Opinia o celowości inwestycji zadecyduje o kontrakcie z NFZ
Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o świadczeniach zdrowotnych oraz ustawy o działalności leczniczej kontraktowanie świadczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia będzie zależało od posiadania pozytywnej opinii o celowości inwestycji.
W rezultacie środki publiczne będą wspierały tylko te przedsięwzięcia inwestycyjne, które są celowe, a więc odpowiadają istniejącym i prognozowanym potrzebom zdrowotnym – czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Uzasadnienie wyjaśnia, że zmiany w ustawie z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych a także w ustawie z 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej mają na celu eliminację zjawiska nadpodaży usług medycznych, a także dostosowanie inwestycji w sektorze zdrowia do rzeczywistych potrzeb społeczeństwa oraz umożliwienie świadczeniodawcy perspektywicznego rozwoju zgodnego z lokalnymi potrzebami zdrowotnymi.
Zamierzeniem projektodawcy jest objęcie szerokiego spektrum podmiotów leczniczych, które świadczą lub zamierzają świadczyć usługi medyczne ze środków budżetu państwa, do uzyskania OCI w systemie Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ), na realizację zadań inwestycyjnych.
Nie będzie kontraktów dla nowych podmiotów
W świetle wprowadzanych uregulowań nie będzie możliwe zawarcie umowy w trybie konkursowym, obejmującej udzielanie świadczeń przy użyciu infrastruktury podlegającej wymogowi uzyskiwania OCI – przed upływem 5 lat od zakończenia inwestycji. Dotyczy to wszystkich rodzajów świadczeń, kontraktowanych w trybie konkursowym.
Wprowadzenie zaproponowanych zmian spowoduje, iż każdy nowo utworzony podmiot leczniczy lub nowa jednostka lub komórka organizacyjna zakładu leczniczego podmiotu wykonującego działalność leczniczą, lub inna inwestycja, będzie zobligowany do przedłożenia OCI w ramach postępowania konkursowego dotyczącego udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, które miałyby być finansowane przez NFZ.
Podmioty, które nie będą spełniać tego wymogu, zostaną wykluczone z możliwości udziału w postępowaniu – ich oferta będzie podlegać odrzuceniu.
Pozytywna OCI to wyższy kontrakt
Poza tym, uzyskanie pozytywnej OCI ma być również warunkiem zwiększenia finansowania świadczeń opieki zdrowotnej w ramach już obowiązujących umów, zarówno tych zawartych w trybie konkursów ofert lub rokowań, jak i zawartych z podmiotami działającymi w ramach systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (sieć szpitali) – w odniesieniu do świadczeń realizowanych z wykorzystaniem inwestycji objętej IOWISZ.
Autorzy projektu uzasadniają, że rozwiązanie to pozwoli uniknąć chaotycznego i krótkowzrocznego rozwoju rynku usług medycznych. OCI ma stanowić potwierdzenie zasadności realizacji inwestycji i skuteczne narzędzie do podejmowania decyzji dotyczących ich finansowania – a także zwiększy efektywność inwestowania środków własnych przez uzyskanie zewnętrznej oceny celowości prowadzonych działań, pozwalając generować konkurencję pomiędzy podmiotami leczniczymi na poziomie jakości i kompleksowości udzielanych świadczeń
OCI konieczna przy inwestycji za ponad 2 mln zł
Obowiązek sporządzania opinii o celowości inwestycji przewidywane jest dla przedsięwzięć o wartości kosztorysowej przekraczającej 2 mln zł.
W ramach przeprowadzonej analizy zbioru danych pobranych z systemu IOWISZ dla złożonych wniosków w latach 2016-2018 na terenie całego kraju, stwierdzono, iż skala inwestycji do 2 mln zł według statystyki podlegająca ocenie stanowi 27 procent wszystkich wniosków i dotyczy w szczególności drobnego zakupu sprzętu medycznego, nieodzwierciedlonego w mapach potrzeb zdrowotnych.
Wymiar takich inwestycji, brak odniesienia w mapach oraz rodzaj zakupu będący przeważnie wymianą zużytego, często mocno wyeksploatowanego sprzętu, dla którego brak jest na rynku części zamiennych z uwagi na zbyt stary sprzęt, a także wysokie koszty napraw, które są zbyt kosztochłonne dla podmiotów i jednocześnie jego niezbędność posiadania w celu zapewnienia ciągłości udzielanych świadczeń, formułuje konkluzję określenia dolnego limitu wartości dla inwestycji, dla których nie jest wymagane posiadanie OCI.
Ścisła kontrola nad inwestycjami strategicznymi
Projektowane zmiany mają na celu wzmocnienie merytorycznej oceny wniosków dla inwestycji strategicznych o wartości kosztorysowej przekraczającej 50 mln zł, przez utworzenie Komisji Oceny Wniosków Inwestycyjnych, jako wysokospecjalistycznego organu pomocniczego.
W skład komisji będą wchodzić osoby wskazane przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, ministra właściwego do spraw finansów publicznych, ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, ministra właściwego do spraw zdrowia oraz prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia.
Założeniem działania komisji ma być efektywniejsza kontrola nad inwestycjami najbardziej kosztochłonnymi, które w znacznym stopniu wywierają wpływ na rynek usług medycznych. Taka potrzeba wynika z trudności oceny składanych wniosków, które cechują się dużą złożonością zagadnień i zróżnicowaną specyfiką ocenianych aspektów, a także ze szczególnych wymagań, jakie istnieją w ochronie zdrowia, jak również istotnego znaczenia planowanego do realizacji przedsięwzięcia pod kątem udzielanych świadczeń zdrowotnych.
Inwestycje strategiczne, to takie, dla których jest przewidziany rozwój, przede wszystkim rozumiany jako zjawisko jakościowe polegające na wprowadzaniu innowacji produktowych, nowoczesnych procedur medycznych, procesu realizacji, strukturalnych i innowacji w dziedzinie zarządzania, tak aby podmiot, który zrealizował inwestycję mógł przetrwać w długim okresie i realizować swoje zadania tylko pod warunkiem permanentnego rozwoju oraz wzrostu.
Wzmocnienie nadzoru nad takimi inwestycjami przez Komisję Oceny Wniosków Inwestycyjnych posłuży do stworzenia właściwego kierunku działań dla inwestycji realizowanych w tym obszarze.
Uproszczenie wniosku o wydanie OCI
Projektodawca proponuje uproszczenie formularza wniosku o wydanie OCI i jego oceny przez odstąpienie od wskazywania dziedzin medycyny, w celu zobrazowania inwestycji jako komplementarnej całości, umożliwiającej dokonanie holistycznej oceny.
W związku z istniejącym obecnie podziałem wniosków na dziedziny jest zaburzona pełna ocena inwestycji, która jest dokonywana w oderwaniu od całości inwestycji.
Takie rozwiązanie w efekcie umożliwi ocenianie inwestycji jako jednej spójnej całości bez oceniania odrębnie poszczególnych dziedzin, co przełoży się na zmniejszenie nakładu pracy, który w praktyce nie przynosi oczekiwanego efektu.
W związku z likwidacją dziedzin, konieczne staje się ujednolicenie opłaty za wniosek, w wysokości 4000 zł, co zapewni równe traktowanie wnioskodawców. Proponowane zmiany usprawnią proces opiniowania i umożliwią bardziej trafną i integralną ocenę inwestycji, co wpłynie na wzrost jakości wydawanych opinii.
W projekcie przewiduje się ujednolicenie formy składania wniosków o wydanie OCI przez wykorzystanie wyłącznie drogi elektronicznej – systemu IOWISZ.
Budżet państwa zarobi na opłatach
Dochody wynikające z niniejszej ustawy będą stanowić wpływy z opłat za składane przez podmioty lecznicze wnioski o wydanie OCI. W związku z przyjęciem określonych rozwiązań w zakresie poszerzenia grona podmiotów, ubiegających się o wydanie OCI, co będzie generowało wzrost liczby opinii, a z drugiej strony ustalenie dolnego limitu wartości inwestycji, co wpłynie na spadek liczby opinii, potrzebne było wykonanie badania w celu oceny przewidywanych następstw.
Ministerstwo Zdrowia w celu oszacowania skutków projektowanych regulacji zwróciło się z wnioskiem do 4 losowo wybranych województw, czyli zachodniopomorskiego, pomorskiego, mazowieckiego i podlaskiego, o wskazanie wszystkich inwestycji realizowanych lub zaplanowanych do rozpoczęcia w latach 2017-2019 dla wybranej próby podmiotów leczniczych, niezależnie od tego czy dana inwestycja miała OCI.
Z analiz tych wniosków wynikło, że można przewidzieć, iż liczba wpływających wniosków wzrośnie o około 40 procent, ale w związku z obniżeniem wartości inwestycji jednocześnie spadnie o 27 procent. Prognozowany jest zatem wzrost liczby wniosków o 13 procent, czyli o około 100 wniosków rocznie. Przewidywany przychód z tego tytułu wyniesie więc 400 tysięcy złotych rocznie.
Projekt ustawy dostępny jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
Uwagi do projektu można przekazywać do 26 czerwca 2019.
