Dlaczego pracodawcy powinni wspierać pracowników w dbaniu o zdrowie? Raport „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2023”
Z najnowszego raportu opracowanego przez Medicover „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2023” wynika, że choć pracownicy mają coraz większą świadomość czynników wpływających na ich kondycję fizyczną i psychiczną, nadal za mało dbają o zdrowie. Gorsze samopoczucie odbija się na ich produktywności oraz satysfakcji z pracy. W ciągu ostatnich dwóch lat znacznie wzrosła liczba pracowników korzystających ze zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych. Coraz bardziej istotna jest zatem rola pracodawców jako promotorów holistycznego podejścia do zdrowia pracowników.
Medicover corocznie przygotowuje kompleksową analizę stanu zdrowia populacji pracowników pozostających pod opieką firmy. Raport „Praca. Zdrowie. Ekonomia. Perspektywa 2023”, bazujący na danych ponad pół miliona pracowników reprezentatywnych dla wielu grup zawodowych, stanowi rzetelny obraz zdrowia pracowników w Polsce.
– W Medicover jesteśmy świadomi znaczenia opieki zdrowotnej i działań profilaktycznych wśród osób aktywnych zawodowo. Doskonale zdajemy sobie sprawę jak cenne jest zdrowie pracownika, zarówno dla pracodawcy, jak i dla całej gospodarki. Analizując dane, zależało nam na pokazaniu realnego obrazu zdrowia polskich pracowników. Tego, co wpływa na ich kondycję fizyczną i psychiczną oraz jakie są najczęściej występujące powody absencji chorobowej. Wnioski płynące z raportu są ważnym argumentem w dyskusji o znaczeniu zdrowia osób aktywnych zawodowo w kontekście funkcjonowania zarówno firm, jak i całej gospodarki – mówi Artur Białkowski, Dyrektor Zarządzający ds. Usług Biznesowych Medicover Polska.
Tegoroczna, dziewiąta już, edycja raportu składa się z trzech części. Pierwsza analizuje informacje dotyczące najczęściej występujących schorzeń u osób w wieku produkcyjnym oraz powodów absencji chorobowej. W drugiej przedstawione są wyniki badania przeprowadzonego wśród osób korzystających z opieki Medicover na temat zwyczajów i nawyków mających wpływ na ich stan zdrowia. Ostatnia, trzecia część, pokazuje finansowy aspekt choroby oraz jej wpływ na gospodarkę Polski.
Na co chorują pracownicy, z jakich powodów chodzą na zwolnienia lekarskie?
Jak wynika z danych zaprezentowanych w raporcie, aż 55,7 proc. pracowników ma problem z podwyższonym ciśnieniem krwi. Na drugim miejscu pod względem częstotliwości wstępowania uplasowały się nadwaga i otyłość (54,2 proc.). Odsetek osób z otyłością (BMI powyżej 30) systematycznie rośnie w ostatnich latach, stanowiąc wzrastające, istotne ryzyko zdrowotne. Otyłość jest chorobą przewlekłą, z tendencją do nawrotów, może powodować liczne powikłania, a nawet prowadzić do śmierci. Trzecim istotnym problemem zdrowotnym pracowników jest podwyższony poziom cholesterolu. Aż 49,3 proc. z nich ma nieprawidłowy poziom cholesterolu całkowitego. Stale wzrasta odsetek pracowników z zaburzeniami gospodarki lipidowej. Dotyczy to co 5. pracownika, szczególnie powyżej 30 r.ż. Podwyższony cholesterol jest istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia zawału serca czy udaru mózgu. Od lat choroby sercowo-naczyniowe są najczęściej występującą przyczyną zgonów w Polsce. Na drugim miejscu zarówno w Polsce, jak i na świecie, plasują się choroby nowotworowe. Dane Medicover wykazują tendencję wzrostową w zakresie częstości rozpoznawania nowotworów – w 2022 r. stwierdzono o ponad 50 proc. więcej przypadków nowotworów niż w roku 2020. Stale rośnie liczba pacjentów z pierwszorazowym rozpoznaniem nowotworu pozostających pod opieką Medicover – w 2022 r. ich liczba była ponad 2,5 razy większa niż w roku 2020.
Jednak najczęściej pracownicy korzystają z wizyt lekarskich z powodu chorób układu oddechowego (28 proc. wizyt lekarskich) oraz pokarmowego (15,7 proc.). Przekłada się to również na statystykę zwolnień lekarskich, które stanowią jeden z najczęstszych powodów absencji w pracy. Na trzecim miejscu znalazły się wizyty lekarskie związane z chorobami układu ruchu – 14,6 proc., które generują 10,5 proc. zwolnień lekarskich.
– Ponad połowa pracowników korzysta z wizyt lekarskich profilaktycznie. Cieszy nas, że osoby aktywne zawodowo widzą potrzebę dbania o zdrowie, konsultują z lekarzem jak zapobiegać chorobom, a nie tylko jak je leczyć. Liczymy na to, że ten trend się utrzyma, bo okres pandemii i lockdown-u spowodował, że zamknęliśmy się w domach i rzadziej korzystaliśmy z wizyt profilaktycznych. Stąd również niepokojący wzrost w obszarze diagnoz nowotworowych – komentuje prof. dr hab. n. med. Bożena Walewska-Zielecka, Doradczyni Zarządu ds. Medycznych Medicover, Członkini Rady Naukowej Medicover.
Sport to zdrowie, a aktywność fizyczna pozytywnie działa także na psyche
Ponad połowa pracowników uważa, że w największym stopniu utrzymanie dobrego zdrowia zapewnia zbilansowana dieta (49,3 proc.) i odpowiednia ilość snu (44,08 proc.). Ważnym parametrem pozostaje nadal regularna aktywność fizyczna (41,77 proc.), ale coraz mniej badanych uznaje ją za metodę profilaktyki wielu chorób. Autorzy raportu wskazują, że w 2023 r., w porównaniu z rokiem 2022, jeszcze mniej osób uprawia aktywność fizyczną (spadek o 7 proc.), chociaż są świadome ogromnego znaczenia kondycji w utrzymaniu dobrego zdrowia.
– Medicover od kilku lat intensywnie rozwija się w kierunku zintegrowanej opieki zdrowotnej i stawia na holistyczne podejście do zdrowia, a nie tylko na leczenie konkretnego obszaru. Dlatego do poprawy stanu zdrowia klienta podchodzimy kompleksowo, uwzględniając aktywność sportową. Oferta Medicover Sport jest coraz chętniej wybieranym benefitem pracowniczym – mówi Artur Białkowski, Dyrektor Zarządzający ds. Usług Biznesowych Medicover Polska.
Medicover zapytał również pracowników firm posiadających abonament medyczny u nich o główne przyczyny braku aktywności fizycznej. Około połowa z nich uznała, że brakuje im chęci i czasu, kolejne 25 proc. nie widzi potrzeby uprawiania sportu, a około 16 proc. twierdzi, że nie pozwala im na to stan zdrowia. Natomiast ankietowani, którzy regularnie uprawiają aktywność fizyczną twierdzą, że pozwala im to na poprawienie ogólnego stanu zdrowia (41,84 proc.), kondycji fizycznej (37,85 proc.), odpoczywają w ten sposób psychicznie (29,59 proc.) oraz jest to sposób na rozładowanie stresu (24,49 proc.).
– Analizując zebrane dane zwróciliśmy uwagę na rosnącą liczbę absencji chorobowych związanych z zaburzeniami psychicznymi. W ciągu dwóch lat aż o 23 proc. wzrosła liczba zwolnień lekarskich spowodowanych silną reakcją na stres oraz depresją – komentuje prof. dr hab. n. med. Bożena Walewska-Zielecka, Doradczyni Zarządu ds. Medycznych Healthcare Services, Medicover, Członkini Rady Naukowej Medicover.
– To pokazuje, że tym bardziej pracodawcy powinni podejmować działania zachęcające pracowników do dbania o zdrowie nie tylko fizyczne, ale również psychiczne. Niezwykle ważna wydaje się być również świadomość pracodawców i stwarzanie optymalnych warunków pracy w kontekście zdrowia psychicznego. Zaadaptowanie się po pandemii oraz wyjście z lockdown-u mogły wpłynąć na zmniejszenie obciążeń psychologicznych i skrócenie długości zwolnień lekarskich w porównaniu z 2021 r. Jednak w 2022 r. doszły dodatkowe czynniki, które odcisnęły piętno na zdrowiu psychicznym: sytuacja geopolityczna i wojna w Ukrainie, wysoka inflacja, brak stabilizacji. Może to odpowiadać za wzrost lęku w społeczeństwie
– dodaje Sylwia Rozbicka, Kierowniczka ds. Psychologii i Psychiatrii, Centrum Zdrowia Psychicznego MindHealth i Centrum Medyczne Damiana, Członkini Zarządu Stowarzyszenia „Aktywnie Przeciwko Depresji”.
Ile kosztuje zdrowie?
Medicover przeanalizował również roczne koszy absencji i prezenteizmu, które w 2022 r. ponosił pracodawca na statystycznego pracownika. Do analizy ekonomicznej wybrano 7 najczęstszych problemów zdrowotnych występujących wśród pracowników ogółem: nadciśnienie tętnicze, bóle pleców, infekcje dróg oddechowych, astma i alergia, cukrzyca, bóle głowy oraz choroby układu pokarmowego. Następnie przeanalizowano problemy zdrowotne, które generują koszty zarówno wśród pracowników objętych opieką w Medicover, jak i według danych ZUS. Średnia długość absencji chorobowej pracowników objętych opieką Medicover wyniosła 4,5 dnia, a tych korzystających z publicznej służby zdrowia 10 dni. Łatwo zauważyć, że zwolnienia lekarskie osób pod opieką Medicover są o ponad 50 proc. krótsze.
Jak wynika z raportu, dolegliwością, która generuje najwięcej kosztów chorobowych związanych z absencją i prezenteizmem, są infekcje dróg oddechowych, generujące aż 826 zł kosztów na jednego pracownika w ramach opieki prywatnej oraz 1299 zł w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.
Dbanie o zdrowie pracowników ma realny wpływ na funkcjonowanie firmy, nie tylko pod kątem efektywności zespołów. W wyniku absencji i prezenteizmu pracodawcy ponoszą wysokie koszty, które mogą mieć negatywny wpływ na rozwój przedsiębiorstwa. Oszczędność dla pracodawcy, którego pracownicy znajdują się pod opieką Medicover, wynosi 1462 zł w przeliczeniu na każdego statystycznego pracownika w skali roku.
Według danych GUS wielkość zatrudnienia w Polsce w IV kwartale 2022 r. wyniosła 16 794 tys. osób. Dzięki dostępowi do koordynowanej ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, oszczędność, jaką można byłoby osiągnąć w tak licznej grupie pracujących, wynosi 24,552 mld PLN rocznie.
Raport potwierdza też, że wydatki na jakościowo-efektywną opiekę zdrowotną pracowników to inwestycja, która przynosi zwrot w postaci realnych oszczędności dla pracodawcy. Oferując wysokiej jakości i dopasowaną do potrzeb pracowników opiekę medyczną, możemy wygenerować ogromne oszczędności – dla systemu ochrony zdrowia i gospodarki.
W poszukiwaniu rozwiązania
Analizując zmieniające się potrzeby rynku, Medicover stworzył autorski program „Zdrowa Firma”. To rozwiązania dla pracodawców, którzy chcą w sposób holistyczny dbać o zdrowie i dobrostan pracowników zgodnie z wymogami określonymi przez WHO (pojęcie „zdrowie” obejmuje zdrowie fizyczne, psychiczne oraz społeczne). Medicover wspiera firmy w realizacji celów biznesowych, budowaniu zaangażowania pracowników, a dzięki temu minimalizowaniu kosztów związanych z absencjami chorobowymi i prezenteizmem. W najbliższym czasie firma planuje dalszy rozwój i poszerzenie dostępności usług z zakresu zdrowia i wellbeingu.
