Dotacje i umorzenie zobowiązań- jako zachęta do przekształceń
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej wprowadziła nowe rozwiązania w zakresie komercjalizacji SP ZOZ-ów. Aby zachęcić do przekształceń tych placówek w spółki kapitałowe wprowadzono mechanizmy wsparcia, do których należą: umorzenie przejętych zobowiązań publicznoprawnych lub dotacja celowa na spłatę pozostałych przejętych zobowiązań. Ministerstwo Zdrowia przeznaczyło na ten cel 1,4 mld zł.
Zgodnie z brzmieniem Ustawy, podmiot tworzący SP ZOZ ma możliwość pokrycia ujemnego wyniku finansowego w ciągu trzech miesięcy od terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego lub też, w przypadku gdy tego nie dokona ma możliwość podjęcia decyzji o likwidacji SP ZOZ lub przekształceniu SP ZOZ w spółkę kapitałową.
Umorzenie zobowiązań zgodnie z art. 191 Ustawy dotyczy zobowiązań publicznoprawnych wraz z odsetkami z tytułu w szczególności: podatków wobec budżetu państwa, składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez płatnika, składek wobec PFRON, zobowiązań z tytułu administracyjnych kar pieniężnych, czy też opłat za użytkowanie wieczyste gruntów Skarbu Państwa w części stanowiącej dochód budżetu państwa. Aby ubiegać się o umorzenie przejętych zobowiązań, zgodnie z art. 195 Ustawy, podmiot tworzący SP ZOZ zobowiązany jest przekazać do odpowiednich organów będących wierzycielami SP ZOZ: odpis postanowienia sądu o wpisie spółki-skomercjalizowanego szpitala do rejestru przedsiębiorców KRS; odpis postanowienia sądu o wykreślenia SP ZOZ z KRS oraz uwierzytelnioną kopię aktu przekształcenia.
Drugą formę wsparcia finansowego dla podmiotów tworzących SP ZOZ-y, stanowią dotacje. Zgodnie z art. 196 Ustawy, podmiot tworzący SP ZOZ, jest uprawniony do ubiegania się o dotację celową z budżetu państwa, która ma być przeznaczona na spłatę przejętych, następujących zobowiązań cywilnoprawnych: koszty przekształcenia; zobowiązania wynikające z kredytów bankowych; kwotę uiszczonego podatku VAT od wniesionego aportu do nowo utworzonej spółki szpitalnej; koszty określenia wartości rynkowej nieruchomości, kwotę pozostałego do spłaty zobowiązania wynikającego z pożyczki udzielonej przez podmiot tworzący na rzecz SP ZOZ, zawartej przed dniem 31 grudnia 2009 roku według stanu na dzień przekształcenia, jednak w kwocie nie większej niż kwota pozostała do spłaty w dniu 31 grudnia 2009 roku. Podmiot tworzący SP ZOZ, składając wniosek o przyznanie dotacji, zobowiązany jest spełnić następujące wymagania: wpisanie spółki-skomercjalizowanego SP ZOZ do rejestru przedsiębiorców KRS oraz spełnienie jednego z warunków opisanych w art. 197 Ustawy, do których zalicza się istnienie określonych w Ustawie zobowiązań cywilnoprawnych. Podkreślenia przy tym wymaga, iż dotacja przyznawana jest w oparciu o właściwy wniosek spełniający wymogi formalne, na mocy umowy zawartej z Ministrem Zdrowia.
Podstawowym warunkiem skorzystania z dotacji celowej jest zmiana formy organizacyjno-prawnej do dnia 31 grudnia 2013 roku. Do tej daty, podmioty tworzące muszą złożyć do Ministra Zdrowia wniosek o przyznanie dotacji, zaś wnioski złożone po upływie tego terminu nie zostaną rozpatrzone. Ministerstwo Zdrowia ma do rozdysponowania kwotę 1 mld 400 mln złotych, która zostanie przyznana tym podmiotom, które w pierwszej kolejności zgłoszą się po wsparcie finansowe. Powyższa kwota stanowi kwotę nieprzekraczalną, co oznacza, iż mogą znaleźć się szpitale, które do dnia 31 grudnia 2013 roku złożą odpowiednie dokumenty, a nie otrzymają pomocy, gdyż pula przeznaczona na dotację zostanie wcześniej wyczerpana. Jak wynika z uzasadnienia do Ustawy, kwota wsparcia oparta jest na założeniu, iż zostanie ona wykorzystana w ciągi trzech lat, w ciągu których, zgodnie z założeniami Ministerstwa Zdrowia, przekształci się około 40 procent SP ZOZ-ów. Powyższe zapisy Ustawy oznaczają więc, iż skomercjalizowany SP ZOZ nie ma gwarancji uzyskania dotacji nawet, jeśli spełni wymagania. Największą szansę na uzyskanie dotacji będą miały więc te szpitale, które przekształcą się najszybciej, jednocześnie najszybciej składając odpowiednią dokumentację. Zgodnie z wyliczeniami ekspertów szacowany czas komercjalizacji SP ZOZ-u wyniesie od około pół roku do roku od momentu podjęcia uchwały właściwego podmiotu o przekształceniu, co oznacza, iż, aby móc skorzystać ze wsparcia finansowego, proces zmiany formy organizacyjno-prawnej, SP ZOZ powinien rozpocząć się już teraz.
Należy też wskazać, iż zarówno umorzenie zobowiązań, jak i dotacja celowa stanowią jedynie jeden z elementów, które mogą skłonić podmioty tworzące do komercjalizacji SP ZOZ-u. Najważniejsze bowiem jest przekonanie, iż zmiana formy organizacyjno-prawnej jest jedynie środkiem do celu, jakim jest stworzenie nowoczesnego i działającego efektywnie szpitala, spełniającego najwyższe wymagania jakości i oczekiwania pacjentów.
Weronika Karnowska
Prawnik
MDDP Sobońska Olkiewicz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej wprowadziła nowe rozwiązania w zakresie komercjalizacji SP ZOZ-ów. Aby zachęcić do przekształceń tych placówek w spółki kapitałowe wprowadzono mechanizmy wsparcia, do których należą: umorzenie przejętych zobowiązań publicznoprawnych lub dotacja celowa na spłatę pozostałych przejętych zobowiązań. Ministerstwo Zdrowia przeznaczyło na ten cel 1,4 mld zł.
Zgodnie z brzmieniem Ustawy, podmiot tworzący SP ZOZ ma możliwość pokrycia ujemnego wyniku finansowego w ciągu trzech miesięcy od terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego lub też, w przypadku gdy tego nie dokona ma możliwość podjęcia decyzji o likwidacji SP ZOZ lub przekształceniu SP ZOZ w spółkę kapitałową.
Umorzenie zobowiązań zgodnie z art. 191 Ustawy dotyczy zobowiązań publicznoprawnych wraz z odsetkami z tytułu w szczególności: podatków wobec budżetu państwa, składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez płatnika, składek wobec PFRON, zobowiązań z tytułu administracyjnych kar pieniężnych, czy też opłat za użytkowanie wieczyste gruntów Skarbu Państwa w części stanowiącej dochód budżetu państwa. Aby ubiegać się o umorzenie przejętych zobowiązań, zgodnie z art. 195 Ustawy, podmiot tworzący SP ZOZ zobowiązany jest przekazać do odpowiednich organów będących wierzycielami SP ZOZ: odpis postanowienia sądu o wpisie spółki-skomercjalizowanego szpitala do rejestru przedsiębiorców KRS; odpis postanowienia sądu o wykreślenia SP ZOZ z KRS oraz uwierzytelnioną kopię aktu przekształcenia.
Drugą formę wsparcia finansowego dla podmiotów tworzących SP ZOZ-y, stanowią dotacje. Zgodnie z art. 196 Ustawy, podmiot tworzący SP ZOZ, jest uprawniony do ubiegania się o dotację celową z budżetu państwa, która ma być przeznaczona na spłatę przejętych, następujących zobowiązań cywilnoprawnych: koszty przekształcenia; zobowiązania wynikające z kredytów bankowych; kwotę uiszczonego podatku VAT od wniesionego aportu do nowo utworzonej spółki szpitalnej; koszty określenia wartości rynkowej nieruchomości, kwotę pozostałego do spłaty zobowiązania wynikającego z pożyczki udzielonej przez podmiot tworzący na rzecz SP ZOZ, zawartej przed dniem 31 grudnia 2009 roku według stanu na dzień przekształcenia, jednak w kwocie nie większej niż kwota pozostała do spłaty w dniu 31 grudnia 2009 roku. Podmiot tworzący SP ZOZ, składając wniosek o przyznanie dotacji, zobowiązany jest spełnić następujące wymagania: wpisanie spółki-skomercjalizowanego SP ZOZ do rejestru przedsiębiorców KRS oraz spełnienie jednego z warunków opisanych w art. 197 Ustawy, do których zalicza się istnienie określonych w Ustawie zobowiązań cywilnoprawnych. Podkreślenia przy tym wymaga, iż dotacja przyznawana jest w oparciu o właściwy wniosek spełniający wymogi formalne, na mocy umowy zawartej z Ministrem Zdrowia.
Podstawowym warunkiem skorzystania z dotacji celowej jest zmiana formy organizacyjno-prawnej do dnia 31 grudnia 2013 roku. Do tej daty, podmioty tworzące muszą złożyć do Ministra Zdrowia wniosek o przyznanie dotacji, zaś wnioski złożone po upływie tego terminu nie zostaną rozpatrzone. Ministerstwo Zdrowia ma do rozdysponowania kwotę 1 mld 400 mln złotych, która zostanie przyznana tym podmiotom, które w pierwszej kolejności zgłoszą się po wsparcie finansowe. Powyższa kwota stanowi kwotę nieprzekraczalną, co oznacza, iż mogą znaleźć się szpitale, które do dnia 31 grudnia 2013 roku złożą odpowiednie dokumenty, a nie otrzymają pomocy, gdyż pula przeznaczona na dotację zostanie wcześniej wyczerpana. Jak wynika z uzasadnienia do Ustawy, kwota wsparcia oparta jest na założeniu, iż zostanie ona wykorzystana w ciągi trzech lat, w ciągu których, zgodnie z założeniami Ministerstwa Zdrowia, przekształci się około 40 procent SP ZOZ-ów. Powyższe zapisy Ustawy oznaczają więc, iż skomercjalizowany SP ZOZ nie ma gwarancji uzyskania dotacji nawet, jeśli spełni wymagania. Największą szansę na uzyskanie dotacji będą miały więc te szpitale, które przekształcą się najszybciej, jednocześnie najszybciej składając odpowiednią dokumentację. Zgodnie z wyliczeniami ekspertów szacowany czas komercjalizacji SP ZOZ-u wyniesie od około pół roku do roku od momentu podjęcia uchwały właściwego podmiotu o przekształceniu, co oznacza, iż, aby móc skorzystać ze wsparcia finansowego, proces zmiany formy organizacyjno-prawnej, SP ZOZ powinien rozpocząć się już teraz.
Należy też wskazać, iż zarówno umorzenie zobowiązań, jak i dotacja celowa stanowią jedynie jeden z elementów, które mogą skłonić podmioty tworzące do komercjalizacji SP ZOZ-u. Najważniejsze bowiem jest przekonanie, iż zmiana formy organizacyjno-prawnej jest jedynie środkiem do celu, jakim jest stworzenie nowoczesnego i działającego efektywnie szpitala, spełniającego najwyższe wymagania jakości i oczekiwania pacjentów.
Weronika Karnowska
Prawnik
MDDP Sobońska Olkiewicz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
