Będą modyfikacje dotyczące map potrzeb zdrowotnych
Do konsultacji skierowany został projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który zawiera modyfikacje systemu opracowania i wdrażania map potrzeb zdrowotnych.
Z uzasadnienia do projektu wynika, że mapy potrzeb zdrowotnych w pierwszej edycji nie spełniły pokładanych w nich oczekiwań z uwagi na ograniczenie analiz do realizacji świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Poza tym z dyskusji nad ich treścią wynikało, że nie stanowią one jednoznacznej rekomendacji dla koniecznych do podejmowania działań na poziomie regionalnym i lokalnym.
Od 2016 roku są podejmowane działania służące rozwinięciu systemu map potrzeb zdrowotnych, jednym z nich jest wprowadzenie Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Ochronie Zdrowia (IOWISZ). System ten jest rozwijany przez prace nad uzależnieniem kontraktowania świadczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia od posiadania pozytywnej opinii o celowości inwestycji.
Celem nowelizacji ustawy jest wprowadzenie systemu planowania strategicznego w ochronie zdrowia, czyli systemu, w którym działania są planowane z należytym wyprzedzeniem, a także jest przewidziany horyzont czasowy oraz środki finansowe na ich realizację.
Nowelizacja wprowadza szereg zmian mających na celu usprawnienie organizacji tworzenia map potrzeb zdrowotnych i wykorzystania ich do kreowania polityki zdrowotnej na poziomie kraju i województwa.
Obecnie obowiązujące przepisy wykonawcze, oraz przyjęte uprzednio mapy potrzeb zdrowotnych oraz priorytety dla regionalnej polityki zdrowotnej zachowają moc do 30 czerwca 2021 roku. Wojewódzkie Rady do spraw Potrzeb Zdrowotnych powołane na podstawie dotychczasowych przepisów zostaną rozwiązane z dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.
Czytaj także: Przepisy dotyczące medycyny laboratoryjnej wymagają zmian>>>
Zgodnie z zaproponowanymi przepisami minister zdrowia będzie sporządzał mapę potrzeb zdrowotnych obejmującą analizy demograficzne i epidemiologiczne, analizy stanu i wykorzystania zasobów, w tym personelu medycznego oraz rekomendowane kierunki działań dla obszaru Rzeczypospolitej Polskiej i województw.
Przy tworzeniu mapy będzie mieć na uwadze potrzebę zapewnienia skutecznego narzędzia planowania zabezpieczenia właściwej dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem specyfiki potrzeb zdrowotnych zarówno ogółu ludności jak i społeczności lokalnych.
Mapa będzie sporządzana na 7 lat, przy czym wyniki analiz demograficznych i epidemiologicznych, analiz stanu i wykorzystania zasobów, w tym personelu medycznego aktualizowane będą co roku.
Minister będzie ogłaszał mapę w drodze obwieszczenia, do 30 czerwca roku poprzedzającego o jeden rok kalendarzowy pierwszy rok obowiązywania planów transformacji, z tym że pierwsza mapa potrzeb zdrowotnych, zgodnie z przepisami przejściowymi, zostanie sporządzona w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy i będzie obowiązywała od 1 lipca 2021 roku do 31 grudnia 2027 roku.
Zmianą zaproponowaną w nowelizowanej ustawie jest sporządzenie krajowego planu transformacji dla obszaru Rzeczypospolitej Polskiej oraz wojewódzkiego planu transformacji dla obszaru województwa, uwzględniających rekomendowane kierunki działań płynące z mapy potrzeb zdrowotnych.
W ocenie ministra zdrowia dotychczas tworzone priorytety dla regionalnej polityki zdrowotnej nie są wystarczającym i efektywnym narzędziem, ponieważ w przeszłości były pisane zbyt ogólnie, a ponadto ich operacjonalizacja była istotnie utrudniona, gdyż wojewodowie nie mieli narzędzi w postaci przepisów prawa umożliwiających ich wdrożenie.
Wprowadzono po raz pierwszy dokument wdrożeniowy dla mapy potrzeb zdrowotnych na poziomie krajowym – Krajowy Plan Transformacji (dotychczas nie miał swojego odpowiednika). Potrzeba jego wprowadzenia wynika z faktu, że podejmowanie działań w części obszarów kluczowych z perspektywy systemu jest możliwe wyłącznie na poziomie krajowym (dotyczy to w szczególności kadr medycznych czy usieciowienia świadczeń na poziomie ponadregionalnym) – czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Projektowane przepisy wpłyną również na wzmocnienie nadzoru ministra zdrowia nad realizacją rekomendacji wskazanych w mapie potrzeb zdrowotnych – w obecnym stanie prawnym brak jest mechanizmów jakiegokolwiek nadzoru, który umożliwiałby zapewnienie, że zidentyfikowane potrzeby zdrowotne będą brane pod uwagę w działalności poszczególnych instytucji.
Czytaj także: Nowe centrum Medicover Stomatologia w Poznaniu>>>
Wprowadzone projektem ustawy narzędzia służą jednoznacznemu przypisaniu odpowiedzialności i nadaniu ministrowi zdrowia narzędzi dla wdrożenia mapy potrzeb zdrowotnych. Minister zdrowia będzie miał wpływ na tworzone dokumenty wdrożeniowe – przez akceptację planów transformacji (w tym wojewódzkich) na etapie ich tworzenia, w szczególności weryfikację zgodności z mapą potrzeb zdrowotnych i adekwatności proponowanych działań do identyfikowanych problemów i potrzeb, a także nadzór nad planami zakupu świadczeń NFZ i ocenę ich zgodności z mapą potrzeb zdrowotnych.
W projektowanej ustawie zaproponowano zmniejszenie liczby członków rad wojewódzkich i zapewnienie wyłącznie doradczej roli konsultantów wojewódzkich, którzy z racji swojej funkcji wycinkowo patrzą na potrzeby pacjentów a także przyjęto, że plan transformacji przyjmowany jest przez wojewodę, a nie jak w przypadku obecnych priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej przez wojewodę w porozumieniu z radą.
W związku z tym uchylony zostanie przepis dotyczący obowiązku sporządzania i aktualizowania priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej w ochronie zdrowia.
Konsultanci wojewódzcy w danej dziedzinie medycyny nie będą już członkami rady, chociaż będą mieć wpływ na treść planów transformacji, gdyż Wojewódzka Rada do spraw Potrzeb Zdrowotnych będzie mogła zasięgać ich opinii.
Nowy dokument – plan transformacji będzie określał problemy zdrowotne i wyzwania organizacji systemu opieki zdrowotnej wymagające podjęcia działań koordynowanych na poziomie ponadregionalnym lub odpowiednio na poziomie województwa wraz z harmonogramem, podmioty odpowiedzialne za realizację działań, szacowane skutki finansowe działań, oczekiwane rezultaty wynikające z realizacji działań, wskaźniki realizacji poszczególnych działań, w tym określające zabezpieczenie określonych zakresów świadczeń opieki zdrowotnej. Plany sporządza się na okres 7 lat.
Za ustalenie i wdrożenie krajowego planu transformacji będzie odpowiedzialny minister zdrowia, natomiast wojewódzkiego planu transformacji – wojewoda.
W celu opracowania projektu, monitorowania i aktualizacji wojewódzkiego planu przy wojewodzie zaplanowano utworzenie Wojewódzkiej Rady, w której skład będą wchodzić przedstawiciele wojewody, prezesa NFZ, przedstawiciel marszałka województwa, konwentu powiatów danego województwa, państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, Ministra Zdrowia, Rzecznika Praw Pacjenta oraz NIZP – PZH. Przewodniczącym Wojewódzkiej Rady będzie wojewoda.
Nowo powołana Wojewódzka Rada zastąpi obecnie funkcjonującą Radę do spraw Potrzeb Zdrowotnych.
Krajowy plan transformacji będzie uwzględniał rekomendacje wynikające z mapy oraz będzie ustalany przez ministra zdrowia.
Projektowana zmiana ustawy wpłynie również na system opieki zdrowotnej dostosowując realizację zadań przy użyciu narzędzi, jakimi jest opinia o celowości inwestycji, zwana dalej „OCI”, i plany zakupów, które będą bazowały na nowych mapach potrzeb zdrowotnych i stworzonych planach transformacji.
Projekt przewiduje, że OCI będą wydawane, zamiast na podstawie priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej, na podstawie krajowego i wojewódzkich planów transformacji.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej oraz niektórych innych ustaw został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji 2 września 2020 roku.
Uwagi do projektu można przekazywać w ciągu 21 dni.