Wydatki prywatne w Polsce stanowiły 30 procent ogólnych wydatków na ochronę zdrowia w roku 2015 – wynika z najnowszego raportu PZH. Wśród nich dominujące są bezpośrednie wydatki gospodarstw domowych. Pacjenci z własnej kieszeni opłacają przede wszystkim zakup leków, artykułów medycznych, koszty badań diagnostycznych i analitycznych.

Analiza danych zawartych w raporcie wskazuje, że w ostatnich latach odnotować można stały wzrost nominalnych nakładów na ochronę zdrowia, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Jednak mimo to wydatki w Polsce w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej są ciągle znacznie mniejsze.

W Polsce udział wydatków na ochronę zdrowia w PKB w roku 2015 wynosił 6,3 procenta, a średnia dla krajów UE – około 9 procent.

W większości krajów europejskich największy udział w finansowaniu ochrony zdrowia stanowią wydatki publiczne. W Polsce w roku 2015 stanowiły one 70 procent wydatków ogółem, z czego 61 procent stanowiły wydatki z budżetu NFZ.

W roku 2016 w większości krajów OECD wydatki na ochronę zdrowia per capita rosły zgodnie z tendencją z ostatnich lat. Trend ten utrzymuje się po spowolnieniu, które nastąpiło w latach 2009 – 2011 w związku ze światowym kryzysem finansowym.

Średni roczny wzrost wydatków po 2009 roku wynosił 1,4 procenta w porównaniu z 3,6 procenta w okresie poprzedzającym kryzys. Ogółem tempo wzrostu nakładów na opiekę zdrowotną w większości krajów OECD uległo spowolnieniu, a wstępne prognozy wskazują ujemny lub zerowy wzrost w kilku krajach.

Zaledwie kilka krajów – Islandia, Węgry i Szwajcaria odnotowały wyższy średni wzrost po 2009 roku w porównaniu do poprzedniego okresu. W Polsce znaczny przyrost wydatków nastąpił w latach 2003-2009, natomiast w późniejszych latach znacznie się zmniejszył.

Średnie wydatki na zdrowie w poszczególnych krajach OECD, wyrażone jako % PKB pokazują, że strumień pieniędzy przeznaczony na opiekę zdrowotną jest bardzo zróżnicowany, a jego wysokość nie gwarantuje wysokiej efektywności.

Na działania profilaktyczne w roku 2015 w Polsce przeznaczono 2,7 procenta ogółu wydatków na ochronę zdrowia. Nakłady na profilaktykę powinny być stale zwiększane, ponieważ w największym stopniu determinują stan zdrowia społeczeństwa przy stosunkowo mniejszym obciążeniu finansowym dla systemu ochrony zdrowia – wskazuje raport.

Z raportu wynika też, że jednym z największych wyzwań, przed jakimi stoi system opieki zdrowotnej w Polsce, jest zapewnienie odpowiedniej kadry medycznej. W Polsce narasta problem zastępowalności pokoleń w zawodach medycznych.

W polskim systemie ochrony zdrowia istnieją znaczne dysproporcje na poziomie wojewódzkim w zakresie zasobów infrastruktury. Największą bazę szpitalno-łóżkową od lat posiadają województwa mazowieckie i śląskie. W celu wyrównywania różnić między regionami wprowadzono Mapy Potrzeb Zdrowotnych, jako mechanizm monitorowania oraz prognozowania potrzeb zdrowotnych ludności Polski.

Społeczeństwo w Polsce należy do jednych z najszybciej starzejących się nacji w Europie. Przy utrzymaniu tej dynamiki prognozuje się, iż w 2050 roku osoby w wieku powyżej 60 lat będą stanowić ponad 40 procent społeczeństwa. w związku z tym jednym z priorytetów systemowych powinno być dostosowywanie zasobów ochrony zdrowia do rosnących potrzeb zdrowotnych tej grupy pacjentów, dlatego wnioski wynikające z raportu mówią o zwiększeniu liczby lekarzy geriatrów (obecnie 433 specjalistów), którzy będą sprawować kompleksową opiekę nad osobami starszymi.

Czytaj także: Raport PZH: żyjemy krócej niż inni Europejczycy>>>

Dostępność usług zdrowotnych zależy nie tylko od ilości dostępnych zasobów, ale także od ich właściwej alokacji w systemie, która powinna być poprzedzona kompleksowym spojrzeniem na mierniki efektywności systemu. Brak poprawy efektywności w takich obszarach jak profilaktyka, otwarta opieka zdrowotna oraz leczenie szpitalne wskazuje potrzebę usprawnienia zarządzania środkami dostępnymi w systemie opieki zdrowotnej.

Autorzy raportu podkreślają także, że należy podejmować działania na rzecz zwiększenia dostępności do świadczeń zdrowotnych. Mimo widocznej poprawy na tle innych krajów europejskich, czas oczekiwania na uzyskanie świadczenia zdrowotnego w naszym kraju jest ciągle  powyżej średniej. Natomiast w zakresie dostępności ważniejsza od poziomu nakładów jest ich odpowiednia alokacja oraz organizacja systemu opieki zdrowotnej – dlatego należy dążyć do przesunięcia trzonu systemu z opieki szpitalnej do opieki ambulatoryjnej, która jest mniej obciążająca dla płatnika a także, jeśli dobrze prowadzona, przynosi lepszy rezultat zdrowotny.

Cały raport NIZP-PZH – „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania” dostępny jest na stronie: ww.pzh.gov.pl