38 proc. zetek boi się zwolnień, 34 proc. silversów martwią pensje. Pracowników różnicuje też problem zdrowia psychicznego
W większości firm w Polsce biurko w biurko pracują ze sobą zetki stawiające pierwsze kroki zawodowe oraz silversi z nawet kilkudziesięcioletnim stażem zawodowym. Lista zmartwień przedstawicieli obu pokoleń jest długa i różna, ale jak wynika z najnowszego raportu enel-med, łączy ich zdrowie. 47% zetek i 59% silversów najbardziej martwi się zdrowiem rodziny i najbliższych. Tym, co różnicuje pracowników z obu pokoleń, jest zdrowie psychiczne. Dla zetek jest tak samo dużym zmartwieniem jak zdrowie fizyczne (po 27 proc. wskazań). Silversi w większości nie zawracają sobie tym problemem głowy (7 proc.), a zdecydowanie częściej boją się o kondycję fizyczną (44 proc.). Przechodząc do spraw zawodowych, początkujący pracownicy najbardziej obawiają się zwolnienia z pracy (38 proc.), a ich starsi koledzy kwestii wynagrodzenia (34%). Ci pierwsi licznie martwią się brakiem odpowiednich kwalifikacji, silversi częściej mają z tyłu głowy kwestię wykluczenia zawodowego.
Polski rynek pracy jest obecnie w bardzo ciekawym punkcie, jeśli chodzi o „podaż” pracowników. Jego uczestnikami są przedstawiciele aż czterech pokoleń – baby boomers, X, Y, Z. Choć dla każdego z nich można znaleźć wspólny mianownik, to zmiany społeczne, postęp technologiczny i globalizacja powodują, że oczekiwania i potrzeby Polaków w kontekście sytuacji zawodowej są bardzo często kwestią indywidualną. Enel-med w raporcie „Łączy nas zdrowie” wziął pod lupę najbardziej odległe od siebie pokolenia aktywnych zawodowo – osoby dopiero rozpoczynające karierę zawodową (pracownicy w wieku 18-30 lat, pokolenie Z, zetki) oraz osoby z największym doświadczeniem zawodowym (pracownicy 50+, silversi) – i zbadał ich podejście do szeroko rozumianego zdrowia w kontekście rynku pracy.
– Ostatnio dużo mówimy o tym, że najbardziej efektywne zespoły to te różnorodne, w szczególności pod kątem wieku. Na naszym rynku pracy mamy kilkanaście milionów silversów, a niemal co trzeci z nich planuje tzw. aktywną emeryturę, czyli chce po przejściu na emeryturę dalej pracować. Jednocześnie wśród kilku milionów zetek, blisko co piąta zamierza skończyć aktywność zawodową przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Biorąc pod uwagę obecną sytuację demograficzną w Polsce, tylko te dwie perspektywy dają sporo do myślenia. Pokuszę się o tezę, że za mało i nie zawsze we właściwy sposób dbamy o efektywność zespołu w kontekście zdrowia, które łączy oba pokolenia. Bo nie mamy do tego dobrych podstaw, czyli wiedzy o największych potrzebach i oczekiwaniach. A jak wynika z naszych badań, zdrowie – własne, rodziny i najbliższych – znajduje się w centrum zainteresowań i zmartwień zdecydowanej większości Polaków. Dlatego tak ważne jest, aby miejsca pracy pomagały zatroszczyć się o nie, zgodnie z oczekiwaniami swoich pracowników. Podobieństw jest wiele, tak jak i różnic – mówi Jacek Rozwadowski, Prezes Zarządu enel-med.
Zdrowie, które łączy…
Lista zmartwień Polaków jest dość długa, ale na pierwszy plan wysuwa się zdrowie. Z raportu enel-med „Łączy nas zdrowie” wynika, że ponad połowę pracowników (53 proc.) niepokoi zdrowie rodziny i najbliższych osób. W drugiej kolejności sen z powiek spędza możliwość wybuchu konfliktu zbrojnego (40%), w który będzie zaangażowana Polska, a na ostatnim miejscu podium znalazła się sytuacja finansowa (37%). Co ciekawe, jeszcze rok temu w badaniu enel-med „TOP10 zmartwień Polaków” w pierwszej trójce nie było czynnika zdrowotnego, a podium zdominowały wówczas finanse oraz sytuacja polityczno-gospodarcza w Polsce i na świecie. Takie wskazania najpewniej były związane z wysoką inflacją w naszym kraju i niedużą odległością czasową od wybuchu wojny w Ukrainie.
Biorąc pod lupę zetki i silversów, młodsi pracownicy rzadziej mają obawy niż ich starsi koledzy. Oba pokolenia łączy zdrowie rodziny i najbliższych, o które martwią się najbardziej. Jednak wskazują na nie zdecydowanie częściej silversi niż zetki (59% vs. 47%).
…a czasami dzieli
Idąc dalej, widać już rozbieżności w zmartwieniach pracowników. Najmłodsi (w wieku 18-30 lat) w drugiej kolejności wskazują na sytuację finansową (41%), podczas gdy w przypadku pracowników 50+ ten aspekt znalazł się dopiero na czwartym miejscu z 30% wskazań. Najbardziej doświadczeni na rynku pracy natomiast częściej niż zetki wskazują na troskę o własne zdrowie fizyczne (44% vs. 27%). Punktem zapalnym jest zdrowie psychiczne, które zetki martwi w takim samym stopniu jak zdrowie fizyczne (27% wskazań). Wśród silversów tylko 7% respondentów na nie wskazuje.
Psycholog zwraca uwagę, że wyniki badania odzwierciedlają szeroką zmianę pokoleniową i kulturową w postrzeganiu i zarządzaniu dobrostanem psychicznym. Przede wszystkim młodsze pokolenia mają bardziej progresywne podejście do zdrowia psychicznego niż silversi i są bardziej nastawieni na szukanie pomocy, niż radzenie sobie samemu.
– U najmłodszych pracowników zdrowie psychiczne jest znacznie większym zmartwieniem niż dla ich starszych kolegów z kilku powodów. Młodsze pokolenia mają większy dostęp do informacji o zdrowiu psychicznym dzięki internetowi i mediom społecznościowym. Po drugie, obecnie społeczeństwo jest bardziej otwarte na dyskusje na temat zdrowia psychicznego. Młodsze pokolenia dorastają w środowisku, które mniej stygmatyzuje problemy psychiczne i bardziej zachęca do szukania pomocy. Po trzecie, młodzi pracownicy często doświadczają wysokiego poziomu stresu związanego z presją osiągnięć zawodowych we wczesnych latach życia, stabilnością finansową i zmianami w życiu osobistym. Z drugiej strony, istnieje kilka powodów, dla których silversi mniej chętnie zajmują się tym aspektem zdrowia. Starsze pokolenia dorastały w czasach, kiedy problemy zdrowia psychicznego były pomijane, należało radzić sobie samodzielnie. Stąd mogą mieć większe opory przed otwartym mówieniem o swoich problemach psychicznych. Pokolenie silversów koncentruje się bardziej na zdrowiu fizycznym ze względu na większe ryzyko chorób przewlekłych i fizycznych dolegliwości związanych ze starzeniem się – mówi Sylwia Bartczak, psycholog enel-med.
Miejsca pracy i wynagrodzenia budzą strach
Listę zmartwień zawodowych otwiera wynagrodzenie. Tę obawę wyraża 35% pracowników. Kolejnym budzącym obawy aspektem jest możliwość utraty pracy, co dotyczy 33% badanych. Dużą grupę Polaków martwi także wykluczenie z pracy zawodowej z powodu poważnego zachorowania (25%), jest to zdecydowanie częściej obawa silversów (29%) niż zetek (18%).
TOP1 zetek i silversów jednak znacząco od siebie odbiega. Młodzi najbardziej boją się zwolnienia z pracy (38%), podczas gdy ich starsi koledzy najczęściej mają z tyłu głowy kwestię wynagrodzenia (34%). Warto też zwrócić uwagę na troski związane ze sztuczną inteligencją oraz robotyzacją. 15% najmłodszych i 13% najbardziej doświadczonych pracowników martwi się zagrożeniem i konkurencją właśnie ze strony tych rozwiązań. To, co różni oba pokolenia, to podejście do swoich kwalifikacji. Co piąta zetka obawia się, że nie jest odpowiednio wykwalifikowana, podczas gdy pracownicy 50+ niemal nie znają tej obawy (2%).
Pełna wersja raportu „Łączy nas zdrowie” jest dostępna na stronie: https://lp.enel.pl/raport-laczy-nas-zdrowie.
***
Metodyka badania:
Raport „Łączy nas zdrowie” powstał na podstawie wyników badania opinii publicznej zleconego przez enel-med. Badanie zostało przeprowadzone na ogólnopolskim panelu Ariadna na trzech grupach respondentów. Pierwszą stanowiły osoby aktywne zawodowo w wieku 18 lat i więcej. Próba liczyła N=803 osoby. Drugą grupę stanowiły osoby aktywne zawodowo w wieku 18-30 lat (tzw. zetki). Próba liczyła 237 osób. Trzecią grupę stanowiły osoby aktywne zawodowo w wieku 50 lat i więcej (tzw. silversi). Próba liczyła 361 osób. Wszystkie kwoty zostały dobrane wg reprezentacji w populacji Polaków dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Badanie przeprowadzono od 19 do 29 kwietnia 2024 roku. Metoda: CAWI.
