Zapotrzebowanie na pomoc psychologiczną i psychiatryczną w Polsce rośnie nieubłaganie. Liczba wizyt u psychologów i psychiatrów w 2022 roku wzrosła o 32 proc. r/r, a w 2023 roku już o 49 proc. r/r – wynika z danych centrum medycznego enel-med. Jednocześnie dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazują na zwiększoną liczbę zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. W 2023 roku do ZUS wpłynęło 1,4 mln L4, o prawie 9 proc. więcej niż rok wcześniej. Te alarmujące dane odzwierciedlają rosnącą świadomość wśród pracowników dotyczącą zdrowia psychicznego, a jednocześnie oznaczają ogromne koszty dla pracodawców. W przypadku specjalisty przebywającego na L4 wynoszą one średnio jedno miesięczne wynagrodzenie, czyli 14 tys. zł brutto.

– Rosnąca świadomość wśród pracowników dotycząca zdrowia psychicznego i dostępnych narzędzi wsparcia w trudnych sytuacjach stawia przed firmami coraz większe wyzwania. W dzisiejszych czasach pracodawcy nie mogą być obojętni wobec tego faktu. Dlatego warto, aby dopasowując swoje programy prozdrowotne, uwzględnili w pakiecie medycznym aspekt zdrowia psychicznego i zaoferowali adekwatne rozwiązania. Konsultacje u psychiatry i psychologa, infolinia psychologiczna czy webinary na temat zdrowia psychicznego, obejmujące techniki relaksacyjne i radzenie sobie ze stresem, są istotnymi elementami wsparcia, których pracownicy coraz częściej oczekują od swoich pracodawców. Nie bez znaczenia pozostaje również rola kultury organizacyjnej, która powinna sprzyjać zdrowiu psychicznemu i dobremu samopoczuciu w miejscu pracy – podkreśla Alina Smolarek, Dyrektorka HR w Centrum Medycznym ENEL-MED.

Depresja nową pandemią

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych na świecie. Aż 9 na 10 przypadków samobójstw powiązanych jest właśnie z nią. Na naszym podwórku wcale nie jest lepiej. Na podstawie danych centrum medycznego enel-med dotyczących liczby wizyt zrealizowanych w 2022 i 2023 roku można zaobserwować dynamiczny wzrost zapotrzebowania na usługi z zakresu psychologii i psychiatrii. W 2022 roku liczba wizyt u psychiatry i psychologa wzrosła niemal o jedną trzecią w ujęciu rocznym (+32 proc. r/r), a w 2023 roku niemal o połowę (+49 proc. r/r). To wyraźny sygnał rosnącej świadomości społecznej dotyczącej znaczenia opieki nad zdrowiem psychicznym.

– Wzrost liczby wizyt u psychologów i psychiatrów o połowę w ciągu jednego roku jest alarmujący i sugeruje, że coraz więcej osób doświadcza trudności emocjonalnych lub psychicznych problemów. To sygnał dla nas wszystkich, że zdrowie psychiczne staje się coraz ważniejszym zagadnieniem społecznym, któremu należy poświęcić większą uwagę i zasoby. Dane potwierdzają, że społeczeństwo staje się coraz bardziej otwarte na rozmowy o zdrowiu psychicznym i szuka sposobów na jego poprawę. To krok w dobrym kierunku, ale wymaga dalszego wsparcia ze strony instytucji publicznych oraz edukacji społecznej. Należy również zadbać o dostępność i jakość usług psychologicznych oraz psychiatrycznych dla wszystkich, niezależnie od statusu społecznego czy finansowego. Ważne, aby osoby potrzebujące wsparcia mogły je otrzymać w odpowiednim czasie i miejscu – zwraca uwagę Sylwia Bartczak, psycholog w Centrum Medycznym ENEL-MED.

Tłumem po zwolnienie lekarskie

Niedociągnięcia w zakresie dbałości o zdrowie psychiczne w miejscu pracy mogą objawiać się poprzez zwiększenie liczby dni na zwolnieniu lekarskim spowodowanych obniżeniem nastroju czy stresem. Zauważenie takiego trendu powinno być sygnałem do zrewidowania polityki prozdrowotnej w organizacji i wprowadzenia odpowiednich środków wsparcia dla pracowników.

Z ostatnich danych ZUS wynika, że w ubiegłym roku lekarze wystawili ponad 1,4 mln zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, o 9 proc. więcej niż w 2022 roku. Efektem tego było aż 26 mln dni L4. Wśród jednostek chorobowych, będących główną przyczyną wystawiania zaświadczeń lekarskich z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, były reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (477,6 tys. zaświadczeń na 8,86 mln dni), epizod depresyjny (251,6 tys. zaświadczeń na 5,14 mln dni) i inne zaburzenia lękowe (246 tys. zaświadczeń na 4,77 mln dni).

Jedno nieefektywne wynagrodzenie

Na problem warto spojrzeć także od strony gospodarczej. Przedsiębiorstwa ponoszą bardzo wysokie koszty związane z nieobecnością członków zespołu. Zarówno bezpośrednie jak wypłata wynagrodzenia za pierwsze dni zwolnienia, jak i pośrednie związane z czasowym obsadzeniem wakatów.

– Płacimy wynagrodzenie za 33 dni choroby. Problemy ze zdrowiem psychicznym średnio wiążą się z miesięcznym zwolnieniem, czyli jednym nieefektywnym wynagrodzeniem po stronie pracodawcy. Przy średniej pensji specjalisty wynoszącej zgodnie z Raportem Płacowym firmy Antal 14 tys., comiesięczny koszt dla firmy to ponad 17 tys. zł brutto. W przypadku gdy taki pracownik idzie na miesięczne L4, pracodawca ponosi koszt w wysokości 80 proc. tej kwoty, czyli 14 tys. zł. Ale to nie wszystko. W takiej sytuacji często płacimy również za nadgodziny innych pracowników, bo zniknięcie pracownika sprawia, że w zespole jest więcej pracy. Ten argument także powinien dać do myślenia i skłonić do podjęcia działań profilaktycznych, które zapobiegną galopującemu wysypowi zwolnień lekarskich – mówi Alina Smolarek.

***

Źródła danych:

• https://www.zus.pl/-/coraz-wi%C4%99cej-zwolnie%C5%84-lekarskich-z-powodu-zaburze%C5%84-psychicznych-i-zaburze%C5%84-zachowania?redirect=%2Fo-zus%2Faktualnosci,
• https://antal.pl/wiedza/raport/raport-placowy-antal-2023,
• Wewnętrzne dane centrum medycznego enel-med.

Centrum Terapii Dialog z Warszawy udostępniło swoim pacjentom możliwość odbywania zdalnych konsultacji nie tylko z psychologiem, ale także z psychiatrą. Z usług online korzysta ponad 60 procent pacjentów.

Pacjenci Centrum mają oprócz tradycyjnej wizyty w placówce możliwość odbycia konsultacji online lub telefonicznie.

Konsultacje on-line u psychologów Centrum oferowało już od kilkunastu miesięcy, natomiast wizyty on-line u lekarzy psychiatrów dostępne są od 12 marca 2020 roku.

– Obserwujemy ogromne nasilenie objawów lękowych, łącznie z napadami paniki, stanów depresyjnych, myśli rezygnacyjnych i, w obliczu poczucia niepewności (a często katastroficznych przekazów medialnych) dotyczących przyszłości – myśli samobójczych – informuje Michał Feldman, lekarz specjalista psychiatra z NZOZ Centrum Terapii Dialog. – Mierzymy się również z zamknięciem wielu publicznych poradni zdrowia psychicznego w całej Polsce i znacznym utrudnieniem dostępu do lekarzy psychiatrów i psychologów – dodaje.

Do wizyt on-line wykorzystywane jest dedykowane, specjalnie stworzone narzędzie przy portalu pacjenta, które obecnie jest wdrażane, lub ogólnodostępny Skype.

Konsultacja on-line przebiega podobnie jak tradycyjna. Psycholog przez internet przeprowadza z pacjentem wywiad, by poznać jego problem oraz opracować plan spotkań. W zależności od sytuacji, zgłaszanych problemów i stanu psychicznego pacjenta proponowana pomoc może mieć charakter doraźny (jednorazowa porada w sytuacji kryzysowej) lub stały (regularne konsultacje przez internet, psychoterapia online lub spotkania bezpośrednio w gabinecie).

Lekarz psychiatra natomiast, w trakcie wizyty on-line i konsultacji telefonicznej może wystawić e-receptę oraz e-zwolnienie. Koszt wizyty jest zgodny z cennikiem placówki.

Czytaj także: Bierzemy odpowiedzialność za zdrowie pacjentów>>>

Centrum Terapii Dialog to specjalistyczna przychodnia psychiatryczno-psychologiczna, w której pracuje ponad dwustu specjalistów – lekarzy psychiatrów, neurologów,  psychologów-psychoterapeutów i seksuologów.

Oferuje konsultacje lekarzy psychiatrów i neurologów dla dorosłych, dzieci i młodzieży, psychoterapię indywidualną dla dorosłych, dzieci i młodzieży, rodzinną, dla par oraz grupową, diagnostykę psychologiczną, treningi relaksacyjne i warsztaty tematyczne.

Dialog prowadzi w Warszawie siedem placówek, które zlokalizowane są  w Śródmieściu (przy ulicy Słomińskiego), na Woli (przy ulicy Górczewskiej), na Ursynowie (przy ulicy Stryjeńskiej), na Mokotowie (przy ulicach – Pejzażowej, Domaniewskiej i Konduktorskiej) oraz na Gocławiu (przy ulicy Bora-Komorowskiego).

Placówki prowadzi Centrum Terapii Dialog sp. z o.o. spółka jawna, której wspólnikami są: Anna Nowak i Michał Feldman, lekarze psychiatrzy.

W Dzienniku Ustaw RP został opublikowany jednolity tekst ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. Ustawa określa zasady i warunki wykonywania zawodu psychologa oraz zasady organizacji i działania samorządu zawodowego psychologów.

Z ustawy wynika między innymi, że minister zdrowia, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Psychologów, określi, w drodze rozporządzenia, standardy stosowania psychoterapii przez psychologów wobec osób z chorobami i problemami zdrowotnymi określonymi w obowiązującej Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ogłaszanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Osoby wykonujące zawód psychologa i psychologowie-stażyści stają się członkami samorządu psychologów z mocy prawa.

Ustawa określa, że prawo wykonywania zawodu psychologa powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę psychologów Regionalnej Izby Psychologów. Na listę może trafić osoba, która uzyskała w polskiej uczelni dyplom magistra psychologii lub uzyskała za granicą wykształcenie uznane za równorzędne w RP, posiada pełną zdolność do czynności prawnych, włada językiem polskim w mowie i piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu psychologa oraz odbyła podyplomowy staż zawodowy, pod merytorycznym nadzorem psychologa posiadającego prawo wykonywania zawodu, który ponosi odpowiedzialność za czynności zawodowe wykonywane przez psychologa-stażystę.

Czytaj także: CM Damiana: nowa poradnia zdrowia psychicznego>>>

Psycholog może uzyskać tytuł specjalisty w określonej dziedzinie psychologii po odbyciu szkolenia, określonego programem specjalizacji, i złożeniu egzaminu państwowego albo po uznaniu równorzędnego tytułu specjalisty uznanego za granicą.

Z ustawy wynika, że Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi szczegółowe zasady, tryb i warunki uzyskiwania specjalizacji zawodowych przez psychologów, w tym tryb przeprowadzenia egzaminu państwowego, mając na uwadze zapewnienie wysokiego poziomu usług psychologicznych osobom z nich korzystającym.

Tekst ustawy został opublikowany w Dzienniku Ustaw 3 czerwca 2019 roku (poz. 1026).

Od marca 2019 roku pacjenci Medicover mogą korzystać z usług psychiatryczno-psychologiczno-logopedycznych dla dzieci i dorosłych dostępnych w placówkach Centrum Medycznego Damiana.

Pacjenci dorośli mogą korzystać z konsultacji z psychiatrą, psychologiem, neuropsychologiem, logopedą, surdologopedą oraz neurologopedą, a najmłodsi – z konsultacji psychologa, neuropsychologa, logopedy, surdologopedy oraz neurologopedy.

Centrum Medyczne Damiana prowadzi w Warszawie w osiem placówek, działają one przy ulicach – Wałbrzyskiej 46 i 44 (Mokotów), Foksal 3/5 (Śródmieście), Zjednoczenia 36 (Bielany), Przy Bażantarni 8b (Ursynów) oraz przy Placu Konesera 10a (Praga Północ).

Centrum Damiana oferuje kompleksowy zakres konsultacji lekarskich, badań diagnostycznych – obrazowych  i laboratoryjnych, rehabilitację i profilaktykę zdrowotną.

W Szpitalu Damiana przy ulicy Wałbrzyskiej wykonywane są operacje w zakresie chirurgii ogólnej, ortopedii, okulistyki, laryngologii i ginekologii.

Centrum Damiana, które działa od 1994 roku, należy do Grupy Medicover.

Czytaj także: Warszawa: nowa placówka rehabilitacyjna Centrum Damiana>>>

W Oddziale Warszawa Wilanów sieci CMP rozpocznie pracę psycholog interwencyjny – psychoonkolog, który będzie oferował doraźną pomoc w sytuacjach kryzysowych, takich jak na przykład wypadek, strata osoby bliskiej w wyniku śmierci, nagła strata pracy czy kryzys w małżeństwie.

Usługi będą dostępne w placówce w Wilanowie od 21 marca 2019 roku. Będą to świadczenia komercyjne.

Przychodnia CMP Wilanów powstała w kwietniu 2017 roku. Działa tutaj 8 gabinetów specjalistycznych i dwa gabinety zabiegowe, a łączna powierzchnia placówki to 430 mkw. W oddziale pacjenci mogą skorzystać z konsultacji specjalistów takich jak internista, pediatra, alergolog, alergolog dziecięcy, pulmonolog, pulmonolog dziecięcy oraz z badań laboratoryjnych.

Przychodnia działa w Miasteczku Wilanów, przy Alei Rzeczypospolitej 1.

CMP prowadzi w Warszawie osiem placówek. Pozostałe działają przy ulicach: Chmielnej, Grójeckiej, Berensona, Ciszewskiego, Jana Kazimierza, Mariańskiej oraz Elbląskiej.

CMP prowadzi także dwie placówki w Piasecznie: największą, przy ulicy Puławskiej, oraz otwartą pod koniec 2015 roku przy ulicy Pawiej. Od grudnia 2016 działa Centrum Medyczne CMP zlokalizowane w Józefosławiu, a od początku 2019 roku – w Łomiankach. W sumie sieć prowadzi 12 przychodni, kolejna zostanie otwarta wkrótce w Warszawie.

Placówki CMP oferują podstawową opiekę zdrowotną, konsultacje specjalistyczne, medycynę pracy, rehabilitację, diagnostykę, a także szeroki zakres usług stomatologicznych. Realizują także programy profilaktyczne.