Dynamika postępu w zakresie wykorzystania usług cyfrowych w systemie opieki zdrowotnej, powinna zostać podtrzymana, ale jednocześnie wysiłki należałoby rozszerzyć również na nowe obszary, takie jak opieka farmaceutyczna – wynika z raportu Warsaw Enterprise Institute na temat cyfrowych usług publicznych.
Przepisy odnoszące się do opieki farmaceutycznej zawiera rządowy projekt ustawy o zawodzie farmaceuty, procedowany w tej chwili przez sejm. Zgodnie z nim opieka farmaceutyczna to świadczenie zdrowotne udzielane przez farmaceutę, w ramach którego, współpracując z pacjentem i lekarzem prowadzącym, czuwa on nad prawidłowym przebiegiem indywidualnej farmakoterapii, poprzez powadzenie konsultacji farmaceutycznych, wykonywanie przeglądów lekowych wraz z oceną farmakoterapii, opracowanie indywidualnego planu opieki farmaceutycznej, wykonywanie określonych badań diagnostycznych czy wystawianie recept w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego.
Gdy ustawa wejdzie w życie, rola farmaceutów zmieni się, nie będą oni już wyłącznie osobami odpowiedzialnymi za realizację recept i ewentualnie przygotowywanie leków recepturowych, lecz staną się uczestnikami procesu leczenia i będą odpowiedzialni za realizowanie szeregu usług składających się na opiekę nad pacjentem.
Aby w pełni wykorzystać potencjał tkwiący w opiece farmaceutycznej, należy skutecznie umieścić ją w ekosystemie rozwiązań dla e-zdrowia i wyposażyć w narzędzia cyfrowe, tak by możliwe było świadczenie dla pacjentów (klientów aptek) usług najwyższej jakości – postulują autorzy raportu.
Rozwiązania takie wdrożyły z powodzeniem inne kraje. Na przykład w Szwecji wśród usług cyfrowych wykorzystywanych przez farmaceutów wymienić można między innymi e-recepty, elektroniczne umawianie wizyt, system EES wyposażający farmaceutów w dostęp do pełnego obrazu leków zażywanych przez pacjenta i automatycznie wskazujący możliwe szkodliwe interakcje pomiędzy substancjami czy osobne moduły zapewniające pacjentowi dostęp do historycznego i obecnego statusu wydanych recept.
Czytaj także: Ostatnia prosta wdrażania e-zdrowia – co nas czeka>>>
Aby farmaceuci uzyskali takie uprawnienia, konieczna byłaby integracja aptek z systemem IKP – Internetowych Kont Pacjenta (pod warunkiem rozwoju ich funkcjonalności). Opieka farmaceutyczna będzie bowiem miała istotne znaczenie jedynie w warunkach synergii z działaniami lekarza prowadzącego pacjenta oraz przy pełnym dostępie do dokumentacji medycznej (systemowym wyzwaniem i pożądanym kierunkiem zmian jest jej pełna digitalizacja) istotnej z punktu widzenia planowania farmakoterapii i udzielania pacjentowi niezbędnych informacji oraz wskazówek.
Eksperci WEI postulują również wprowadzenie możliwości uzupełniania przez farmaceutów informacji o zdrowiu pacjenta dostępnych w IKP. Tym samym, jeśli systemy apteczne będą zintegrowane z IKP, farmaceuci będą mogli mieć wgląd w pełen obraz leków zażywanych przez pacjenta w chwili obecnej i w przeszłości, co pozwoli na skuteczną ocenę farmakoterapii.
Jeśli natomiast farmaceuci byliby wyposażeni w możliwość aktywnego tworzenia treści w systemie, dokumentacja medyczna pacjentów mogłaby być uzupełniana o dane zebrane przez farmaceutę czy o rekomendacje farmaceuty dotyczące terapii lekowej.
Autorzy raportu sugerują, że infrastruktura tworzona z udziałem państwa powinna stanowić podstawowy moduł, który następnie mógłby być rozbudowywany i uzupełniany przez podmioty prywatne.
Możliwe byłoby na przykład wdrożenie narzędzi automatycznie identyfikujących potencjalne negatywne interakcje pomiędzy zażywanymi lekami czy też wykorzystanie analityki historycznych danych na potrzeby zidentyfikowania wzorców w wystawianiu recept danemu pacjentowi.
Wykorzystanie narzędzi cyfrowych w opiece farmaceutycznej nie musi jednak ograniczać się wyłącznie do integracji z istniejącymi IKP, w tym zakresie można wykorzystać sztuczną inteligencję czy analitykę big data. Apteki odwiedzają dziennie 2 miliony ludzi, co daje potężne możliwości badania na przykład standardowej skuteczności określonych rodzajów farmakoterapii.
Czytaj także: Połowę problemów zdrowotnych będziemy mogli rozwiązywać w sposób zdalny>>>
Rocznie dochodzi do 230 milionów pomyłek związanych z nieprawidłowym przyjmowaniem leków – wprowadzenie mechanizmów analityki big data w czasie rzeczywistym może skutecznie je ograniczyć, czyli zapobiec wydaniu leku w nieodpowiedniej dawce czy negatywnie reagującego z inną, przyjmowaną przez pacjenta substancją.
Na rynku światowym pojawiają się już kompleksowe komercyjne modele zastosowania tego rodzaju technologii w opiece farmaceutycznej. Wydaje się jednak, że powinien być to kierunek co najmniej wspierany przez politykę państwa i zintegrowany z publicznymi usługami cyfrowymi. Miejsce dla opieki farmaceutycznej znajduje się również w szerszym ujęciu architektury e-zdrowia – choćby w zakresie telemonitoringu, w postaci nadzoru farmaceuty nad regularnym przyjmowaniem leków przez pacjenta z wykorzystaniem aplikacji mobilnej.
Źródło: Raport Warsaw Enterprise Institute
