Akademia Zdrowia 2030: Zdrowie musi stać się priorytetem państwa
Polski system opieki zdrowotnej powinien zapewniać społeczeństwu leczenie na europejskim poziomie. Aby tak się stało, potrzebne są głębokie zmiany w prawodawstwie oraz strategii państwa w zakresie ochrony zdrowia.
Muszą być one oparte na założeniach zmieniających perspektywę rządu i państwa – uważa zespół ekspertów Akademii Zdrowia 2030, kierowany przez Wiceprezydenta Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej dr. Andrzeja Mądralę.
W raporcie System Ochrony Zdrowia w Polsce – Diagnoza i Kierunki Reformy jako priorytety wskazano między innymi: poprawę efektywności gospodarowania środkami w ochronie zdrowia i opiece społecznej rozumianych razem, rozszerzenie kompetencji Ministra Zdrowia o zadania z zakresu polityki społecznej oraz zwiększenie roli podstawowej opieki zdrowotnej.
Zmiany są konieczne, bo bez nich system opieki zdrowotnej nie będzie w stanie zapewnić Polakom skutecznej i stojącej na wysokim poziomie opieki medycznej. Jest to szczególnie ważne w kontekście zmian demograficznych oraz starzenia się społeczeństwa – wymaga też wcześniejszego przygotowania rozwiązań usprawniających funkcjonowanie systemu. Dziś pieniądze na leczenie są wydawane nieefektywnie i w dużej mierze przypadkowo.
– Nie można skutecznie leczyć bez precyzyjnie określonych celów: ile, na co i gdzie mają trafiać pieniądze, by leczenie było efektywne. Dziś słyszymy, że pacjenci zostają dłużej w szpitalach, by te mogły dostać więcej pieniędzy z NFZ. To nieracjonalny system, wymagający gruntownych zmian – powiedział Andrzej Mądrala.
Autorzy raportu nakreślili ramy dla zmian systemu ochrony zdrowia przy uwzględnieniu celów strategicznych, wynikających z analizy stanu obecnego oraz wyzwań, przed jakimi stoi społeczeństwo i gospodarka. Spójny, przejrzysty, efektywny i przyjazny dla pacjentów system powinien być zbudowany na zasadach opisanych z perspektyw: ekonomicznej, zdrowia publicznego oraz pacjenta. Ten ostatni bowiem ma dla systemu być podmiotem, wokół którego koncentruje się działalność wszystkich interesariuszy. – Włączenie głosu pacjenta do projektowania nowych rozwiązań, poprzez dialog z organizacjami pacjentów oraz wsparcie ich udziału w projektach badawczych, powinno być stałym elementem partycypacji międzyśrodowiskowej na wszystkich poziomach: lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim – powiedział Tomasz Szelągowski z Federacji Pacjentów Polskich.
Jednym z najważniejszych postulatów zespołu ekspertów Akademii Zdrowia 2030 jest stworzenie Państwowej Agencji Zdrowia. Byłaby ona odpowiedzialna za tworzenie odpowiednich standardów, monitorowanie jakości, ocenę i wycenę technologii medycznych oraz zarządzanie informacją w ochronie zdrowia. Dziś funkcje te pełni wiele odrębnych instytucji – m.in. Agencja Oceny Technologii Medycznych, Centrum Monitorowania Jakości czy też Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia.
– Biurokracja, przerost procedur administracyjnych czy też brak kontaktu pomiędzy instytucjami w wielu przypadkach paraliżuje system. Stworzenie instytucji, która będzie koordynowała wszystkie te działania na pewno usprawni system – uważa Małgorzata Gałązka-Sobotka z Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego.
Zdaniem autorów raportu sytuacja dojrzała do tego, by zdrowie w Polsce stało się priorytetem państwa i rządu. Taka zmiana pozwoli na horyzontalne, międzyresortowe postrzeganie zadań ochrony zdrowia. Dlatego też jedną z rekomendacji jest rozszerzenie kompetencji Ministra Zdrowia o zadania z zakresu polityki społecznej i powołanie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej (MZiOS).
Jako jeden z największych problemów zidentyfikowano ograniczone środki na zdrowie i sposób ich wydatkowania. Autorzy projektu uważają, że pieniądze na leczenie powinny być traktowane jako inwestycja w rozwój państwa, służąca podnoszeniu poziomu zdrowia i komfortu życia obywateli. – W tym celu konieczne jest podniesienie efektywności wykorzystania środków na potrzeby zdrowotne, a także zbudowanie dodatkowego, efektywnego strumienia pieniędzy z ubezpieczeń dodatkowych – uważa ekspert PIU i BCC Dorota M. Fal.
– Korzyści z nowoczesnych terapii są oczywiste, ale innowacja zawsze będzie na straconej pozycji, jeśli będzie oceniana wyłącznie przez pryzmat kosztów – bez uwzględnienia długofalowych korzyści i oszczędności w innych obszarach gospodarki. Niezbędne jest całościowe spojrzenie, w tym uwzględnienie kosztów pośrednich i perspektywy społecznej, a nie tylko budżetowej – powiedział Paweł Sztwiertnia, ekspert Pracodawców RP i dyrektor generalny Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych Infarma.
– Mówiąc o rynku ochrony zdrowia w Polsce, powinniśmy przestać dzielić go na sektor prywatny i publiczny. Należy skupić się na jakości leczenia, jaką oferują polskie placówki medyczne, i na wynikach prowadzonego w nich leczenia. To właśnie te ośrodki powinny być promowane przez system. Wtedy będziemy mieli stuprocentową pewność, że publiczne pieniądze wydawane są efektywnie i rzeczywiście idą za pacjentem – mówi Jarosław Pinkas, reprezentujący Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych.
Potencjał finansowy sektora powinny wzmocnić inwestycje prywatne. Jednak, jak zaznacza ekspert ds. gospodarki zdrowotnej Pracodawców RP Robert Mołdach, inwestorzy będą powściągliwi w decydowaniu o kolejnych inwestycjach, jeśli nie zostanie wdrożony przejrzysty system promes inwestycyjnych. – Trudno angażować dziesiątki czy setki milionów złotych, jeśli nie ma gwarancji na to, że po zakończeniu procesu inwestycyjnego i spełnieniu warunków płatnika uzyska się kontrakt – powiedział Mołdach.
Zaproponowana koncepcja zmian w systemie ochrony zdrowia, oparta na pragmatycznych założeniach, wskazuje na potrzebę jednoznacznego zdefiniowania ról i zadań głównych interesariuszy rynku zdrowia. Eksperci Akademii Zdrowia 2030 postulują opracowanie Mapy Potrzeb Zdrowotnych, która będzie podstawą do stworzenia Narodowego Planu Zdrowia – opisującego najważniejsze działania w zakresie ochrony zdrowia na poziomie krajowym. Podstawą do kontraktowania usług medycznych będą natomiast Regionalne Strategie Ochrony Zdrowia, tworzone przez samorządy województw na podstawie Regionalnych Map Potrzeb Zdrowotnych, za które odpowiadałby wojewoda.
– Na poziomie regionów mamy zarówno największe możliwości rozeznania potrzeb zdrowotnych mieszkańców, jak i najlepszą orientację w niedoborach kadr medycznych. Możemy wpływać na racjonalną organizację i struktury placówek ochrony zdrowia. Regionalne Strategie Ochrony Zdrowia powinny być podstawowymi dokumentami planistycznymi, służącymi restrukturyzacji oraz rozwojowi sektora ochrony zdrowia – powiedział wicemarszałek województwa opolskiego Roman Kolek.
Zgodnie z raportem WHO z 2008 roku istotnym elementem proponowanych zmian jest rozszerzenie roli podstawowej opieki zdrowotnej, która stanowi fundamentalne ogniwo systemu. Wymaga to ustawowego podniesienia poziomu finansowania POZ, wprowadzenia minimalnych standardów świadczeń, zwiększenia liczby lekarzy rodzinnych przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby podopiecznych przypadających na jednego lekarza oraz ustanowienia stawki kapitacyjnej jako podstawy finansowania.
– POZ stanowi miejsce podstawowego kontaktu jednostki i rodziny z systemem opieki zdrowotnej. Ze względu na jej powszechność i znaczenie, świadczeniami podstawowej opieki zdrowotnej powinien być objęty każdy obywatel Polski – powiedział Prezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie Jacek Krajewski. – Konieczne jest rozszerzenie możliwości diagnostyczno-terapeutycznych POZ i zastosowanie opłaty za świadczenie za wykonanie określonych procedur. Procentowy udział Podstawowej Opieki Zdrowotnej w planie finansowym płatnika powinien wynosić co najmniej 20 procent – dodał Krajewski.
Autorzy raportu zwrócili także uwagę na szczególną rolę szpitali klinicznych jako placówek, które łączą leczenie z prowadzeniem badań naukowych oraz kształceniem młodych kadr. Z jednej strony są to podmioty lecznicze i podlegają tym samym regułom co inne szpitale, z drugiej – to miejsca, w których jego kluczowi pracownicy zasiadają we władzach uczelni, czyli właściciela szpitala. Szpitale kliniczne w większości utrzymują się z kontraktów z NFZ, a wspomniane funkcje szpitala – czyli dydaktyka i nauka – realizowane są w ramach tych środków. Sytuacja ta często prowadzi do konfliktu interesów szpitala i uczelni.
– W okresie kryzysu finansowego szpitale i uczelnie stają przed dylematem: efektywność ekonomiczna czy rozwój naukowy. Ponadto pracownicy szpitala, będący konsultantami krajowymi lub wojewódzkimi, tworzą zasady kontraktowania, czyli reguły dla siebie i pozostałych podmiotów leczniczych, konkurujących o te same środki – zwraca uwagę Jarosław Kozera.
W celu uniknięcia wspomnianych konfliktów, które wg autorów mają kluczowe znaczenie dla całego systemu i które szczególnie hamują rozwój nauki, konieczne jest zniesienie odrębności organizacyjnej szpitala i uczelni. Budżet szpitala należy zaś uzależnić dodatkowo od jego aktywności na polu nauki i dydaktyki.
Zespół Akademii Zdrowia 2030 zwrócił też uwagę na jakość prawa tworzonego na rzecz ochrony zdrowia. – Musimy wymagać od rządu, parlamentu oraz przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej, by – zwłaszcza w tak wrażliwej dziedzinie, jaką jest zdrowie obywateli – stosowały zasady przyzwoitej legislacji i wytyczne OECD dotyczące procesów konsultacji społecznych – stwierdził Grzegorz Ziemniak z Instytutu Zdrowia i Demokracji.
Prace zespołu ekspertów Akademii Zdrowia 2030 będą kontynuowane. Skupią się na przygotowaniu szczegółowych rozwiązań i zaleceń ich wdrożenia.
Grupa Doradcza Akademia Zdrowia 2030 została powołana z inicjatywy Andrzeja Mądrali, Wiceprezydenta Pracodawców RP, w kwietniu 2013 roku. Impulsem powstania Akademii Zdrowia 2030 była zapowiedź Ministerstwa Zdrowia dotycząca przeprowadzenia zmian i regulacji funkcjonowania rynku w Polsce. Grupę tworzy 16 ekspertów wywodzących się z różnych środowisk i reprezentujących różnorodne doświadczenia i organizacje: świadczeniodawców, szpitale kliniczne, prywatne sieci placówek zdrowia, środowiska pacjentów, lekarzy, menedżerów zdrowia, uczelni, organizacje pozarządowe, instytucje badawcze i doradcze związane z gospodarką zdrowotną.
Założeniem przyświecającym pracom grupy od początku był konsensus co do ponadśrodowiskowego charakteru współpracy i uzgodnieniu pomiędzy wszystkimi uczestnikami konsultacji rozwiązań, priorytetów i rekomendacji kierunków zmian w systemie ochrony zdrowia. Od kwietnia 2013 roku odbyło się kilkadziesiąt sesji i seminariów eksperckich, które pozwoliły wypracować wspólny całościowy dokument, stanowiący podstawę do dalszych prac i dyskusji nad możliwościami oraz warunkami społecznymi, politycznymi i finansowymi, koniecznymi do wdrożenia proponowanych zmian.
„System Ochrony Zdrowia w Polsce – Diagnoza i Kierunki Reformy” to dokument opracowany przez członków zespołu Akademii Zdrowia 2030 – ekspertów związanych z szeroko pojętym rynkiem ochrony zdrowia. Zawiera diagnozę funkcjonowania ochrony zdrowia i rekomendacje kompleksowych zmian. Raport ma być podstawą poważnej debaty o przyszłości systemu ochrony zdrowia w Polsce.
Polski system opieki zdrowotnej powinien zapewniać społeczeństwu leczenie na europejskim poziomie. Aby tak się stało, potrzebne są głębokie zmiany w prawodawstwie oraz strategii państwa w zakresie ochrony zdrowia.
Muszą być one oparte na założeniach zmieniających perspektywę rządu i państwa – uważa zespół ekspertów Akademii Zdrowia 2030, kierowany przez Wiceprezydenta Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej dr. Andrzeja Mądralę.
W raporcie System Ochrony Zdrowia w Polsce – Diagnoza i Kierunki Reformy jako priorytety wskazano między innymi: poprawę efektywności gospodarowania środkami w ochronie zdrowia i opiece społecznej rozumianych razem, rozszerzenie kompetencji Ministra Zdrowia o zadania z zakresu polityki społecznej oraz zwiększenie roli podstawowej opieki zdrowotnej.
Zmiany są konieczne, bo bez nich system opieki zdrowotnej nie będzie w stanie zapewnić Polakom skutecznej i stojącej na wysokim poziomie opieki medycznej. Jest to szczególnie ważne w kontekście zmian demograficznych oraz starzenia się społeczeństwa – wymaga też wcześniejszego przygotowania rozwiązań usprawniających funkcjonowanie systemu. Dziś pieniądze na leczenie są wydawane nieefektywnie i w dużej mierze przypadkowo.
– Nie można skutecznie leczyć bez precyzyjnie określonych celów: ile, na co i gdzie mają trafiać pieniądze, by leczenie było efektywne. Dziś słyszymy, że pacjenci zostają dłużej w szpitalach, by te mogły dostać więcej pieniędzy z NFZ. To nieracjonalny system, wymagający gruntownych zmian – powiedział Andrzej Mądrala.
Autorzy raportu nakreślili ramy dla zmian systemu ochrony zdrowia przy uwzględnieniu celów strategicznych, wynikających z analizy stanu obecnego oraz wyzwań, przed jakimi stoi społeczeństwo i gospodarka. Spójny, przejrzysty, efektywny i przyjazny dla pacjentów system powinien być zbudowany na zasadach opisanych z perspektyw: ekonomicznej, zdrowia publicznego oraz pacjenta. Ten ostatni bowiem ma dla systemu być podmiotem, wokół którego koncentruje się działalność wszystkich interesariuszy. – Włączenie głosu pacjenta do projektowania nowych rozwiązań, poprzez dialog z organizacjami pacjentów oraz wsparcie ich udziału w projektach badawczych, powinno być stałym elementem partycypacji międzyśrodowiskowej na wszystkich poziomach: lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim – powiedział Tomasz Szelągowski z Federacji Pacjentów Polskich.
Jednym z najważniejszych postulatów zespołu ekspertów Akademii Zdrowia 2030 jest stworzenie Państwowej Agencji Zdrowia. Byłaby ona odpowiedzialna za tworzenie odpowiednich standardów, monitorowanie jakości, ocenę i wycenę technologii medycznych oraz zarządzanie informacją w ochronie zdrowia. Dziś funkcje te pełni wiele odrębnych instytucji – m.in. Agencja Oceny Technologii Medycznych, Centrum Monitorowania Jakości czy też Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia.
– Biurokracja, przerost procedur administracyjnych czy też brak kontaktu pomiędzy instytucjami w wielu przypadkach paraliżuje system. Stworzenie instytucji, która będzie koordynowała wszystkie te działania na pewno usprawni system – uważa Małgorzata Gałązka-Sobotka z Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego.
Zdaniem autorów raportu sytuacja dojrzała do tego, by zdrowie w Polsce stało się priorytetem państwa i rządu. Taka zmiana pozwoli na horyzontalne, międzyresortowe postrzeganie zadań ochrony zdrowia. Dlatego też jedną z rekomendacji jest rozszerzenie kompetencji Ministra Zdrowia o zadania z zakresu polityki społecznej i powołanie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej (MZiOS).
Jako jeden z największych problemów zidentyfikowano ograniczone środki na zdrowie i sposób ich wydatkowania. Autorzy projektu uważają, że pieniądze na leczenie powinny być traktowane jako inwestycja w rozwój państwa, służąca podnoszeniu poziomu zdrowia i komfortu życia obywateli. – W tym celu konieczne jest podniesienie efektywności wykorzystania środków na potrzeby zdrowotne, a także zbudowanie dodatkowego, efektywnego strumienia pieniędzy z ubezpieczeń dodatkowych – uważa ekspert PIU i BCC Dorota M. Fal.
– Korzyści z nowoczesnych terapii są oczywiste, ale innowacja zawsze będzie na straconej pozycji, jeśli będzie oceniana wyłącznie przez pryzmat kosztów – bez uwzględnienia długofalowych korzyści i oszczędności w innych obszarach gospodarki. Niezbędne jest całościowe spojrzenie, w tym uwzględnienie kosztów pośrednich i perspektywy społecznej, a nie tylko budżetowej – powiedział Paweł Sztwiertnia, ekspert Pracodawców RP i dyrektor generalny Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych Infarma.
– Mówiąc o rynku ochrony zdrowia w Polsce, powinniśmy przestać dzielić go na sektor prywatny i publiczny. Należy skupić się na jakości leczenia, jaką oferują polskie placówki medyczne, i na wynikach prowadzonego w nich leczenia. To właśnie te ośrodki powinny być promowane przez system. Wtedy będziemy mieli stuprocentową pewność, że publiczne pieniądze wydawane są efektywnie i rzeczywiście idą za pacjentem – mówi Jarosław Pinkas, reprezentujący Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych.
Potencjał finansowy sektora powinny wzmocnić inwestycje prywatne. Jednak, jak zaznacza ekspert ds. gospodarki zdrowotnej Pracodawców RP Robert Mołdach, inwestorzy będą powściągliwi w decydowaniu o kolejnych inwestycjach, jeśli nie zostanie wdrożony przejrzysty system promes inwestycyjnych. – Trudno angażować dziesiątki czy setki milionów złotych, jeśli nie ma gwarancji na to, że po zakończeniu procesu inwestycyjnego i spełnieniu warunków płatnika uzyska się kontrakt – powiedział Mołdach.
Zaproponowana koncepcja zmian w systemie ochrony zdrowia, oparta na pragmatycznych założeniach, wskazuje na potrzebę jednoznacznego zdefiniowania ról i zadań głównych interesariuszy rynku zdrowia. Eksperci Akademii Zdrowia 2030 postulują opracowanie Mapy Potrzeb Zdrowotnych, która będzie podstawą do stworzenia Narodowego Planu Zdrowia – opisującego najważniejsze działania w zakresie ochrony zdrowia na poziomie krajowym. Podstawą do kontraktowania usług medycznych będą natomiast Regionalne Strategie Ochrony Zdrowia, tworzone przez samorządy województw na podstawie Regionalnych Map Potrzeb Zdrowotnych, za które odpowiadałby wojewoda.
– Na poziomie regionów mamy zarówno największe możliwości rozeznania potrzeb zdrowotnych mieszkańców, jak i najlepszą orientację w niedoborach kadr medycznych. Możemy wpływać na racjonalną organizację i struktury placówek ochrony zdrowia. Regionalne Strategie Ochrony Zdrowia powinny być podstawowymi dokumentami planistycznymi, służącymi restrukturyzacji oraz rozwojowi sektora ochrony zdrowia – powiedział wicemarszałek województwa opolskiego Roman Kolek.
Zgodnie z raportem WHO z 2008 roku istotnym elementem proponowanych zmian jest rozszerzenie roli podstawowej opieki zdrowotnej, która stanowi fundamentalne ogniwo systemu. Wymaga to ustawowego podniesienia poziomu finansowania POZ, wprowadzenia minimalnych standardów świadczeń, zwiększenia liczby lekarzy rodzinnych przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby podopiecznych przypadających na jednego lekarza oraz ustanowienia stawki kapitacyjnej jako podstawy finansowania.
– POZ stanowi miejsce podstawowego kontaktu jednostki i rodziny z systemem opieki zdrowotnej. Ze względu na jej powszechność i znaczenie, świadczeniami podstawowej opieki zdrowotnej powinien być objęty każdy obywatel Polski – powiedział Prezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie Jacek Krajewski. – Konieczne jest rozszerzenie możliwości diagnostyczno-terapeutycznych POZ i zastosowanie opłaty za świadczenie za wykonanie określonych procedur. Procentowy udział Podstawowej Opieki Zdrowotnej w planie finansowym płatnika powinien wynosić co najmniej 20 procent – dodał Krajewski.
Autorzy raportu zwrócili także uwagę na szczególną rolę szpitali klinicznych jako placówek, które łączą leczenie z prowadzeniem badań naukowych oraz kształceniem młodych kadr. Z jednej strony są to podmioty lecznicze i podlegają tym samym regułom co inne szpitale, z drugiej – to miejsca, w których jego kluczowi pracownicy zasiadają we władzach uczelni, czyli właściciela szpitala. Szpitale kliniczne w większości utrzymują się z kontraktów z NFZ, a wspomniane funkcje szpitala – czyli dydaktyka i nauka – realizowane są w ramach tych środków. Sytuacja ta często prowadzi do konfliktu interesów szpitala i uczelni.
– W okresie kryzysu finansowego szpitale i uczelnie stają przed dylematem: efektywność ekonomiczna czy rozwój naukowy. Ponadto pracownicy szpitala, będący konsultantami krajowymi lub wojewódzkimi, tworzą zasady kontraktowania, czyli reguły dla siebie i pozostałych podmiotów leczniczych, konkurujących o te same środki – zwraca uwagę Jarosław Kozera.
W celu uniknięcia wspomnianych konfliktów, które wg autorów mają kluczowe znaczenie dla całego systemu i które szczególnie hamują rozwój nauki, konieczne jest zniesienie odrębności organizacyjnej szpitala i uczelni. Budżet szpitala należy zaś uzależnić dodatkowo od jego aktywności na polu nauki i dydaktyki.
Zespół Akademii Zdrowia 2030 zwrócił też uwagę na jakość prawa tworzonego na rzecz ochrony zdrowia. – Musimy wymagać od rządu, parlamentu oraz przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej, by – zwłaszcza w tak wrażliwej dziedzinie, jaką jest zdrowie obywateli – stosowały zasady przyzwoitej legislacji i wytyczne OECD dotyczące procesów konsultacji społecznych – stwierdził Grzegorz Ziemniak z Instytutu Zdrowia i Demokracji.
Prace zespołu ekspertów Akademii Zdrowia 2030 będą kontynuowane. Skupią się na przygotowaniu szczegółowych rozwiązań i zaleceń ich wdrożenia.
Grupa Doradcza Akademia Zdrowia 2030 została powołana z inicjatywy Andrzeja Mądrali, Wiceprezydenta Pracodawców RP, w kwietniu 2013 roku. Impulsem powstania Akademii Zdrowia 2030 była zapowiedź Ministerstwa Zdrowia dotycząca przeprowadzenia zmian i regulacji funkcjonowania rynku w Polsce. Grupę tworzy 16 ekspertów wywodzących się z różnych środowisk i reprezentujących różnorodne doświadczenia i organizacje: świadczeniodawców, szpitale kliniczne, prywatne sieci placówek zdrowia, środowiska pacjentów, lekarzy, menedżerów zdrowia, uczelni, organizacje pozarządowe, instytucje badawcze i doradcze związane z gospodarką zdrowotną.
Założeniem przyświecającym pracom grupy od początku był konsensus co do ponadśrodowiskowego charakteru współpracy i uzgodnieniu pomiędzy wszystkimi uczestnikami konsultacji rozwiązań, priorytetów i rekomendacji kierunków zmian w systemie ochrony zdrowia. Od kwietnia 2013 roku odbyło się kilkadziesiąt sesji i seminariów eksperckich, które pozwoliły wypracować wspólny całościowy dokument, stanowiący podstawę do dalszych prac i dyskusji nad możliwościami oraz warunkami społecznymi, politycznymi i finansowymi, koniecznymi do wdrożenia proponowanych zmian.
„System Ochrony Zdrowia w Polsce – Diagnoza i Kierunki Reformy” to dokument opracowany przez członków zespołu Akademii Zdrowia 2030 – ekspertów związanych z szeroko pojętym rynkiem ochrony zdrowia. Zawiera diagnozę funkcjonowania ochrony zdrowia i rekomendacje kompleksowych zmian. Raport ma być podstawą poważnej debaty o przyszłości systemu ochrony zdrowia w Polsce.
Komentarze
Ważny jest dialog i współpraca z całym sektorem ochrony zdrowia
Andrzej Podlipski
Członek zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej
Prezes zarządu Scanmed S.A.
Czas rozpoczęcia kadencji nowego zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej to z pewnością okres pełen wyzwań dla sektora medycznego w Polsce. Jako członek zarządu chciałbym rzetelnie kontynuować wszelkie podjęte wcześniej działania i utrzymać aktywne relacje ze wszystkimi środowiskami tworzącymi ten sektor.
Zarówno w zarządzanej Grupie Scanmed jak i w perspektywie Pracodawców Medycyny Prywatnej chciałbym skupić się na problemach funkcjonowania i rozwoju szpitalnictwa. Należy szerzej rozpatrzeć aspekt finansowania, na przykład w sferze ryczałtu. Z jednej strony pomaga on w działalności, zapewniając stałość finansowania, a jednocześnie stanowi pewne ograniczenie, gdyż jego wysokość nie jest oparta na realnej produktywności szpitala i potrzebach zdrowotnych regionu. Warto by było przeprowadzić pogłębioną analizę dotyczącą tego, jakie świadczenia powinny być w ryczałcie, a jakie należałoby z niego wyłączyć w celu maksymalnego ograniczania długu zdrowotnego.
Moje plany wpisują się cele w wyznaczone przez prezesa Pracodawców Medycyny Prywatnej Andrzeja Mądralę, takie jak aktywna kontynuacja współpracy z podmiotami szeroko rozumianej ochrony zdrowia, zaangażowanie w opiniowanie projektów i rozwiązań legislacyjnych, a co za tym idzie rozwijanie jakości usług tego sektora. Budowa przyjaznego i stabilnego miejsca pracy dla kadry medycznej, automatycznie przełoży się na komfort i satysfakcję pacjentów.
Czytaj także: Andrzej Mądrala: Stawiam na aktywność związku na wielu polach
Placówki medyczne jak i sami pacjenci borykają się z wieloma dotychczasowymi problemami, ale także nowymi, wynikającymi z trwającego kryzysu. Ogromne znaczenie ma dziś problem inflacji, który szczególnie dotyka sektor ochrony zdrowia. Z uwagi na istotny udział wynagrodzeń, kosztów energii i materiałów medycznych w wydatkach podmiotów leczniczych, inflacja kształtuje się na poziomie powyżej 20 procent. Dodatkowo, obserwujemy ją nieprzerwanie na podobnym poziomie od początku pandemii Covid-19, czyli przez ostatnie 3 lata, nie tylko w ostatnich miesiącach. Warto rozważyć opracowanie specjalnego wskaźnika inflacji dla szpitali jako specyficznych podmiotów leczniczych i pokusić się o oparcie na nim przyszłych rewizji wyceny procedur medycznych.
Zgadzam się, że wprowadzanie zmian w systemie ochrony zdrowia jest trudne, zwłaszcza przez uwarunkowania wyborcze i polityczne. Co nie oznacza, że powinniśmy zaprzestać wysiłków, w zakresie dialogu i konsekwentnie wspólnie nakreślać właściwy kierunek. Jedną z bolączek i jednocześnie hamulcem w zakresie nowych inwestycji, także w oddziały szpitalne i infrastrukturę, jest zwolnienie przedmiotowe z VAT w służbie zdrowia. Warto by wrócić do tematu wprowadzenia stawki 0 procent VAT dla podmiotów medycznych, świadczących usługi w zakresie opieki medycznej, które mają na celu profilaktykę, ratowanie, przywracanie i ochronę zdrowia, zamiast zwolnienia przedmiotowego z VAT.
Pozwoliłoby to odliczyć między innymi podatek VAT z tytułu kosztów remontu szpitali, inwestycji w infrastrukturę oddziałów, zakupu sprzętu, ale także tak rosnących na skutek presji inflacyjnej cen usług sprzątania, prania, posiłków i innych, co dziś nie jest możliwe i cała wartość brutto stanowi koszt podmiotu. Można by wziąć też pod uwagę alternatywną propozycję, czyli wprowadzenie możliwości odliczania podatku w przypadku samych zakupów inwestycyjnych i modernizacyjnych dla tej branży, jako rodzaj wsparcia i zachęty dla inwestycji.
Tym chętniej dołączyłem do prac zarówno zarządu, jak i innych instytucji i zespołów prywatnej ochrony zdrowia i partnerstwa publiczno-prywatnego. Dialog i współpraca zawsze są gwarantem zrównoważonego rozwoju, tym bardziej stają się wyjątkowo konieczne w czasie wyzwań.
Czytaj także: komentarz Jakuba Szulca, członka zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej:
Prywatny rynek nieodzownym elementem systemu ochrony zdrowia
Prywatny rynek nieodzownym elementem systemu ochrony zdrowia
Jakub Szulc, członek zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej
W zarządzie Pracodawców Medycyny Prywatnej stawiam sobie za cel wykorzystanie synergii i współpracę pomiędzy sektorem prywatnym i publicznym w systemie opieki zdrowotnej. Chcę zająć się komunikacją z regulatorem i wzmacnianiem roli pracodawców prywatnych w ochronie zdrowia.
Prywatny rynek jest nieodzownym ogniwem systemu ochrony zdrowia, a przyszłość opieki zdrowotnej wymaga reform i współpracy na rzecz zmniejszania długu zdrowotnego Polaków. Celem działań prywatnego sektora jest nie tylko wypełnianie luk, jakie pojawiają się w systemie opieki zdrowotnej, ale przede wszystkim wytyczanie dobrych praktyk i współpraca na rzecz budowania nowych standardów opieki medycznej.
Warto podkreślić, że medycyna prywatna to nie tylko świadczenia komercyjne, wykonywane za prywatne pieniądze pacjentów. Wiele placówek ochrony zdrowia, które mają prywatnych właścicieli, działa w systemie publicznym, co oznacza, że udzielają świadczeń pacjentom ubezpieczonym w Narodowym Funduszu Zdrowia i nierzadko dobrze i bardzo dobrze konkurują z podmiotami publicznymi.
Z drugiej strony, jeśli spojrzymy tylko i wyłącznie przez pryzmat środków, którymi dysponuje system ochrony zdrowia, to jasno i wyraźnie widać, że jedna trzecia tych pieniędzy to są pieniądze prywatne, płacone przez pacjentów. Korzystanie ze świadczeń komercyjnych jest w dużej mierze efektem niewydolności systemu publicznego i jednocześnie odpowiada na określone potrzeby zdrowotne, których system publiczny nie jest w stanie zaspokoić.
Pracodawcy Medycyny Prywatnej z nowym zarządem
Zadania, które widzę przed sobą i które zapewne były realizowane przez poprzednie zarządy Pracodawców Medycyny Prywatnej, to przede wszystkim pokazywanie, że medycyna prywatna powinna być partnerem i uzupełnieniem systemu publicznego. Tego powinniśmy się trzymać i nie traktować tych dwóch sektorów jako odrębnych światów, tylko jak części jednego systemu, które powinniśmy próbować synergizować, łączyć i znajdować punkty wspólne w ich działalności.
Druga sprawa to jak najszersze uświadamianie, że polski system ochrony zdrowia bez medycyny prywatnej, bez pracodawców medycyny prywatnej, bez szeregu firm, które w tym obszarze działają byłby dalece bardziej upośledzony, niż to jest obecnie. Na tym warto się skupić i starać, żeby to było słyszalne w szczególności po stronie regulacyjnej. Z racji mojego doświadczenia zawodowego wiem doskonale, jakie jest podejście do tego zagadnienia po stronie regulatora i warto byłoby to podejście zmieniać.
Z tegorocznego Forum Ekonomicznego w Karpaczu, w którym Pracodawcy Medycyny Prywatnej uczestniczyli jako partner ścieżki tematycznej – Forum Ochrony Zdrowia, wynika, podobnie zresztą jak z poprzednich edycji tego przedsięwzięcia, że cały czas mówimy o tym jak ważna jest profilaktyka, że trzeba się badać, że trzeba się diagnozować, że trzeba zapobiegać chorobom, bo taniej i łatwiej jest zapobiegać niż leczyć, natomiast w dalszym ciągu w polskiej rzeczywistości są to puste hasła. Mimo lat dyskusji na ten temat, które się odbywały zarówno w Karpaczu, jak i na wielu innych spotkaniach i konferencjach, cały czas okazuje się, że funkcjonujemy tylko i wyłącznie w obszarze medycyny naprawczej. Warto byłoby działać w tym kierunku, aby także to zmienić.
Wprowadzanie zmian w systemie ochrony zdrowia jest trudne: kalendarz wyborczy i polityka mają swoje prawa i kierują się zdecydowanie krótszą perspektywą czasową niż efekty, które możemy uzyskać w zakresie zdrowia publicznego. Ale nie oznacza to, że mamy zaprzestać wysiłków żeby, choć małymi krokami, zmierzać we właściwym kierunku.
Nie ma jednej recepty na to, jak osiągnąć te cele. Wiadomo jedynie, że ten, kto nic nie mówi, nie ma prawa głosu. Dlatego po pierwsze – trzeba być słyszalnym, po drugie – starać się, i to akurat, według mnie, w Pracodawcach Medycyny Prywatnej, jest możliwe i realne do zrobienia, żeby być widocznym. Dobrze byłoby, aby Pracodawcy Medycyny Prywatnej tak jak dotychczas, albo bardziej, byli widoczni na różnego rodzaju forach.
Nie można reformować szpitali bez zmiany całego systemu ochrony zdrowia
Trzeba także pokazywać, jak ważna jest medycyna prywatna, jak ważne są świadczenia, których udzielamy, jak ważne jest to z perspektywy zdrowia przeciętnego obywatela, który często, lecząc się w placówce, która ma kontrakt z NFZ, nie wie tak naprawdę, czy leczy się w przychodni publicznej czy prywatnej i nie zwraca na to kompletnie uwagi. Dobrą ilustracją jest tutaj przykład z mojego podwórka – medycyny laboratoryjnej: czy pacjent zastanawia się, dokąd trafia próbka krwi pobrana w szpitalu, czy przychodni? Oczywiście, że nie. Tymczasem, bardzo duża część szpitali i niemalże wszystkie przychodnie nie wykonuje tych badań samodzielnie, tylko zleca je zewnętrznym laboratoriom, najczęściej prywatnym.
Prywatny sektor stanowi istotną część naszego systemu ochrony zdrowia. Dotyczy to nie tylko przychodni, które stanowią większość, zarówno w podstawowej opiece zdrowotnej, jak ambulatoryjnej opiece specjalistycznej, ale także szpitali, do których trafia kilkanaście procent publicznych pieniędzy przeznaczonych na lecznictwo szpitalne.
Odpowiadamy za istotną część usług zdrowotnych, które są świadczone Polakom. Jeżeli do tego dołączymy jeszcze świadczenia prywatne finansowane przez pacjentów z ich pieniędzy lub finansowane przez pracodawców, na przykład w formie abonamentów czy ubezpieczeń zdrowotnych, to okazuje się, że ta część systemu ochrony zdrowia odpowiada za znaczny odsetek oferowanych świadczeń i zaspokojenie istotnej części potrzeb zdrowotnych Polaków.
Jakub Szulc
Dyrektor Pionu Korporacyjnego w Alab laboratoria – drugiej największej sieci laboratoriów diagnostycznych i punktów pobrań w Polsce. Odpowiedzialny między innymi za procesy operacyjne i zarządzanie personelem. W latach 2005-2014 był posłem na Sejm RP V, VI i VII kadencji. Jest autorem lub współautorem wielu aktów prawnych obowiązujących w polskim systemie opieki zdrowotnej, między innymi ustawy o działalności leczniczej, ustawy o refundacji leków, ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia.
Z sektorem ochrony zdrowia związany jest od 2008 roku. Pełnił funkcję Sekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia. Współpracował z międzynarodową firmą doradczą EY jako Industry Leader sektora opieki zdrowotnej. Przeprowadził lub doradzał przy wielu projektach restrukturyzacyjnych w kluczowych podmiotach leczniczych w Polsce i Unii Europejskiej, przygotowywał analizy systemowe na rzecz takich podmiotów jak Komisja Europejska, Bank Światowy, czy Europejski Bank Inwestycyjny.
Stawiam na aktywność związku na wielu polach
Andrzej Mądrala, prezes zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej
Jako nowy prezes zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej będę kontynuował działania, które były prowadzone przez wieloletnią prezes Annę Rulkiewicz oraz poprzedni zarząd związku. Moim priorytetem jest aktywność związku na wielu polach.
Niezwykle ważną kwestią jest dla mnie wzmacnianie roli prywatnych świadczeniodawców w ochronie zdrowia, którzy w istotny sposób budują bezpieczeństwo zdrowotne Polek i Polaków. System prywatny od lat stanowi doskonałe uzupełnienie sektora publicznego, dlatego też wspólne działania obu tych sektorów są wyjątkowo ważne.
Wszyscy i to od dawna odczuwamy konieczność zmian organizacyjnych w systemie opieki zdrowotnej, zatem dobrze byłoby wykorzystać i utrwalić tę współpracę, wykorzystując zasoby systemu prywatnego w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.
Rozwiązania tworzone w systemie ochrony zdrowia powinny być zawsze skupione na potrzebach pacjenta, na wynikach leczenia i na jakości opieki medycznej. Dlatego niezwykle ważne i jednocześnie konieczne jest takie przeprojektowanie systemu i poprawa jego funkcjonowania, aby system opieki zdrowotnej w Polsce skupiał się na pacjencie.
Olbrzymią wagę przywiązuję również do utrzymania stałego dialogu ze stroną rządową i społeczną.
Pracodawcy Medycyny Prywatnej z nowym zarządem
W celu realizacji przyjętych celów chciałbym położyć większy nacisk na zwiększenie aktywności członków nowego zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej, a także wszystkich członków związku. Będzie się to mogło odbywać między innymi poprzez szerszy udział w pracach zespołów, do których jesteśmy zapraszani, takich jak zespół Trójstronny ds. Ochrony Zdrowia, Rada Dialogu Społecznego, komisje zdrowia Sejmu i Senatu.
Chciałbym także postawić na naszą większą aktywność w życiu publicznym poprzez udział naszych członków w najważniejszych konferencjach dotyczących tematyki ochrony zdrowia.
W ramach kontynuacji dotychczasowych działań będziemy aktywnie włączać się w opiniowanie projektów ustaw oraz zgłaszanie własnych propozycji rozwiązań legislacyjnych. Będziemy w tym zakresie współpracować z Ministerstwem Zdrowia i Narodowym Funduszem Zdrowia.
Chcielibyśmy także, jako świadczeniodawcy usług medycznych, dalej rozwijać jakość oraz rozszerzać zakres oferowanych świadczeń, a także wprowadzać innowacyjne metody, takie jak chirurgia robotyczna.
Myślę, że warto także nagłaśniać fakt, że to właśnie w prywatnych placówkach pracy szukają najlepsi specjaliści, ponieważ jesteśmy w stanie zapewnić im właściwe, bezpieczne warunki pracy oraz odpowiednie wynagrodzenie.
Naszym forum opiniotwórczym oraz informacyjnym jest portal www.medycynaprywatna.pl, który pełni ważną rolę w przekazywaniu wiedzy zarówno na temat naszych działań jak i całego prywatnego rynku medycznego. Chcemy go w dalszym ciągu prowadzić i rozwijać i zachęcamy naszych członków do korzystania z tego kanału informacyjnego.
Pracodawcy Medycyny Prywatnej podsumowali rok 2021
Pacjenci i personel oczekują aktualizacji stawki refundacyjnej za dializy
Tomasz Prystacki, prezes zarządu Fresenius Nephrocare Polska
Stacje dializ w całej Polsce stoją przed coraz większym wyzwaniem, jakim jest utrzymanie ciągłości leczenia. Stawka refundacyjna za hemodializy od lat nie nadąża za faktycznymi kosztami wykonywania świadczeń i mimo wielkokrotnych apeli pacjentów i świadczeniodawców, nadal nie została odpowiednio zaktualizowana.
Świadczenia ratujące życie
Firma Fresenius Nephrocare Polska dokładnie przenalizowała koszty wykonywania świadczeń z zakresu hemodializoterapii, czyli świadczenia ratującego życie, które musi być wykonywane u pacjentów trzy razy w tygodniu w stacji dializ. W eksperckim materiale „Refundacja dializoterapii w Polsce” firma, która prowadzi ponad 70 stacji dializ w Polsce i ponad 4100 na całym świecie (z 345 tysięcy pacjentów pod opieką), szczegółowo pokazuje co składa się na koszt hemodializy i w jaki sposób koszty te na przestrzeni lat wzrastały.
Eksperci Pracodawców Medycyny Prywatnej pracują nad projektami cyfryzacji
Od lat stawka refundacyjna za hemodializy jest jedną z najniższych w Europie i jest niedostosowana do realnych kosztów ponoszonych przez ośrodki na leczenie pacjentów. Przy obecnej sytuacji inflacyjnej, aspiracjach płacowych, konieczności konkurowania o personel z innymi bardziej adekwatnie wycenionymi procedurami i przy dramatycznym wzroście cen paliw, mediów czy wywozu odpadów, ośrodki w całej Polsce mierzą się z trudnościami zapewnienia ciągłości realizowania świadczeń ratujących życie. Przeprowadzona analiza pokazuje, że obowiązująca dzisiaj stawka refundacyjna jest niedoszacowana w prawie 50 procentach.
Stawka za dializę – 596 zł
Materiał, którzy otrzymały wszystkie instytucje zajmujące się organizacją służby zdrowia w Polsce, czyli między innymi Ministerstwo Zdrowia, Agencja Taryfikacji i Oceny Technologii Medycznych, Narodowy Fundusz Zdrowia czy władze samorządowe, wyraźnie pokazują, że stawka refundacyjna za pojedynczy zabieg hemodializy powinna wynosić około 596 zł, czyli ponad połowę więcej, niż obecna refundacja.
Aktualnie wykonywane przesuwanie kilkuprocentowych środków w ramach wyceny przygotowanej przez Agencję Taryfikacji i Oceny Technologii Medycznych (czyli np. dodanie kilku procent do stawki podstawowej, przy jednoczesnej likwidacji dodatków za wykonywanie świadczeń w podwyższonym reżimie sanitarnym czy świadczeń covidowych), w żaden sposób nie powoduje wzrostu stawki. Co więcej, nie znajduje żadnego oparcia w przeprowadzonych przez świadczeniodawców analizach.
Pacjenci coraz częściej dostrzegają problem i obawiają się o dostępność do leczenia. I jest to niestety bardzo prawdopodobna rzeczywistość. Świadczeniodawcy mogą po prostu nie udźwignąć kosztów utrzymania i prowadzenia ośrodków, zwłaszcza w przypadku mniejszych stacji dializ. Proces zamykania już się rozpoczął i niedługo przyspieszy jeśli sytuacja nie ulegnie diametralnej poprawie.
Premiery od Fresenius Medical Care Polska na Zjeździe Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego
Planujemy współpracę z ubezpieczycielami
Sławomir Łopalewski, dyrektor zarządzający Lux Med Ubezpieczenia
Wprowadzając na rynek Ubezpieczenie Szpitalne Lux Med – Pełna Opieka, mieliśmy świadomość, że jest to swego rodzaju rewolucja dla systemu. Biorąc pod uwagę wyzwania, z jakim obecnie zmaga się ochrona zdrowia w Polsce, spodziewamy się, że nasza polisa szpitalna to rozwiązanie, które w pełni odpowie na potrzeby pacjentów. Leczenie ambulatoryjne jest bowiem już zagospodarowane poprzez różnego rodzaju abonamenty i ubezpieczenia, natomiast dotychczas brakowało kompleksowej oferty szpitalnej.
Ubezpieczenie Szpitalne Lux Med– Pełna Opieka jest skierowane do klientów indywidulanych oraz firm – jako benefit pracowniczy. Planujemy jego sprzedaż przy współpracy z innymi ubezpieczycielami, bankami, brokerami i specjalistycznymi agencjami.
Podczas tworzenia polisy korzystaliśmy z doświadczeń Bupa – naszego właściciela, międzynarodowej firmy ubezpieczeniowej. To właśnie dzięki niej, rozwiązanie podobne do naszego funkcjonuje między innymi na rynku hiszpańskim z powodzeniem od prawie 20 lat. Mieliśmy na względzie również to, że zdecydowana większość polis dostępnych w Polsce, w razie poważnego zachorowania, opiera się na wypłacie określonej sumy ubezpieczenia, ale sama organizacja procesu leczenia pozostaje po stronie pacjenta. Natomiast polisa szpitalna obejmuje kompleksową opiekę – od diagnostyki, przez zabiegi planowe, pomoc doraźną, aż po rehabilitację poszpitalną – w nowoczesnych, dobrze wyposażonych szpitalach.
MedPolonia w Grupie Lux Med
Tym, co ją wyróżnia i odróżnia od innych dostępnych na rynku jest pełna koordynacja ścieżki leczenia pacjenta. Zarówno w przypadku planowych hospitalizacji jak i nagłych zdarzeń wymagających leczenia szpitalnego, Koordynator Opieki Szpitalnej dba o plan leczenia, tak by pacjent skupił się na szybkim powrocie do zdrowia.
Oferta, którą przygotowaliśmy, to produkt all risk. Lista wyłączeń (wprowadzona zamiast listy wykonywanych procedur, zwykle określanej w warunkach ubezpieczenia) jest krótka i obejmuje m.in. transplantacje, przeszczepy, choroby genetyczne, przedłużanie kończyn czy operacje na otwartym sercu. Jesteśmy w stanie skutecznie leczyć ponad 80 procent wszystkich problemów zdrowotnych, z jakimi do szpitala zgłasza się pacjent.
W celu wzmocnienia dostępności świadczeń szpitalnych rozwijamy sieć specjalistycznych placówek na terenie całego kraju. Obecnie Grupa Lux Med posiada 14 własnych szpitali. Leczenie szpitalne naszych pacjentów odbywa się także na podstawie umów podpisanych z podwykonawcami. Otworzyliśmy specjalne Oddziały Opieki Doraźnej – odpowiedniki SOR-ów. Takie punkty są już dostępne w Szpitalu św. Elżbiety w Warszawie i Szpitalu Swissmed w Gdańsku. Planujemy, aby funkcjonowały w całym kraju.
Lux Med: dział pomocy doraźnej w Szpitalu Św. Elżbiety