpi już na etapie ich tworzenia oraz przydzielania im numerów.

W art. 59aa ust. 3 ustawy o świadczeniach proponuje się, aby numer identyfikujący skierowanie w postaci elektronicznej, zwany identyfikatorem skierowania, był nadawany przez system teleinformatyczny usługodawcy lub przez system teleinformatyczny Platformy P1. W konsekwencji zmianie ulega art. 11 ust. 4 pkt 4 lit. b oraz pkt 8 ustawy o systemie.

Gdy pacjent otrzyma skierowanie w postaci elektronicznej, świadczeniodawca dokona wpisu na listę oczekujących na udzielenie świadczenia przez określenie odpowiedniego statusu skierowania w systemie teleinformatycznym Platformy P1. Pacjent otrzyma informację o wystawionym skierowaniu na wskazany adres poczty elektronicznej, numer telefonu albo w formie wydruku.

W przypadku braku dostępu do systemu teleinformatycznego Platformy P1 świadczeniodawca powinien wpisać pacjenta w kolejnej pozycji prowadzonej przez siebie listy oczekujących na udzielenie świadczenia, na podstawie informacji o wystawionym skierowaniu, a niezwłocznie po uzyskaniu dostępu do systemu, powinien dokonać wpisu na listę oczekujących na udzielenie świadczenia przez określenie odpowiedniego statusu skierowania.

W wyniku nowelizacji uściśleniu ulegnie też definicja elektronicznej dokumentacji medycznej. Doprecyzowane zostaną przepisy dotyczące  uprawnień pielęgniarek i położnych w zakresie uprawnień do wystawiania recept i zleceń na wyroby medyczne, udostępniania dokumentacji medycznej.

Wprowadzenie e-skierowania będzie miało wpływ na kwestię prowadzenia przez świadczeniodawców list oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej.

Obecnie pacjent może zapisać się do kilku placówek, a dopiero gdy przedstawi skierowanie w jednej z nich (w ciągu 14 dni), z pozostałych jest wykreślany. W przypadku e-skierowań nie będzie takiej możliwości, zapisanie się do jednej placówki uniemożliwi zapisywanie do kolejnych. Pozwoli to placówkom uporządkować sprawy kolejek oczekujących.

Projekt opublikowano na stronie RCL 17 sierpnia 2018. Uwagi do projektu można przekazywać w ciągu 14 dni.