Ustawa o podziale NFZ: założenia do projektu
Ustawa o instytucjach ubezpieczenia zdrowotnego, zwana ustawą o podziale NFZ, jest obecnie w fazie powstawania założeń do projektu. Dopiero po przejściu konsultacji wewnętrznych trafi do konsultacji społecznych. Cały proces legislacji, już po ogłoszeniu projektu, może trwać nawet 12 miesięcy.
- Założenia do projektu ustawy są w dalszym ciągu w resorcie zdrowia. Nie wiadomo kiedy trafią do konsultacji społecznych – poinformował Piotr Warczyński, dyrektor Departamentu Organizacji Ochrony Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia podczas odbywającego się 25 i 26 kwietnia 2013 roku Forum Kadry Zarządzającej w Ochronie Zdrowia.
Nowe przepisy zakładają podział Narodowego Funduszu Zdrowia na 16 samodzielnych wojewódzkich funduszy, które staną się państwowymi osobami prawnymi, które będą miały także możliwość łączenia się. Fundusze te będą miały obowiązek uwzględniania w planowaniu zabezpieczenia świadczeń analizy potrzeb zdrowotnych. W składzie rad nadzorczych funduszy, które będą liczyły 9 lub 7 osób (w zależności od liczby populacji na danym terenie), znajdą się przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia (4 osoby), wojewody (1 osoba), sejmiku województwa (2 osoby) oraz konwentu powiatów (2 osoby, ale tylko w przypadku 9-osobowego składu rady). Osoby reprezentujące Ministerstwo Zdrowia nie będą musiały być pracownikami tej instytucji, będą mogły być jedynie wskazane przez ministra.
Wojewódzkie fundusze będą odpowiedzialne za regionalny plan zakupów świadczeń zdrowotnych sporządzany na podstawie wojewódzkiej mapy potrzeb zdrowotnych. Mapy te będą natomiast tworzone przez Rady ds. Wyceny Potrzeb Zdrowotnych powoływane przez wojewodów.
Zlikwidowana centrala NFZ zostanie przekształcona w Urząd Ubezpieczeń Zdrowotnych, który będzie centralnym organem administracji rządowej. Urząd będzie finansowany z budżetu centralnego, podobnie jak takie instytucje jak NIK, Rzecznik Praw Obywatelskich czy Rzecznik Prawa Dziecka. Prezesa Urzędu będzie powoływał minister zdrowia.
Do zadań Urzędu Ubezpieczeń Zdrowotnych będzie należał nadzór nad finasowaniem i realizacją świadczeń, nadzór nad wojewódzkimi funduszami, taryfikacja świadczeń, ocena technologii medycznych (zadania przejęte po planowanej do likwidacji AOTM), akredytacja świadczeniodawców (po likwidacji CMJ) oraz monitorowanie jakości. O akredytację będą się mogły starać te podmioty, które świadczą usługi finansowanie przez NFZ oraz te, które będą miały zamiar starać się o kontrakt.
Podział środków finansowych na poszczególne województwa będzie się odbywał według dotychczasowego algorytmu. Urząd będzie sporządzał prognozy przychodów ze składek i prowadził centralny wykaz ubezpieczonych. W zakresie nadzoru nad funduszami wojewódzkimi Urząd będzie wydawał wiążące wytyczne i zalecenia w zakresie szczegółowych zasad kontraktowania świadczeń zdrowotnych. Będzie się przy tym stosował do zapisów konstytucji o równym dostępie doświadczeń finansowanych ze środków publicznych, co będzie wykluczało konkurencję oddziałów.
Taryfikacja świadczeń będzie dotyczyła produktów kontraktowych, na przykład jednorodnych grup pacjentów. Prawdopodobnie będzie ona mogła być różnicowana na poziomie poszczególnych funduszy wojewódzkich, ale czy tak będzie na pewno, okaże się, gdy powstanie ostateczna wersja projektu ustawy.
Urząd będzie dokonywał także oceny technologii medycznych i opracowywał propozycje rekomendacji w sprawie kwalifikacji świadczeń jako świadczeń gwarantowanych. Będzie opracowywał propozycje określania lub zmiany poziomu lub sposobu finansowania świadczeń gwarantowanych. Kompetencje wydawania rekomendacji na podstawie propozycji przedstawione przez prezesa Urzędu Ubezpieczeń Zdrowotnych zostaną przejęte przez Radę ds. Przejrzystości, która będzie działała przy ministrze zdrowia (obecnie działa przy AOTM). Decyzję, tak jak obecnie, będzie podejmował minister zdrowia.
W ramach monitorowania świadczeń Urząd będzie analizował funkcjonowanie podmiotów wykonujących działalność leczniczą w ramach umowy z NFZ, będzie opracowywał metodologię i wskaźniki służące do oceny jakości świadczeń oraz opracowywał i prowadził bazy danych o jakości świadczeń.
Utworzony zostanie Fundusz Rezerwowy Ubezpieczenia Zdrowotnego. Będzie to państwowy fundusz celowy tworzony z odpisu 1 procenta miesięcznych przychodów ze składek oraz ze środków z kar nakładanych na podstawie umowy o refundacji. Fundusz tworzony będzie w celu ewentualnego pokrywania różnic między planowanymi a zrealizowanymi przychodami oraz w celu finansowania inwestycji podnoszących efektywność systemu takich jak np. jednolity system informatyczny.
Prezes Urzędu wraz z prezesami wojewódzkich narodowych funduszy zdrowia oraz ministrem zdrowia jako przewodniczącym utworzą Radę Ubezpieczenia Zdrowotnego, której zadaniem będzie monitorowanie sytuacji zdrowotnej i dostępności do świadczeń, monitorowanie kondycji finansowej systemu, opiniowanie priorytetów zdrowotnych określanych przez Ministerstwo Zdrowia i propozycji w zakresie taryfikacji świadczeń oraz inicjowanie zmian w systemie ubezpieczenia zdrowotnego i decydowanie o uruchomieniu środków z Funduszu Rezerwowego.
Ocena potrzeb zdrowotnych w poszczególnych regionach będzie się odbywała za pomocą wojewódzkich map potrzeb oceny potrzeb, które będą przedstawiały potrzeby zdrowotne z uwzględnieniem zróżnicowania występującego na poziomie powiatów oraz będą wykorzystane w procesie kontraktowania przez oddziały, będą także podstawą tworzenia regionalnych planów zakupu świadczeń. Rady ds. oceny potrzeb zdrowotnych będą powoływane przez wojewodów. Będą się składały z sześciu osób, przedstawicieli: wojewody, wojewódzkiego NFZ, Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH, kierownika wojewódzkiego urzędu statystycznego, marszałka województwa oraz konwentu powiatów województwa.
Wojewoda będzie wydawał opinię o celowości podejmowania nowych inwestycji w infrastrukturę medyczną oraz tworzenia nowych jednostek lub komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego. Opinia będzie wydawana po uzyskaniu stanowiska wojewódzkiego funduszu. Wojewoda będzie zobowiązany przy jej wydawaniu do uwzględniania wojewódzkiej mapy potrzeb zdrowotnych oraz danych z rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Opinia nie będzie wiążąca dla inwestorów, ale będzie wiążąca dla Funduszu, gdyż warunkiem ubiegania się o zawarcie umowy z WNFZ będzie posiadanie pozytywnej opinii.
Szczegółowe zasady i warunki kontraktowania będzie określał prezes WNFZ, ale ogólne warunki umów będzie określał minister zdrowia. Definicje i sposoby ustalania kryteriów ocen również będzie określał minister zdrowia, a wiążące decyzje i zalecenia w sprawie ujednolicenia będzie określał prezes UUZ. Również prezes UUZ będzie określał taryfikację świadczeń. Natomiast w kompetencji prezesa UUZ oraz ministra zdrowia będzie „koszyk” świadczeń.
Wprowadzona zostanie także możliwość ubiegania się o zawarcie umowy przez konsorcja zrzeszające świadczeniodawców udzielających świadczeń w różnych zakresach (opieka skoordynowana) a także zasada wyboru świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej, obok wyboru lekarza, pielęgniarki czy położnej POZ.
Wśród uwag zgłaszanych do założeń ustawy przez środowisko prywatnych przedsiębiorców działających na rynku medycznym znalazły się przede wszystkim te dotyczące nieuwzględnienia prywatnych podmiotów w składzie nowych instytucji NFZ.
- W radach funduszy nie będą reprezentowani także przedstawiciele na przykład MON czy MSW, mimo że te instytucje również prowadzą placówki medyczne – wyjaśniał dyrektor Warczyński. – Spodziewamy się negatywnych opinii ze strony różnych środowisk, ale każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania.
Prywatni przedsiębiorcy obawiają się także, że publiczne szpitale będą tworzyły konsorcja, których oferta będzie konkurencyjna wobec wielu prywatnych jednostek.
Ustawa o instytucjach ubezpieczenia zdrowotnego, zwana ustawą o podziale NFZ, jest obecnie w fazie powstawania założeń do projektu. Dopiero po przejściu konsultacji wewnętrznych trafi do konsultacji społecznych. Cały proces legislacji, już po ogłoszeniu projektu, może trwać nawet 12 miesięcy.
– Założenia do projektu ustawy są w dalszym ciągu w resorcie zdrowia. Nie wiadomo kiedy trafią do konsultacji społecznych – poinformował Piotr Warczyński, dyrektor Departamentu Organizacji Ochrony Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia podczas odbywającego się 25 i 26 kwietnia 2013 roku Forum Kadry Zarządzającej w Ochronie Zdrowia.
Nowe przepisy zakładają podział Narodowego Funduszu Zdrowia na 16 samodzielnych wojewódzkich funduszy, które staną się państwowymi osobami prawnymi, które będą miały także możliwość łączenia się. Fundusze te będą miały obowiązek uwzględniania w planowaniu zabezpieczenia świadczeń analizy potrzeb zdrowotnych. W składzie rad nadzorczych funduszy, które będą liczyły 9 lub 7 osób (w zależności od liczby populacji na danym terenie), znajdą się przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia (4 osoby), wojewody (1 osoba), sejmiku województwa (2 osoby) oraz konwentu powiatów (2 osoby, ale tylko w przypadku 9-osobowego składu rady). Osoby reprezentujące Ministerstwo Zdrowia nie będą musiały być pracownikami tej instytucji, będą mogły być jedynie wskazane przez ministra.
Wojewódzkie fundusze będą odpowiedzialne za regionalny plan zakupów świadczeń zdrowotnych sporządzany na podstawie wojewódzkiej mapy potrzeb zdrowotnych. Mapy te będą natomiast tworzone przez Rady ds. Wyceny Potrzeb Zdrowotnych powoływane przez wojewodów.
Zlikwidowana centrala NFZ zostanie przekształcona w Urząd Ubezpieczeń Zdrowotnych, który będzie centralnym organem administracji rządowej. Urząd będzie finansowany z budżetu centralnego, podobnie jak takie instytucje jak NIK, Rzecznik Praw Obywatelskich czy Rzecznik Prawa Dziecka. Prezesa Urzędu będzie powoływał minister zdrowia.
Do zadań Urzędu Ubezpieczeń Zdrowotnych będzie należał nadzór nad finasowaniem i realizacją świadczeń, nadzór nad wojewódzkimi funduszami, taryfikacja świadczeń, ocena technologii medycznych (zadania przejęte po planowanej do likwidacji AOTM), akredytacja świadczeniodawców (po likwidacji CMJ) oraz monitorowanie jakości. O akredytację będą się mogły starać te podmioty, które świadczą usługi finansowanie przez NFZ oraz te, które będą miały zamiar starać się o kontrakt.
Podział środków finansowych na poszczególne województwa będzie się odbywał według dotychczasowego algorytmu. Urząd będzie sporządzał prognozy przychodów ze składek i prowadził centralny wykaz ubezpieczonych. W zakresie nadzoru nad funduszami wojewódzkimi Urząd będzie wydawał wiążące wytyczne i zalecenia w zakresie szczegółowych zasad kontraktowania świadczeń zdrowotnych. Będzie się przy tym stosował do zapisów konstytucji o równym dostępie doświadczeń finansowanych ze środków publicznych, co będzie wykluczało konkurencję oddziałów.
Taryfikacja świadczeń będzie dotyczyła produktów kontraktowych, na przykład jednorodnych grup pacjentów. Prawdopodobnie będzie ona mogła być różnicowana na poziomie poszczególnych funduszy wojewódzkich, ale czy tak będzie na pewno, okaże się, gdy powstanie ostateczna wersja projektu ustawy.
Urząd będzie dokonywał także oceny technologii medycznych i opracowywał propozycje rekomendacji w sprawie kwalifikacji świadczeń jako świadczeń gwarantowanych. Będzie opracowywał propozycje określania lub zmiany poziomu lub sposobu finansowania świadczeń gwarantowanych. Kompetencje wydawania rekomendacji na podstawie propozycji przedstawione przez prezesa Urzędu Ubezpieczeń Zdrowotnych zostaną przejęte przez Radę ds. Przejrzystości, która będzie działała przy ministrze zdrowia (obecnie działa przy AOTM). Decyzję, tak jak obecnie, będzie podejmował minister zdrowia.
W ramach monitorowania świadczeń Urząd będzie analizował funkcjonowanie podmiotów wykonujących działalność leczniczą w ramach umowy z NFZ, będzie opracowywał metodologię i wskaźniki służące do oceny jakości świadczeń oraz opracowywał i prowadził bazy danych o jakości świadczeń.
Utworzony zostanie Fundusz Rezerwowy Ubezpieczenia Zdrowotnego. Będzie to państwowy fundusz celowy tworzony z odpisu 1 procenta miesięcznych przychodów ze składek oraz ze środków z kar nakładanych na podstawie umowy o refundacji. Fundusz tworzony będzie w celu ewentualnego pokrywania różnic między planowanymi a zrealizowanymi przychodami oraz w celu finansowania inwestycji podnoszących efektywność systemu takich jak np. jednolity system informatyczny.
Prezes Urzędu wraz z prezesami wojewódzkich narodowych funduszy zdrowia oraz ministrem zdrowia jako przewodniczącym utworzą Radę Ubezpieczenia Zdrowotnego, której zadaniem będzie monitorowanie sytuacji zdrowotnej i dostępności do świadczeń, monitorowanie kondycji finansowej systemu, opiniowanie priorytetów zdrowotnych określanych przez Ministerstwo Zdrowia i propozycji w zakresie taryfikacji świadczeń oraz inicjowanie zmian w systemie ubezpieczenia zdrowotnego i decydowanie o uruchomieniu środków z Funduszu Rezerwowego.
Ocena potrzeb zdrowotnych w poszczególnych regionach będzie się odbywała za pomocą wojewódzkich map potrzeb oceny potrzeb, które będą przedstawiały potrzeby zdrowotne z uwzględnieniem zróżnicowania występującego na poziomie powiatów oraz będą wykorzystane w procesie kontraktowania przez oddziały, będą także podstawą tworzenia regionalnych planów zakupu świadczeń. Rady ds. oceny potrzeb zdrowotnych będą powoływane przez wojewodów. Będą się składały z sześciu osób, przedstawicieli: wojewody, wojewódzkiego NFZ, Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH, kierownika wojewódzkiego urzędu statystycznego, marszałka województwa oraz konwentu powiatów województwa.
Wojewoda będzie wydawał opinię o celowości podejmowania nowych inwestycji w infrastrukturę medyczną oraz tworzenia nowych jednostek lub komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego. Opinia będzie wydawana po uzyskaniu stanowiska wojewódzkiego funduszu. Wojewoda będzie zobowiązany przy jej wydawaniu do uwzględniania wojewódzkiej mapy potrzeb zdrowotnych oraz danych z rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Opinia nie będzie wiążąca dla inwestorów, ale będzie wiążąca dla Funduszu, gdyż warunkiem ubiegania się o zawarcie umowy z WNFZ będzie posiadanie pozytywnej opinii.
Szczegółowe zasady i warunki kontraktowania będzie określał prezes WNFZ, ale ogólne warunki umów będzie określał minister zdrowia. Definicje i sposoby ustalania kryteriów ocen również będzie określał minister zdrowia, a wiążące decyzje i zalecenia w sprawie ujednolicenia będzie określał prezes UUZ. Również prezes UUZ będzie określał taryfikację świadczeń. Natomiast w kompetencji prezesa UUZ oraz ministra zdrowia będzie „koszyk” świadczeń.
Wprowadzona zostanie także możliwość ubiegania się o zawarcie umowy przez konsorcja zrzeszające świadczeniodawców udzielających świadczeń w różnych zakresach (opieka skoordynowana) a także zasada wyboru świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej, obok wyboru lekarza, pielęgniarki czy położnej POZ.
Wśród uwag zgłaszanych do założeń ustawy przez środowisko prywatnych przedsiębiorców działających na rynku medycznym znalazły się przede wszystkim te dotyczące nieuwzględnienia prywatnych podmiotów w składzie nowych instytucji NFZ.
– W radach funduszy nie będą reprezentowani także przedstawiciele na przykład MON czy MSW, mimo że te instytucje również prowadzą placówki medyczne – wyjaśniał dyrektor Warczyński. – Spodziewamy się negatywnych opinii ze strony różnych środowisk, ale każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania.
Prywatni przedsiębiorcy obawiają się także, że publiczne szpitale będą tworzyły konsorcja, których oferta będzie konkurencyjna wobec wielu prywatnych jednostek.
