Program Związku
1. Wzmacnianie roli prywatnych świadczeniodawców w ochronie zdrowia
Rola systemu zabezpieczenia społecznego w zapewnianiu ochrony zdrowia obywateli nie podlega dyskusji. Model zapewniania zabezpieczenia na wypadek choroby, który polega na powszechności i solidaryzmie społecznym jest elementem wyboru politycznego obywateli Polski (jak i innych krajów europejskich) i nie jest kwestionowany. W modelu tym znaczna część (w praktyce polskiej około 60%) wydatków na ochronę zdrowia pokrywana jest ze środków o charakterze publicznym. W tym rozumieniu system ten jest i pozostanie publiczny.
W odróżnieniu jednak do lat sprzed transformacji ustrojowej (1989) oraz późniejszej reformy opieki zdrowotnej (1999), określone funkcje w tym systemie, mogą i powinny pełnić podmioty prywatne.
Wspierając zasadę pomocniczości zapisaną w preambule Konstytucji RP, jesteśmy zdania, że rola władz publicznych i administracji publicznej powinna koncentrować się na kwestiach regulacji i nadzoru, a powinna być ograniczana w dziedzinie bieżącej działalności, w szczególności w dostarczaniu usług zdrowotnych.
2. Równe traktowanie świadczeniodawców publicznych i prywatnych
Pochodną postulatu pierwszego jest równość w traktowaniu podmiotów publicznych i prywatnych w działaniach administracji ochrony zdrowia; tak głównego płatnika publicznego, jakim jest NFZ jak i innych organów administracji, w tym nadzoru sanitarnego, administracji lokalnej, administracji rządowej szczebla wojewódzkiego.
Pomimo konstytucyjnej równości podmiotów prywatnych i publicznych, potwierdzonej dodatkowo zapisami ustawowymi i wzmocnionej regulacjami UE wspierającymi konkurencję, obserwuje się stale przykłady łamania tej zasady w ochronie zdrowia w Polsce. Przykłady te dotyczą preferowania podmiotów publicznych w kontraktowaniu świadczeń, realizacji programów zdrowotnych na szczeblu administracji samorządowej, jak również stosowaniu różnych miar dla podmiotów prywatnych i publicznych w postępowaniu administracyjnym (np. nadzoru sanitarnego).
Postulujemy zatem rygorystyczne stosowanie zasady równego traktowania podmiotów i zwalczanie praktyk ograniczających konkurencję, w szczególności pomiędzy podmiotami publicznymi i prywatnymi. Zasada ta powinna dotyczyć dostępu do środków publicznych na świadczenia zdrowotne, ale również do środków inwestycyjnych, głównie unijnych. Równe traktowanie powinno mieć także miejsce w procesie rejestracji zakładów opieki zdrowotnej i dostępu do środków wydawanych przez samorządy lokalne na utrzymanie i rozwój infrastruktury ochrony zdrowia.
Równe traktowanie powinno także objawiać się możliwością pobierania kwot za świadczenia nieobjęte kontraktem przez placówki publiczne, a także powinno oznaczać, że placówki te nie będą prawem zmuszane do szczególnego traktowania personelu (patrz: ustawa 203).
3. Rozwiązanie problemu upośledzenia podmiotów ochrony zdrowia w dziedzinie VAT
Podmioty świadczące usługi medyczne, jako zwolnione z VAT, nie mają możliwości odliczenia podatku VAT opłaconego w wyniku nabycia materiałów i usług, służących wytworzeniu tych usług. Z jednej strony wiadomo, że od 60% do 70% kosztów wytwarzania usług zdrowotnych związanych jest z pracą ludzką, niepodlegającą opodatkowaniu VAT, z drugiej jednak, pozostałe 30%-40% w jakimś stopniu jest tym podatkiem obciążone. Problem ten dotyczy głównie podmiotów inwestujących oraz tych stosujących dużą ilość wyrobów medycznych w procesach diagnostyczno-leczniczych.
Jesteśmy zdania, że należy znaleźć sposób rozwiązania tego problemu poprzez odpowiednie rozwiązania fiskalne, zgodne z prawem międzynarodowym (Dyrektywą VAT), które wyrównałyby możliwości rozwoju firm działających na rynku ochrony zdrowia z tym spoza tego sektora.
4. Zwiększenie ilości ustrukturyzowanych i legalnych środków w systemie
Będziemy wspierać rozwój wszystkich sposobów finansowania ochrony zdrowia, które redukują indywidualne ryzyko chorowania, a przez to podnoszą jakość życia, w szczególności osób chorych. Działania te to rozwój różnych form ubezpieczenia i akumulacji środków populacji na pokrycie kosztów leczenia jej chorych członków.
Jednocześnie zauważamy, że część środków finansowych obecnych w systemie ochrony zdrowia nie jest rejestrowana w systemie podatkowym. Dzieje się tak, dlatego, że pobierane są w sposób nieformalny, bez rejestrowania transakcji i odprowadzania odpowiednich podatków. Zjawisko takie zaburza normalne warunki konkurowania i powoduje, że prywatne placówki ochrony zdrowia nie mogą stabilnie się rozwijać. Będziemy zatem wspierać i promować działania, których celem jest ujawnienie i zalegalizowanie transakcji pomiędzy klientami a podmiotami i osobami pracującymi w systemie ochrony zdrowia.
Działania jakie mogą służyć wymienionym wyżej celom to:
- zdefiniowanie w sposób możliwie szczegółowy, koszyka świadczeń gwarantowanych, co pozwoli wyodrębnić te świadczenia lub ich elementy, które nie są finansowane ze środków publicznych,
- określenie ?standardu" usług poszczególnych typów przez wykluczenie określenia zakresu ?usługi ponadstandardowej", wykonywanych na życzenie i koszt pacjenta,
- wprowadzenie oficjalnego współpłacenia za pewne rodzaje usług i/lub ich elementy,
- wprowadzenie ulg podatkowych dla osób fizycznych z tytułu ponoszenia kosztów leczenia,
- zaliczenie w koszty działalności podmiotów gospodarczych zakupu świadczeń zdrowotnych (postulat realizowany od 2007 roku)
5. Zasada pomocniczości w inwestycjach w ochronie zdrowia
Stała i spójna poprawa infrastruktury ochrony zdrowia wymaga większego zaangażowania środków prywatnych w ten proces. Zgodnie z ideologicznymi założeniami reformy z roku 1999, koszty inwestycji w ochronie zdrowia powinny ponosić samorządy lokalne, przy czym dotyczy to jedynie podmiotów sektora publicznego. Zjawisko takie jest ewidentną nierównością podmiotów ochrony zdrowia sektora, jako, że podmioty prywatne, kontraktowane ze środków NFZ uzyskują takie same a nawet niższe stawki ze usługi a inwestować muszą ze środków własnych. Przy tym samorządy lokalne często nie wywiązują się z założonych zadań lub robią to nieregularnie i nierównomiernie nawet wobec własnych placówek, co doprowadza do dekapitalizacji i w efekcie pogarszania jakości usług.
Przez większe zaangażowanie sektora prywatnego możliwa będzie stała poprawa jakości usług i bezpieczeństwa pacjentów. Żeby takie większe zaangażowanie prywatnego kapitału osiągnąć, należy:
- zapewnić stabilne warunki inwestowania, w tym warunki prawne partnerstwa publiczno-prywatnego, długotrwałe kontrakty i promesy zakupów świadczeń,
- zmniejszyć ryzyko inwestycyjne, przez zredefiniowanie roli samorządów w planowaniu, tworzeniu i utrzymywaniu infrastruktury ochrony zdrowia,
- jasno stwierdzić, że opłaty NFZ uwzględniają element amortyzacji,
- zwiększyć środki strukturalne UE na inwestycje w ochronie zdrowia w NPR na lata 2008-2013,
- wprowadzić ulgi podatkowe dla inwestycji w ochronie zdrowia.
6. Upowszechnianie elektronicznej dokumentacji medycznej
Zwarzywszy na ilość dokumentów w ochronie zdrowia i uznawaną konieczność tworzenia dokumentacji procesów leczniczych, ze względu na potrzebę poprawy jakości i zabezpieczenia od skutków prawnych, istnieje konieczność upowszechniania dokumentacji elektronicznej w miejsce istniejące dokumentacji papierowej. W poprzednich latach Związek aktywnie działał na rzecz liberalizacji przepisów umożliwiających prowadzenie medycznej dokumentacji elektronicznej. Ostatecznie od 1.01.2011 obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia, które czyni wykonywalnym realizację tego postulatu..
Kolejny krok w postaci powszechnego Systemu Informacji w Ochronie Zdrowia został usankcjonowany ustawą. O ile jednak same cele ustawy są jak najbardziej uzasadnione, to pewne zapisy szczegółowe nie znajdują pełnej akceptacji Związku. Niepokój budzą następujące kwestie:
- Zapewnienie otwartości systemów informatycznych, a przez to poszerzenie możliwości współpracy różnych systemów informatycznych, stosowanych przez placówki ochrony zdrowia, wymaga standaryzacji terminologii i słowników stosowanych w systemach informatycznych oraz uzgdonienia standardów komunikacyjnych pomiędzy modułami informatycznymi, działającymi w placówkach ochrony zdrowia.
- O ile na budowę centralnego systemu została pozyskana znacząca pomoc unijna, o tyle przystosowanie się do rygorystycznych wymagań ustawy wymagać będzie znaczących inwestycji w każdym szpitalu. przychodni czy gabinecie lekarskim, bez względu na publiczny czy prywatn charaker jego własności. Sukces projektu wymaga wskazania tych środków na poziomie lkalnym.
- Zbieranie nie zanonimizonwanej informacji medycznej w relacji do usług medycznych finansowanych w 100% ze środków prywtanych, którym nie towarzyszy wydawanie recept ze zniżką finansowaną ze środków publicznych, łamie w opinii Związku zasadę prywatności szczególnie wrażliwej informacji medycznej. Tam gdzie nie ma środków publicznych nie powinno być obowiązku dzielenia się osobową informacją medyczną z adminsitracją centralną.
7. Stabilność gospodarowania w sytuacji mono- lub oligopsomu
Uznając za naturalną sytuację, w której liczba instytucji nabywających świadczenia na rzecz ubezpieczonych w systemie publicznym jest ograniczona uważamy, że należy w najlepszy możliwy sposób zapewnić stabilność działania placówek działających w takim systemie. Stabilność ta powinna objawiać się w następujący sposób:
- ogłaszanie wieloletnich planów i priorytetów w zakresie kontraktowania świadczeń zdrowotnych,
- określania docelowej, rekomendowanej sieci zabezpieczenia świadczeń w publicznym systemie ochrony zdrowia,
- ogłaszania priorytetów inwestycyjnych w ochronie zdrowia i realizacji ich na zasadach pomocniczości, z wykorzystaniem kapitału prywatnego i zastosowaniem promes na zakupy świadczeń,
- podpisywania wieloletnich (3-5 letnich) umów na świadczenie usług zdrowotnych, z określonymi wielkościami gwarantowanych zakupów, (promes)
- określeniu z odpowiednim wyprzedzeniem, planów dopuszczenia nowych podmiotów do rynku świadczeń.
8. Jasny, stabilny i sprawiedliwy system finansowania świadczeń NFZ
Z uwagi na fakt, że środki publiczne na ochronę zdrowia stanowią istotną, dla niektórych sektorów podstawową, część przychodów, należy dążyć do współpracy z NFZ w tworzeniu takie systemu finansowania, który spełniałby następujące cechy:
- był jasny i zrozumiały dla poszczególnych partnerów - przez to zmniejsza pola konfliktu i zagrożenia wynikające z niewłaściwego stosowania,
- był stabilny - nie zmieniał się zbyt często i pozwalał na długookresowe planowanie, szczególnie w kontekście procesów inwestycyjnych,
- był sprawiedliwy - nie naruszał zasad równości traktowania, nie był wrażliwy na sektorowe lobby i by jego tworzenie było oparte na dobrej jakości danych i wiedzy.
Poza tym system powinien promować właściwe działania (równowaga produktywności i podnoszenia jakości) i nie obarczać świadczeniodawców nadmierna sprawozdawczością.
Dążenie do wypracowania takiego systemu finansowania świadczeń wymaga aktywnej współpracy z Narodowym Fundusze Zdrowia oraz w niektórych dziedzinach także z Ministerstwem Zdrowia. Właściwe wydaje przedstawianie propozycji dotyczących poszczególnych rozwiązań.
1. Wzmacnianie roli prywatnych świadczeniodawców w ochronie zdrowia
Rola systemu zabezpieczenia społecznego w zapewnianiu ochrony zdrowia obywateli nie podlega dyskusji. Model zapewniania zabezpieczenia na wypadek choroby, który polega na powszechności i solidaryzmie społecznym jest elementem wyboru politycznego obywateli Polski (jak i innych krajów europejskich) i nie jest kwestionowany. W modelu tym znaczna część (w praktyce polskiej około 60%) wydatków na ochronę zdrowia pokrywana jest ze środków o charakterze publicznym. W tym rozumieniu system ten jest i pozostanie publiczny.
W odróżnieniu jednak do lat sprzed transformacji ustrojowej (1989) oraz późniejszej reformy opieki zdrowotnej (1999), określone funkcje w tym systemie, mogą i powinny pełnić podmioty prywatne.
Wspierając zasadę pomocniczości zapisaną w preambule Konstytucji RP, jesteśmy zdania, że rola władz publicznych i administracji publicznej powinna koncentrować się na kwestiach regulacji i nadzoru, a powinna być ograniczana w dziedzinie bieżącej działalności, w szczególności w dostarczaniu usług zdrowotnych.
2. Równe traktowanie świadczeniodawców publicznych i prywatnych
Pochodną postulatu pierwszego jest równość w traktowaniu podmiotów publicznych i prywatnych w działaniach administracji ochrony zdrowia; tak głównego płatnika publicznego, jakim jest NFZ jak i innych organów administracji, w tym nadzoru sanitarnego, administracji lokalnej, administracji rządowej szczebla wojewódzkiego.
Pomimo konstytucyjnej równości podmiotów prywatnych i publicznych, potwierdzonej dodatkowo zapisami ustawowymi i wzmocnionej regulacjami UE wspierającymi konkurencję, obserwuje się stale przykłady łamania tej zasady w ochronie zdrowia w Polsce. Przykłady te dotyczą preferowania podmiotów publicznych w kontraktowaniu świadczeń, realizacji programów zdrowotnych na szczeblu administracji samorządowej, jak również stosowaniu różnych miar dla podmiotów prywatnych i publicznych w postępowaniu administracyjnym (np. nadzoru sanitarnego).
Postulujemy zatem rygorystyczne stosowanie zasady równego traktowania podmiotów i zwalczanie praktyk ograniczających konkurencję, w szczególności pomiędzy podmiotami publicznymi i prywatnymi. Zasada ta powinna dotyczyć dostępu do środków publicznych na świadczenia zdrowotne, ale również do środków inwestycyjnych, głównie unijnych. Równe traktowanie powinno mieć także miejsce w procesie rejestracji zakładów opieki zdrowotnej i dostępu do środków wydawanych przez samorządy lokalne na utrzymanie i rozwój infrastruktury ochrony zdrowia.
Równe traktowanie powinno także objawiać się możliwością pobierania kwot za świadczenia nieobjęte kontraktem przez placówki publiczne, a także powinno oznaczać, że placówki te nie będą prawem zmuszane do szczególnego traktowania personelu (patrz: ustawa 203).
3. Rozwiązanie problemu upośledzenia podmiotów ochrony zdrowia w dziedzinie VAT
Podmioty świadczące usługi medyczne, jako zwolnione z VAT, nie mają możliwości odliczenia podatku VAT opłaconego w wyniku nabycia materiałów i usług, służących wytworzeniu tych usług. Z jednej strony wiadomo, że od 60% do 70% kosztów wytwarzania usług zdrowotnych związanych jest z pracą ludzką, niepodlegającą opodatkowaniu VAT, z drugiej jednak, pozostałe 30%-40% w jakimś stopniu jest tym podatkiem obciążone. Problem ten dotyczy głównie podmiotów inwestujących oraz tych stosujących dużą ilość wyrobów medycznych w procesach diagnostyczno-leczniczych.
Jesteśmy zdania, że należy znaleźć sposób rozwiązania tego problemu poprzez odpowiednie rozwiązania fiskalne, zgodne z prawem międzynarodowym (Dyrektywą VAT), które wyrównałyby możliwości rozwoju firm działających na rynku ochrony zdrowia z tym spoza tego sektora.
4. Zwiększenie ilości ustrukturyzowanych i legalnych środków w systemie
Będziemy wspierać rozwój wszystkich sposobów finansowania ochrony zdrowia, które redukują indywidualne ryzyko chorowania, a przez to podnoszą jakość życia, w szczególności osób chorych. Działania te to rozwój różnych form ubezpieczenia i akumulacji środków populacji na pokrycie kosztów leczenia jej chorych członków.
Jednocześnie zauważamy, że część środków finansowych obecnych w systemie ochrony zdrowia nie jest rejestrowana w systemie podatkowym. Dzieje się tak, dlatego, że pobierane są w sposób nieformalny, bez rejestrowania transakcji i odprowadzania odpowiednich podatków. Zjawisko takie zaburza normalne warunki konkurowania i powoduje, że prywatne placówki ochrony zdrowia nie mogą stabilnie się rozwijać. Będziemy zatem wspierać i promować działania, których celem jest ujawnienie i zalegalizowanie transakcji pomiędzy klientami a podmiotami i osobami pracującymi w systemie ochrony zdrowia.
Działania jakie mogą służyć wymienionym wyżej celom to:
- zdefiniowanie w sposób możliwie szczegółowy, koszyka świadczeń gwarantowanych, co pozwoli wyodrębnić te świadczenia lub ich elementy, które nie są finansowane ze środków publicznych,
- określenie ?standardu” usług poszczególnych typów przez wykluczenie określenia zakresu ?usługi ponadstandardowej”, wykonywanych na życzenie i koszt pacjenta,
- wprowadzenie oficjalnego współpłacenia za pewne rodzaje usług i/lub ich elementy,
- wprowadzenie ulg podatkowych dla osób fizycznych z tytułu ponoszenia kosztów leczenia,
- zaliczenie w koszty działalności podmiotów gospodarczych zakupu świadczeń zdrowotnych (postulat realizowany od 2007 roku)
5. Zasada pomocniczości w inwestycjach w ochronie zdrowia
Stała i spójna poprawa infrastruktury ochrony zdrowia wymaga większego zaangażowania środków prywatnych w ten proces. Zgodnie z ideologicznymi założeniami reformy z roku 1999, koszty inwestycji w ochronie zdrowia powinny ponosić samorządy lokalne, przy czym dotyczy to jedynie podmiotów sektora publicznego. Zjawisko takie jest ewidentną nierównością podmiotów ochrony zdrowia sektora, jako, że podmioty prywatne, kontraktowane ze środków NFZ uzyskują takie same a nawet niższe stawki ze usługi a inwestować muszą ze środków własnych. Przy tym samorządy lokalne często nie wywiązują się z założonych zadań lub robią to nieregularnie i nierównomiernie nawet wobec własnych placówek, co doprowadza do dekapitalizacji i w efekcie pogarszania jakości usług.
Przez większe zaangażowanie sektora prywatnego możliwa będzie stała poprawa jakości usług i bezpieczeństwa pacjentów. Żeby takie większe zaangażowanie prywatnego kapitału osiągnąć, należy:
- zapewnić stabilne warunki inwestowania, w tym warunki prawne partnerstwa publiczno-prywatnego, długotrwałe kontrakty i promesy zakupów świadczeń,
- zmniejszyć ryzyko inwestycyjne, przez zredefiniowanie roli samorządów w planowaniu, tworzeniu i utrzymywaniu infrastruktury ochrony zdrowia,
- jasno stwierdzić, że opłaty NFZ uwzględniają element amortyzacji,
- zwiększyć środki strukturalne UE na inwestycje w ochronie zdrowia w NPR na lata 2008-2013,
- wprowadzić ulgi podatkowe dla inwestycji w ochronie zdrowia.
6. Upowszechnianie elektronicznej dokumentacji medycznej
Zwarzywszy na ilość dokumentów w ochronie zdrowia i uznawaną konieczność tworzenia dokumentacji procesów leczniczych, ze względu na potrzebę poprawy jakości i zabezpieczenia od skutków prawnych, istnieje konieczność upowszechniania dokumentacji elektronicznej w miejsce istniejące dokumentacji papierowej. W poprzednich latach Związek aktywnie działał na rzecz liberalizacji przepisów umożliwiających prowadzenie medycznej dokumentacji elektronicznej. Ostatecznie od 1.01.2011 obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia, które czyni wykonywalnym realizację tego postulatu..
Kolejny krok w postaci powszechnego Systemu Informacji w Ochronie Zdrowia został usankcjonowany ustawą. O ile jednak same cele ustawy są jak najbardziej uzasadnione, to pewne zapisy szczegółowe nie znajdują pełnej akceptacji Związku. Niepokój budzą następujące kwestie:
- Zapewnienie otwartości systemów informatycznych, a przez to poszerzenie możliwości współpracy różnych systemów informatycznych, stosowanych przez placówki ochrony zdrowia, wymaga standaryzacji terminologii i słowników stosowanych w systemach informatycznych oraz uzgdonienia standardów komunikacyjnych pomiędzy modułami informatycznymi, działającymi w placówkach ochrony zdrowia.
- O ile na budowę centralnego systemu została pozyskana znacząca pomoc unijna, o tyle przystosowanie się do rygorystycznych wymagań ustawy wymagać będzie znaczących inwestycji w każdym szpitalu. przychodni czy gabinecie lekarskim, bez względu na publiczny czy prywatn charaker jego własności. Sukces projektu wymaga wskazania tych środków na poziomie lkalnym.
- Zbieranie nie zanonimizonwanej informacji medycznej w relacji do usług medycznych finansowanych w 100% ze środków prywtanych, którym nie towarzyszy wydawanie recept ze zniżką finansowaną ze środków publicznych, łamie w opinii Związku zasadę prywatności szczególnie wrażliwej informacji medycznej. Tam gdzie nie ma środków publicznych nie powinno być obowiązku dzielenia się osobową informacją medyczną z adminsitracją centralną.
7. Stabilność gospodarowania w sytuacji mono- lub oligopsomu
Uznając za naturalną sytuację, w której liczba instytucji nabywających świadczenia na rzecz ubezpieczonych w systemie publicznym jest ograniczona uważamy, że należy w najlepszy możliwy sposób zapewnić stabilność działania placówek działających w takim systemie. Stabilność ta powinna objawiać się w następujący sposób:
- ogłaszanie wieloletnich planów i priorytetów w zakresie kontraktowania świadczeń zdrowotnych,
- określania docelowej, rekomendowanej sieci zabezpieczenia świadczeń w publicznym systemie ochrony zdrowia,
- ogłaszania priorytetów inwestycyjnych w ochronie zdrowia i realizacji ich na zasadach pomocniczości, z wykorzystaniem kapitału prywatnego i zastosowaniem promes na zakupy świadczeń,
- podpisywania wieloletnich (3-5 letnich) umów na świadczenie usług zdrowotnych, z określonymi wielkościami gwarantowanych zakupów, (promes)
- określeniu z odpowiednim wyprzedzeniem, planów dopuszczenia nowych podmiotów do rynku świadczeń.
8. Jasny, stabilny i sprawiedliwy system finansowania świadczeń NFZ
Z uwagi na fakt, że środki publiczne na ochronę zdrowia stanowią istotną, dla niektórych sektorów podstawową, część przychodów, należy dążyć do współpracy z NFZ w tworzeniu takie systemu finansowania, który spełniałby następujące cechy:
- był jasny i zrozumiały dla poszczególnych partnerów – przez to zmniejsza pola konfliktu i zagrożenia wynikające z niewłaściwego stosowania,
- był stabilny – nie zmieniał się zbyt często i pozwalał na długookresowe planowanie, szczególnie w kontekście procesów inwestycyjnych,
- był sprawiedliwy – nie naruszał zasad równości traktowania, nie był wrażliwy na sektorowe lobby i by jego tworzenie było oparte na dobrej jakości danych i wiedzy.
Poza tym system powinien promować właściwe działania (równowaga produktywności i podnoszenia jakości) i nie obarczać świadczeniodawców nadmierna sprawozdawczością.
Dążenie do wypracowania takiego systemu finansowania świadczeń wymaga aktywnej współpracy z Narodowym Fundusze Zdrowia oraz w niektórych dziedzinach także z Ministerstwem Zdrowia. Właściwe wydaje przedstawianie propozycji dotyczących poszczególnych rozwiązań.
Komentarze
Naszym celem jest praca nad osiągnięciem najwyższych standardów leczenia
Andrzej Podlipski, członek zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej
prezes zarządu Scanmed S.A.
Sektor prywatny stanowi istotną część naszego systemu ochrony zdrowia, świadcząc Polakom usługi zdrowotne, nie tylko w zakresie opieki ambulatoryjnej, ale również w ramach lecznictwa szpitalnego. Z perspektywy pacjenta kluczowe jest zapewnienie dostępności i wysokiej jakości świadczonych usług medycznych, bez względu na to, czy są one realizowane przez podmiot publiczny czy prywatny.
Ważne jest to także z perspektywy płatnika, dbałość o odpowiednią jakość leczenia przyczynia się bowiem do znaczącego zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej. Właściwa pomoc w wielu przypadkach umożliwia, czy też przyspiesza powrót do normalnego funkcjonowania lub do pracy zawodowej.
Kolejnym ważnym zagadnieniem, na który należy zwrócić uwagę, jest racjonalizacja modelu finansowania świadczeń przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Formułą finansowania świadczeń zdrowotnych, która powinna zostać w szczególności przeanalizowana, jest ryczałt dla sieci szpitali. Ryczałt zapewnia stabilny dopływ środków finansowych podmiotom, które udzielają świadczeń. Jednocześnie jednak w wielu zakresach terapeutycznych jego wysokość nie jest oparta na realnej produktywności szpitala i potrzebach zdrowotnych mieszkańców danego regionu.
Przedłużenie terminu na dostosowanie się do standardów anestezjologicznych
Jako krok w dobrym kierunku oceniamy premiowanie szpitali, które zrealizowały więcej świadczeń medycznych niż przewidziano to w kontrakcie z NFZ, także w ryczałcie. Pozawala to istotnie odbudowywać zdrowie publiczne po pandemii Covid-19. Potrzebna jest natomiast dalsza szczegółowa analiza dotycząca tego, jakie świadczenia powinny być finansowane w ryczałcie, a jakie należałoby z niego wyłączyć.
Przykładem może być wykonywane w trybie nagłym leczenie tętniaków mózgu, także z zastosowaniem embolizacji, która jest procedurą ratującą życie pacjentów, a wciąż jest finansowana w ramach ryczałtu. Z ryczałtu powinny zostać wyłączone świadczenia na oddziale intensywnej terapii, gdzie obserwujemy rosnące zapotrzebowanie dostępności tych łóżek w skali poszczególnych regionów, województw, jak i całego kraju. Dlatego kluczowa jest rewizja świadczeń szpitalnych pod kątem tego, które z nich powinny być finansowane w ramach sieciowego ryczałtu, a które powinny być z niego wyłączone w celu najbardziej efektywnego zaspokojenia rzeczywistych potrzeb zdrowotnych w danych regionach, niezależnie od formy własności podmiotu.
Rok 2023 jest rokiem wielu wyzwań dla sektora ochrony zdrowia, w szczególności biorąc pod uwagę rosnące koszty prowadzenia działalności medycznej, a także braki kadrowe i deficyt wykwalifikowanego personelu medycznego. Wspólne działanie na rzecz premiowania jakości bez różnicowania i podziału na podmioty publiczne i prywatne, dalsze usprawnianie oraz stabilizacja i przewidywalność modelu finansowania świadczeń przez płatnika publicznego, pomogłyby sprostać tym wyzwaniom.
Czytaj także komentarz Andrzeja Mądrali, prezesa zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej:
Rekomenduję stworzenie długookresowej strategii na rzecz systemu ochrony zdrowia
Rekomenduję stworzenie długookresowej strategii na rzecz systemu ochrony zdrowia
Andrzej Mądrala, prezes Pracodawców Medycyny Prywatnej
Ostatni rok był kolejnym testem wytrzymałości dla polskiego systemu ochrony zdrowia. Dług zdrowotny, panujący wciąż wirus SARS-CoV-2 oraz konflikt zbrojny w Ukrainie – te problemy testowały granice wydajności systemu, wymagając od podmiotów leczniczych dużej elastyczności, wprowadzania innowacyjnych rozwiązań oraz pogłębiania współpracy.
Wiele zmian wprowadzonych w reakcji na pojawienie się pandemii może i powinno na stałe zmienić organizację opieki zdrowotnej w Polsce. Doświadczenia i dobre praktyki sektora medycyny prywatnej, funkcjonujące przed kryzysem epidemicznym, a także rozwiązania wypracowane w czasie jego trwania, powinny zostać wykorzystane do usprawnienia całego systemu ochrony zdrowia.
Szczególne znaczenie ma tu dynamiczny rozwój telemedycyny, która w trakcie pandemii okazała się jednym z najlepszych sposobów zwiększenia wydajności systemu, zarządzania ryzykiem i zapewnienia opieki pacjentom, mimo olbrzymich braków kadrowych.
Warto podkreślić, że prywatne podmioty medyczne to istotny element całego systemu ochrony zdrowia, zwłaszcza w części ambulatoryjnej, w której stanowią ponad 90 procent całkowitej liczby świadczeniodawców. Przeznaczyły one ponad 2300 łóżek na leczenie pacjentów z Covid-19. Od początku angażowały się w przeprowadzanie testów na obecność koronawirusa, a później w realizację szczepień przeciw Covid-19. Od chwili wybuchu pandemii prywatne placówki, dzięki zmianom w organizacji pracy, zapewniały ciągłość świadczeń wszystkim pacjentom, gwarantując bezpieczeństwo zarówno im, jak i personelowi medycznemu.
Chcemy wzmacniać międzysektorową współpracę i system ochrony zdrowia
Sprawna reakcja sektora prywatnego w obliczu zagrożenia pandemicznego pokazuje, że warto z tych zasobów korzystać w całym systemie oraz podjąć dialog w celu dalszego rozwoju współpracy, mając na uwadze dobro polskich pacjentów.
Osobiście – jako prezes zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej – rekomenduję, aby wszyscy uczestnicy systemu ochrony zdrowia rozpoczęli współpracę przy tworzeniu długookresowej strategii, w której centrum będą znajdować się pacjent i jego potrzeby oraz zapewnienie wysokiej dostępności i jakości świadczeń medycznych. Konieczne jest także podjęcie szerokiej współpracy w zakresie kształcenia kadr, w tym nowych zawodów medycznych. Braki kadrowe są wyzwaniem systemowym, z którym muszą się zmierzyć wszyscy świadczeniodawcy – zarówno publiczni, jak i prywatni. Należy wypracować systemowy mechanizm oceny efektywności świadczeniodawców, który będzie zachęcał do podnoszenia jakości usług medycznych. Konieczne jest, aby cały system ochrony zdrowia skorzystał z wybranych, dobrych praktyk sektora prywatnego, którego siłą jest sprawność organizacyjna, umiejętność szacowania ryzyka, efektywność kosztowa oraz nowoczesne podejście angażujące pacjentów w dbanie o stan swojego zdrowia jako przejaw profilaktyki zachorowań.
Pandemia uwidoczniła, że duże korzyści dla pacjentów daje współpraca w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.
Podsumowanie roku to jednocześnie okazja do wspólnego zastanowienia się nad największymi problemami, nad kierunkiem rozwoju systemu ochrony zdrowia, który zawsze powinien stawiać dobro pacjenta w centrum uwagi.
Miniony rok był dla nas intensywny i owocny
Zarówno pandemia, jak i aktualnie trwająca wojna w Ukrainie spowodowały włączenie w większym stopniu prywatnego sektora do polskiego systemu opieki zdrowotnej. Dobrze byłoby wykorzystać i utrwalić tę współpracę. Tak było w okresie pandemii, tak jest również obecnie, gdy stanęliśmy przed nowym wyzwaniem związanym z dużą liczbą docierających do nas uchodźców z Ukrainy.
System prywatny od lat stanowi doskonale uzupełnienie sektora publicznego i wspólne działania obu sektorów – publicznego i prywatnego – są obecnie wyjątkowo ważne.
Miniony rok był dla nas intensywny i owocny
Jakub Swadźba, prezes spółki Diagnostyka S.A.
2022 rok był dla Diagnostyki bardzo intensywnym, ale i owocnym czasem. To okres, w którym – mimo wciąż trwającej pandemii i działań podejmowanych w celu jej zwalczania – mogliśmy skoncentrować na rozwoju i wyznaczaniu nowych celów. Jasno wyznaczaliśmy kierunek, w którym Diagnostyka będzie zmierzać w kolejnych latach – w końcu to nie koronawirus dyktował warunki, a my sami.
Początek roku, mimo wielkich nadziei, nie napawał nas optymizmem, ale chyba mogę stwierdzić, że dotyczyło to całego społeczeństwa. Pierwsze miesiące 2022 roku to w dalszym ciągu walka z koronawirusem – lepiej przez nas poznanym, ale wciąż niebezpiecznym. Gdy wydawało się, że wiosna przyniesie wyczekany „powiew świeżego powietrza”, druzgocące wieści zaczęły napływać zza wschodniej granicy.
Bezprecedensowy atak Rosji na Ukrainę spowodował, że wszystkie bieżące sprawy odłożyliśmy na drugi plan, a priorytetem stało się podejmowanie działań pomocowych i opieka nad poszkodowanymi. We wszystkich punktach pobrań naszej sieci pacjenci z Ukrainy mogli skorzystać z bezpłatnych badań laboratoryjnych. Diagnostyka zaangażowała się też na innych polach – oprócz dedykowanych budżetów, zakupu sprzętu medycznego i pomocy materialnej, na ogromną pochwałę zasługują pracownicy naszej firmy, którzy koordynowali działania pomocowe w całej Polsce i organizowali zbiórki potrzebnych darów, tym samym po raz kolejny pokazując moc Diag Heroes.
Diagnostyka dla uchodźców z Ukrainy
Intensywny początek roku dał nam jednak wiele siły i motywacji do dalszego działania. Rozwój naszej działalności opiera się przede wszystkim na najwyższej jakości świadczonych usług laboratoryjnych. Aby ją zapewnić, stawiamy na najnowsze rozwiązania wiodących producentów sprzętu medycznego i zaawansowane technologie. Inwestujemy w obszary takie jak genetyka, telemedycyna, sztuczna inteligencja, dbając jednocześnie o zasady zrównoważonego rozwoju i poszukując nowych rozwiązań w zakresie odpowiedzialności społecznej.
W 2022 wydaliśmy nasz drugi Raport ESG – wyjątkowy, ponieważ w odróżnieniu od pierwszego objął już nie tylko samą spółkę, ale całą Grupę Diagnostyka – a także rozpoczynamy pracę nad trzecim. Zdajemy sobie sprawę z wyzwań stojących przed nami
w zakresie zrównoważonego rozwoju, jednak zaufanie, jakim obdarzają nas nasi pracownicy oraz pacjenci, jest powodem do dumy i silną motywacją do dalszego doskonalenia naszych usług.
Nowy Raport ESG spółki Diagnostyka
Z optymizmem myślimy o dalszym rozwoju i jesteśmy w pełni gotowi na wyzwania przyszłości. Kontynuujemy rozpoczęty w 2021 roku proces elektryfikacji floty kurierskiej i inwestujemy we własne stacje do ładowania samochodów elektrycznych. W 2022 roku otworzyliśmy też dwa nowoczesne laboratoria medyczne, w Warszawie oraz w Bielsku-Białej, przygotowujemy się do kolejnego otwarcia w Lublinie.
Laboratorium Diagnostyki z tytułem „Budowa Roku 2021”
Rozwijamy się odpowiedzialnie, z korzyścią dla naszych pracowników, pacjentów, partnerów biznesowych, inwestorów oraz społeczeństwa. Aby zagwarantować wszystkim najwyższy komfort współpracy i stały dostęp do potrzebnych informacji, w 2022 oddaliśmy do użytku nasz nowy serwis korporacyjny, prezentujący dotychczasowe osiągnięcia Diagnostyki oraz spółek naszej Grupy, na bieżąco aktualizowany w obszarze najważniejszych wydarzeń i podejmowanych aktywności.
W naszą działalność od zawsze wpisana jest również edukacja społeczeństwa. W 2022 roku podjęliśmy liczne działania, które miały na celu zwiększanie świadomości Polaków na temat profilaktyki zdrowotnej. Na wiosnę oraz na jesień, jak co roku, przygotowaliśmy ogólnopolskie kampanie profilaktyczne, w ramach których oferowaliśmy pacjentom specjalnie przygotowane na daną porę roku pakiety badań. Sezonowe kampanie profilaktyczne są na stałe wpisane do kalendarza działań naszej spółki – tegoroczne akcje to odpowiednio ich 17. oraz 18. odsłona.
Niezwykle ważna jest dla nas edukacja nie tylko pacjentów, ale również studentów i przyszłych pracowników branży medycznej. Laboratorium Centralne Diagnostyki w Warszawie realizowało zajęcia dla studentów Analityki Medycznej Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego, dzięki czemu przyszli diagności, pod okiem doświadczonych opiekunów z Diagnostyki, mieli okazję do rozwijania swoich umiejętności i pogłębiania zdobytej na uczelni wiedzy w największym i najnowocześniejszym laboratorium medycznym w Polsce.
Nasi pracownicy – branżowi eksperci – dzielą się wiedzą oraz doświadczeniem, które przyczynia się do doskonalenia zawodowego opiekunów medycznych (między innymi w zakresie flebotomii) w Polsce. Dr n. med. Tomasz Anyszek, pełnomocnik zarządu ds. medycyny laboratoryjnej w Diagnostyce, został powołany do zespołu ekspertów do spraw opracowania programu kursu kwalifikacyjnego dla opiekunów medycznych w ramach projektu “Rozwój kompetencji zawodowych i kwalifikacji opiekunów medycznych, odpowiadających na potrzeby epidemiologiczno-demograficzne kraju”.
Ekspert z Diagnostyki w zespole projektu REACT opiekun medyczny
Do zadań zespołu należy opracowanie programu kursu kwalifikacyjnego dla opiekunów medycznych, który między innymi przewidywał przeprowadzenie walidacji kwalifikacji i kompetencji uzyskanych w projekcie przez jego uczestników. Dla osób kształcących się na kierunku opiekun medyczny oferujemy możliwość odbycia praktyk zawodowych w placówkach Diagnostyki.
Na rok 2022 patrzę z zadowoleniem i jestem dumny z pracy całego zespołu Diagnostyki, z podejmowanych przez nas działań i z zakończonych oraz zmierzających ku końcowi inwestycji.
Nie ukrywam jednak, że na rok 2023 patrzę z jeszcze większą ciekawością. Czeka nas przede wszystkim 25-lecie spółki, które będzie idealną okazją do podsumowania dotychczasowej działalności i świętowania wspólnych sukcesów, ale też okazją do wyznaczenia nowych celów. Z niecierpliwością czekam na to, aby zacząć realizować kolejne plany i podzielić się z Państwem ich efektami.
Chcemy wzmacniać międzysektorową współpracę i system ochrony zdrowia
Mijający 2022 rok to czas szeregu wyzwań dla ochrony zdrowia w naszym kraju. Wyzwania te pozostają wspólne – zarówno dla publicznego, jak i prywatnego sektora.
Często sygnalizowanym przez opinię publiczną i nagłaśnianym przez media problemem jest niewątpliwie wzrost cen i, co za tym idzie, galopująca inflacja medyczna. To zjawisko potęguje dodatkowo coraz wyższy poziom kosztów stałych przy rosnącym zapotrzebowaniu na usługi zdrowotne.
Obserwujemy także rosnącą liczę świadczeń dostarczanych pacjentom podczas pojedynczej konsultacji medycznej. W 2022 roku mieliśmy do czynienia z częstszym niż w ubiegłym roku zlecaniem kompleksowych badań (których cena również wzrosła), znacznie większym zapotrzebowaniem na badania diagnostyczne, czy kierowaniem pacjentów na długoterminowe leczenie.
Inne przyczyny wzrostu cen, to konieczność inwestowania podmiotów leczniczych w innowacje i obszar telemedycyny, czy rosnące oczekiwania finansowe pracowników ochrony zdrowia. Chcąc odpowiedzieć na zwiększone zapotrzebowanie na usługi i jednocześnie zachować najwyższy standard leczenia pacjenta, w tym leczyć go przy użyciu nowoczesnych rozwiązań, przez wykwalifikowaną i liczniejszą kadrę, musimy liczyć się ze zwiększonymi nakładami na działalność, która przekłada się na wycenę świadczeń. Z tych powodów przewidujemy, że w 2023 roku czekają nas dalsze podwyżki w obszarze opieki zdrowotnej.
Drugim wyzwaniem, przed którym staliśmy i nadal stoimy, są niedobory kadry medycznej. W Polsce wskaźnik liczby lekarzy w przeliczeniu na liczbę mieszkańców należy do najniższych w Europie. Na tysiąc mieszkańców przypada w naszym kraju 3,3 lekarzy (dane z roku 2020), co jest jednym z najniższych wyników w tej części świata. Te niedobory wiążą się ściśle z ograniczoną dostępnością usług w sektorze zdrowia. Zwiększone zapotrzebowanie na usługi, które trudno zaspokoić, obserwują niemal wszystkie podmioty medyczne. Nowa jednostka chorobowa (jaką jest Covid-19), „popandemiczny” dług zdrowotny, ponadprzeciętnie długi sezon infekcyjny, wspomniane większe zapotrzebowanie na zaawansowane badania diagnostyczne, aż w końcu inflacja – to wszystko powoduje, że szeroko pojmowany system ochrony zdrowia w Polsce jest nadmiernie przeciążony.
Zdrowie Polaków jest jedno
Dodatkowo zapowiedzi projektu, by jeden lekarz był zatrudniony w jednym miejscu pracy, mogą pogłębić ten problem. W praktyce takie rozwiązanie, w którym lekarz deklarowałby pracę wyłącznie w jednym miejscu, w zamian za wyższe wynagrodzenie, jest bardzo ryzykowne dla funkcjonowania i wydajności całego systemu ochrony zdrowia. Budzi to także wątpliwości z perspektywy lepszego i szerszego dostępu pacjentów do opieki zdrowotnej. Aby skutecznie odpowiedzieć na zwiększone zapotrzebowanie na wizyty lekarskie i zaawansowaną diagnostykę, zachowując przy tym wysoki standard leczenia i efektywność systemu, powinniśmy w szczególny sposób zadbać o wystarczający dobór kadry medycznej. Musimy zapewnić kadrze medycznej komfort pracy i możliwość realizowania kariery zawodowej w wielu miejscach. Dlatego kluczowa jest chociażby optymalizacja ścieżki edukacyjnej kadr medycznych i jako partner prywatny jesteśmy gotowi wesprzeć sektor publiczny naszym doświadczeniem.
W rok 2023 wchodzimy z wnioskiem, że nie należy ustawać w dążeniach do umocnienia publiczno-prywatnej współpracy w ochronie zdrowia. W obliczu wspólnych dla obu sektorów wyzwań powinniśmy mówić jednym głosem, a w interesie każdego pacjenta jest wykorzystywanie naszego wzajemnego potencjału i synergiczne zaspokajanie zdrowotnych potrzeb.
Dlatego tak ważne jest wdrażanie rozwiązań i promowanie idei, które budują międzysektorową współpracę i wzmacniają system ochrony zdrowia. Z drugiej strony należy sprzeciwiać się koncepcjom, które wprowadzałyby nienaturalny podział między nami, umacniały nierówności i stereotypy, a w konsekwencji szkodziły pacjentom. I w wyrażaniu takiej zdecydowanej postawy też musimy być solidarni.
Artur Białkowski, wiceprezes Pracodawców Medycyny Prywatnej, Dyrektor Zarządzający ds. Usług Biznesowych w Medicover w Polsce
Zdrowie Polaków jest jedno
Dr Rafał Krajewski, wiceprezes zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej
Tytułowe zdanie wydaje się oczywistością, ocierającą się o banał. Ale w świetle narzucanej przez polską klasę polityczną narracji oraz – co gorsza – praktyki, takim banałem już nie jest. Rządzący z coraz większym animuszem narzucają perspektywę przeciwstawiania, stawiania w opozycji tzw. medycyny publicznej i medycyny prywatnej.
Znajduje to wyraz nie tylko w wypowiedziach prominentnych polityków ale przede wszystkim w uchwalanych aktach normatywnych. Weźmy choćby ustawę z dnia 27 października 2022 roku o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku – wsparcie otrzymają podmioty lecznicze tylko w tym zakresie, który dotyczy świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
W przeciwieństwie do powyższej perspektywy, zbudowanej na opozycji publicznej ochrony zdrowia i „prywaciarzy” uważam, iż częścią misją Pracodawców Medycyny Prywatnej jest zaproponowanie oraz nawet wymuszenie na klasie politycznej podejścia opartego na rzeczywistej, a nie tylko deklaratywnej perspektywie pacjenta, jego potrzeb i oczekiwań. Na konstatacji tego banalnego faktu, że zdrowie Polaków jest jedno i nie dzieli się na publiczne i prywatne.
Dla pacjenta bowiem jest rzeczą wtórną, czy uzyska świadczenie opieki zdrowotnej w placówce z logo NFZ czy bez niego; czy będą to świadczenia, za które płaci ze swej kieszeni pośrednio – odprowadzając część swoich dochodów w postaci składki zdrowotnej – czy opłaci bezpośrednio ze swej kieszeni w kasie przychodni. Pacjent zwraca się do lekarza w związku ze swoimi potrzebami zdrowotnymi i tylko część (choć jest to większa część) tych potrzeb jest zaspokajana w ramach systemu świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Mamy bowiem i takie rodzaje świadczeń zdrowotnych, w których znaczna ilość lub nawet większość jest realizowana na zasadach komercyjnych, takie jak przykład stomatologia i protetyka (dorosły pacjent u stomatologa, potrzebujący mostka lub protezy jak widać wsparcia państwa już nie wymaga).
Prywatny rynek nieodzownym elementem systemu ochrony zdrowia
Jesteśmy przeciwni dyskryminowaniu i dyskredytowaniu prywatnego sektora ochrony zdrowia, bo w istocie dyskryminuje się pacjentów, którzy nie mogąc (z różnych zresztą powodów) uzyskać świadczeń w ramach sytemu publicznego zwracają się po kwalifikowaną pomoc świadczoną na zasadach komercyjnych. Nie wspomnę już o tym trywialnym fakcie, że przytłaczająca większość podmiotów leczniczych w ogóle są to podmioty prywatne (w tym także z grupy tych, które mają umowy z NFZ).
W obecnej dobie – i wydaje się, że nie jest to horyzont tylko kilku najbliższych miesięcy – szereg obszarów naszego życia będzie wymagało wsparcia ze strony państwa. To wsparcie nie może być jednakowoż wybiórcze, selektywne i dyskryminujące.
Szanowna Klaso Polityczna – jeśli w sposób rzeczywisty a nie tylko deklaratywny chcesz wspierać pacjenta to wspieraj wszelkie działania i wszelkie formy działalności, które są związane z zaspokojeniem jego potrzeb zdrowotnych a nie tylko te, które objęte są umowami z NFZ.