Osiągnięcia techniczne telemedycyny sprawiają, że możliwa jest zdalna opieka nad pacjentami w wielu zakresach, także w fizjoterapii. Jednak technologia musi być powiązana z rozwiązaniami systemowym – mówił Piotr Soszyński, dyrektor ds. systemów medycznych Medicover Polska podczas panelu dotyczącego telemedycyny, który odbył się podczas Kongresu Wyzwań Zdrowotnych w Katowicach.

– Telemedycyna już nie jest nowinką techniczną, ale elementem opieki nad pacjentem. Może ona mieć coraz większe znaczenie w leczeniu chorób przewlekłych takich jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca – mówił Piotr Soszyński. – Rozwiązania telemedyczne poprawiają dostępność do opieki zdrowotnej, obniżają koszty, są także wygodne i dobrze przyjmowane przez pacjentów – dodał.

Zdalny nadzór nad pacjentem

Za pomocą narzędzi telemedycznych można także nadzorować postępowanie pacjenta w zakresie stosowania zalecanej diety czy podejmowanej aktywności fizycznej, które są kluczowe przy zapobieganiu i leczeniu chorób cywilizacyjnych.

– W takich przypadkach kluczowa jest dyscyplina pacjenta, telemedycyna może służyć jako narzędzie ją wspomagające – dodał Lech Poloński z III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach i Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu.

Czytaj także: Potrzebne jest partnerstwo sektora publicznego i prywatnego>>>

25 procent wizyt odbywających się w placówkach medycznych to wizyty nie związane z nagłym pogorszeniem się stanu zdrowia, ale wizyty dotyczące wypisania recepty czy wystawienia skierowania.

– Jeżeli koszt wszystkich wizyt wynosi 40 mld zł, to realizując jedną czwartą z nich za pomocą telemedycyny, oszczędzamy jedną czwartą tej kwoty, czyli 10 mld zł – przekonywał Piotr Soszyński.  – W Medicover 20 procent recept wystawianych jest zdalnie. W sumie zrealizowaliśmy już ponad 740 tysięcy wizyt telemedycznych (przekroczyliśmy tę liczbę w roku 2018). Około 30-35 procent wszystkich świadczeń w Medicover realizowanych jest w ten sposób. Dążymy do tego, aby w najbliższych latach było to 50 procent.

Jednym z obszarów, w którym w Medicover stosowana jest telemedycyna jest teledermatologia.

– Jest to dziedzina trochę niedoceniana u nas, tymczasem w wielu krajach na świecie normą jest stawianie diagnozy na podstawie zdjęcia wysłanego przez pacjenta. Zastosowaliśmy ją także w naszych placówkach – mówił Soszyński.

Oszczędności dzięki telemedycynie

Konsultacja telemedyczna ma też zastosowanie w przypadku nagłego pogorszenia stanu zdrowia. Dzięki telefonicznej konsultacji z lekarzem w wielu przypadkach pacjent nie musi udawać się do poradni nocnej i świątecznej pomoc czy na SOR.

Lech Poloński przedstawił wyniki badań dotyczące kosztów opieki telemedycznej nad pacjentami z niewydolnością serca. Okazało się, że w porównaniu do tradycyjnej opieka była ona o jedną trzecią tańsza.

– Rocznie na leczenie pacjentów z tym schorzeniem państwo wydaje 2 mld zł, z czego 70-75 procent pochłania hospitalizacja. Widać na tym przykładzie, jak duże oszczędności można by uzyskać dzięki telemedycynie – mówił.

Fizjoterapia – także na odległość

Telemedycyna ma także zastosowanie w fizjoterapii.

– Dzisiejsza technologia pozwala na zdalną opiekę fizjoterapeutyczną nad pacjentem – mówił Ernest Wiśniewski, wiceprezes Krajowej Izby Fizjoterapeutów, która zapowiada wdrożenie fizjoterapii hybrydowej już na przełomie lat 2019/2020.

– Telemedycyna może znaleźć zastosowanie w diagnostyce funkcjonalnej, na przykład w badaniu screeningowym osób ze schorzeniami kręgosłupa – mówił.

Osób takich w Polsce jest około milion, stanowią one około 30-40 procent pacjentów ambulatoryjnych.

– Zdalne badanie takiej osoby może trwać kilka minut, a pozwoli ono określić, kto potrzebuje jedynie profilaktyki, kto konsultacji z fizjoterapeutą, a kto pogłębionej diagnostyki. W przypadku pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi takimi jak między innymi SM, można ich objąć stałą zdalną opieką, a wizyty w przychodni zalecać tylko w przypadku pogorszenia stanu zdrowia czy w sytuacjach nagłych – mówił Wiśniewski.

Interesujący przykład zastosowania telemedycyny przedstawił Jacek Czapla, dyrektor ds. medycznych Centrum Zdrowia w Mikołowie. Placówka ta objęła opieką pracowników odległej o 3 tysiące kilometrów od Polski stacji polarnej na Spitsbergenie. Jej położenie, 132 km od najbliższego miasta i półtorej godziny lotu od najbliższej stacji polarnej, gdzie dostępna jest pomoc medyczna, sprawiło, że telemedycyna jest w tym przypadku idealnym rozwiązaniem.

– Nawiązaliśmy współpracę z tą placówką trzy lata temu, używając do tego celu tylko laptopa i zespołu naszych pracowników – mówił dyrektor Czapla. – Korzystamy ze skypa, messengera i telefonu satelitarnego. Najczęściej służymy pomocą w drobnych niedomaganiach zdrowotnych, chociaż zdarzają się także wypadki, takie jak złamania żeber czy urazy kolana, powstałe na przykład na skutek upadku ze skutera śnieżnego. Możemy tą drogą także oferować pomoc w ordynacji leków – opowiadał.

Centrum w Mikołowie planuje rozszerzenie zakresu tej pomocy dzięki współpracy z firmą oferującą rozwiązania telemedyczne umożliwiające zdalne wykonywanie badań EKG, mierzenia ciśnienia czy wykonywania USG.

Bariery – finanse i nastawienie

Pomimo istniejących dużych możliwości technicznych przed rozwojem telemedycyny jest ciągle wiele barier. Jedną z nich są finanse.

– 3 lata temu otrzymaliśmy duży grant w ramach programu Strategmed, dzięki któremu mogliśmy objąć opieką telemedyczną chorych z wszczepionymi urządzeniami – mówił Lech Poloński.

Każdy pacjent został zaopatrzony w teletrasmiter, którego zakup nie jest refundowany przez NFZ. Koszt jednego urządzenia to 1,5 tysiąca złotych.

– Jest jednak szansa, że będą one refundowane – dodał Lech Poloński. – Telemonitoring ma znaleźć się w katalogu świadczeń gwarantowanych.

Barierą w rozwoju telemedycyny jest także podejście lekarzy, którzy mogą obawiać się, że gdy nie zbadają pacjenta osobiście można będzie im zarzucić, że nie zrobili wszystkiego co mogli (byłby to argument przeciwko nim, gdyby coś się stało).

Jest to także kwestia nastawienia i przekonania się do danego sposobu leczenia. Podczas dyskusji padł przykład Danii, w której pierwsza wizyta jest zawsze telefoniczna i na jej podstawie wydaje się diagnozę i zleca leczenie lub w razie potrzeby – kieruje na badania specjalistyczne.

Kongres Wyzwań Zdrowotnych odbył się 7 i 8 marca 2019 roku w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Wśród poruszanych podczas Kongresu tematów było finansowanie ochrony zdrowia, kadry, rola medycyny niepublicznej w systemie ochrony zdrowia, medycyna pracy czy innowacyjne terapie.

Organizatorem Kongresu była Grupa PTWP. Pracodawcy Medycyny Prywatnej byli partnerem przedsięwzięcia, a Grupa Lux Med – partnerem wspierającym.

Czytaj także: System nie może funkcjonować bez podmiotów niepublicznych>>>