Do konsultacji skierowany został projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z e-skierowaniem oraz listami oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej. Związane jest to z planowanym rozpoczęciem w czwartym kwartale 2018 roku pilotażu e-skierowania.
W ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dodany zostanie przepis, z którego będzie wprost wynikać, jakie skierowania będą miały postać elektroniczną. Będą to skierowania na ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne, na leczenie szpitalne oraz na następujące badania diagnostyczne – na badania medycyny nuklearnej, na badania tomografii komputerowej, na badania rezonansu magnetycznego, na badania endoskopowe przewodu pokarmowego, na badania echokardiograficzne płodu.
Docelowo katalog skierowań w postaci elektronicznej wraz z rozwojem Platformy P1 może być stopniowo poszerzany na inne rodzaje skierowań.
Skierowania także w przypadku badań komercyjnych
Doprecyzowano także, że skierowania na badania medycyny nuklearnej oraz na badania tomografii komputerowej będą wystawiane w postaci elektronicznej także w przypadku gdy badania te będą finansowane ze środków innych niż środki publiczne. W przypadkach tych skierowanie jest bowiem niezbędne nie tylko wówczas, gdy dane badanie finansowane jest ze środków publicznych.
Skierowania w postaci elektronicznej, tzw. e-skierowania, nie będą obejmować zatem dokumentów, które potocznie często są nazywane również skierowaniami albo zleceniami, a dotyczą one kierowania pacjentów na różnego rodzaju badania czy konsultacje w ramach już udzielanych tym pacjentom świadczeń opieki zdrowotnej. Dotyczy to takich sytuacji, jak kierowanie pacjenta w ramach planowego leczenia operacyjnego w szpitalu na badania diagnostyczne i konsultacje, czy też kierowanie przez podmiot udzielający świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej na dodatkowe badania diagnostyczne w związku z prowadzonym leczeniem (wówczas to świadczeniodawca pokrywa koszty tych badań).
Skierowania będą mogły być wystawiane w formie papierowej, gdy będą wystawiane dla osób o nieustalonej tożsamości, w przypadku braku dostępu do systemu teleinformatycznego Platformy P1 oraz na potrzeby świadczenia opieki zdrowotnej, udzielanego poza granicami kraju.
Wszystkie pozostałe skierowania umożliwiające pacjentom uzyskanie świadczeń opieki zdrowotnej w określonym zakresie będą miały postać papierową. E-skierowania będą natomiast wystawiane, podobnie jak e-recepty, w ramach Platformy P1 i w związku z powyższym ich centralizacja nastąpi już na etapie ich tworzenia oraz przydzielania im numerów, co ma niebagatelne znaczenie dla praktycznej realizacji normy prawnej określającej, że pacjent w celu otrzymania danego świadczenia opieki zdrowotnej może wpisać się tylko na jedną listę oczekujących u jednego świadczeniodawcy.
Więcej: Projekt nowelizacji ustaw uporządkuje kolejki oczekujących>>>
Modyfikacja dotyczy przepisów ustawy o świadczeniach w zakresie posługiwania się przez pacjentów e-skierowaniem. W przypadku, gdy pacjent otrzyma skierowanie w postaci elektronicznej, po tym jak udostępni wybranemu świadczeniodawcy dane dostępowe do e-skierowania, świadczeniodawca dokona wpisu na listę oczekujących na udzielenie świadczenia przez określenie odpowiedniego statusu skierowania w systemie teleinformatycznym Platformy P1. Obecnie brak jest bowiem regulacji wskazującej na dokonanie tej czynności przez świadczeniodawcę.
Natomiast pacjent, któremu zostanie wystawione e-skierowanie, otrzyma informację o wystawionym skierowaniu na wskazany adres poczty elektronicznej, numer telefonu albo w formie wydruku.
Konieczność zapewnienia jednolitości regulacji dotyczących skierowań wymaga również zmian w ustawie o systemie informacji w ochronie zdrowia, w której przede wszystkim uściśleniu podlega definicja elektronicznej dokumentacji medycznej.
Z e-skierowaniem tylko w jednej kolejce
Wdrożenie e-skierowań będzie miało wpływ na kwestię prowadzenia przez świadczeniodawców list oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej. Art. 20 ust. 10 ustawy o świadczeniach stanowi, że pacjent w celu otrzymania danego świadczenia opieki zdrowotnej może wpisać się tylko na jedną listę oczekujących u jednego świadczeniodawcy. Możliwość posłużenia się przez pacjenta e-skierowaniem (zamiast dostarczania w terminie 14 dni roboczych od dnia dokonania wpisu na listę oczekujących oryginału skierowania w postaci papierowej) otwiera zatem zarówno przed pacjentami, jak i prowadzącymi listy oczekujących nowe możliwości. Dla tych pierwszych będą to znaczne udogodnienia w umówieniu się na konkretne świadczenie opieki zdrowotnej (bez konieczności dostarczania oryginału skierowania), a dla drugich możliwość racjonalizowania zapisów na listach oczekujących.
Pacjent nie będzie bowiem mógł już (nawet przez dopuszczalny w chwili obecnej okres 14 dni roboczych od momentu zapisu) zapisać się na więcej niż jedną listę oczekujących na podstawie tego samego skierowania. Po dokonaniu bowiem pierwszego zapisu, skierowanie zostanie automatycznie przez system oznaczone jako „w realizacji” i jego ponowne użycie do zapisania się na listę oczekujących u innego świadczeniodawcy nie będzie możliwe. Proponuje się także, aby możliwość zapisania się tylko na jedną listę oczekujących obejmowała również sytuacje, gdy pacjent otrzyma więcej niż jedno skierowanie od więcej niż jednego lekarza, na to samo świadczenie opieki zdrowotnej.
Intencją tego przepisu jest uniemożliwienie zapisania się na listę oczekujących na udzielenie więcej niż jednego (takiego samego) świadczenia finansowanego ze środków publicznych. W sytuacji, w której świadczeniobiorca otrzyma więcej niż jedno skierowanie na to samo świadczenie opieki zdrowotnej, do czasu jego zrealizowania (co będzie oznaczało zmianę statusu tego skierowania w systemie teleinformatycznym Platformy P1 z „w realizacji” na „zrealizowane”), świadczeniobiorca nie będzie miał możliwości zapisania się na listę oczekujących na udzielenie tożsamego świadczenia.
W przypadku pacjentów korzystających ze świadczeń na zasadzie odpłatności będzie istniała możliwość wykorzystania dowolnej liczby skierowań, ponieważ świadczenia udzielane odpłatnie nie są objęte listą oczekujących na udzielenie świadczenia.
Jednolite zasady prowadzenia harmonogramów przyjęć
Modyfikacji ulegają przepisy dotyczące list oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej. Dotychczas prowadzone listy oczekujących staną się częścią harmonogramów przyjęć, które faktycznie prowadzone są już w chwili obecnej przez świadczeniodawców, niemniej jednak zaproponowana regulacja zapewni jednolite zasady prowadzenia tych harmonogramów.
Dotychczasowe rozwiązania dotyczące list oczekujących zobowiązują świadczeniodawców do gromadzenia danych tylko o pacjentach pierwszorazowych, co nie pozwala na pełne monitorowanie prawidłowości procesu udzielania świadczeń u danego świadczeniodawcy, chociaż sam świadczeniodawca dysponuje pełnymi danymi w zakresie przyjmowanych przez niego pacjentów.
W związku z tym w obecnie w ramach zmiany ustawy o świadczeniach wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym w harmonogramie przyjęć będą rejestrowane dane dotyczące wszystkich osób oczekujących na świadczenie niezależnie od powodu oczekiwania, w szczególności uwzględni to sytuacje oczekiwania na kolejny etap leczenia, oczekiwanie z powodu braku możliwości uzyskania świadczenia w dniu zgłoszenia, oczekiwania na życzenie osoby, która wybrała późniejszy termin niż wskazany przez świadczeniodawcę.
Dzięki tym zmianom harmonogram przyjęć będzie odzwierciedlał planowane terminy udzielenia świadczeń wszystkim osobom, które zgłaszają się do świadczeniodawcy, czyli oprócz pacjentów pierwszorazowych także pacjentów przyjętych na bieżąco, pacjentów kontynuujących leczenie oraz osób mających prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością lub w trybie nagłym. Harmonogram przyjęć będzie stanowił integralną część dokumentacji medycznej prowadzonej przez świadczeniodawcę.
Zmianie ulegną zapisy dotyczące danych przekazywanych przez świadczeniodawców, zgodnie z nimi oprócz dotychczas przekazywanych danych dotyczących list oczekujących, świadczeniodawcy będą raz w tygodniu przekazywać także dane dotyczące wszystkich kategorii świadczeniobiorców wpisanych do harmonogramu przyjęć – w zakresie liczby osób, które uzyskały świadczenie w danym okresie sprawozdawczym oraz liczbie osób oczekujących na udzielenie świadczenia oraz liczbę świadczeniobiorców, którym zmieniono kategorię, wraz z oznaczaniem dotychczasowej oraz nowej kategorii.
Poza tym w celu zwiększenia aktualności danych o pierwszym wolnym terminie nałożono na świadczeniodawców obowiązek przekazywania informacji w tym zakresie na koniec każdego dnia roboczego.
Listy oczekujących także w usługach opiekuńczych
Oprócz podmiotów, które dotychczas zobowiązane były do prowadzenia list oczekujących, czyli szpitali oraz placówek udzielających świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej, do prowadzenia zarówno harmonogramu przyjęć, jak i list oczekujących zostaną zobowiązani świadczeniodawcy udzielający świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej oraz świadczeń opieki paliatywnej i hospicyjnej.
Uzasadnieniem do wprowadzenia tego rozwiązania jest fakt, że w związku ze starzeniem się społeczeństwa rośnie zapotrzebowanie na świadczenia opieki długoterminowej oraz paliatywnej. Objęcie tych rodzajów opieki obowiązkiem prowadzenia przez świadczeniodawców list oczekujących zwiększy transparentność dostępu do tych świadczeń oraz pozwoli monitorować dostępność do nich i podejmować działania na rzecz zwiększenia dostępności, gdy okaże się to konieczne – uzasadniają autorzy projektowanych zmian.
Wprowadzono też dla świadczeniodawców zobowiązanych do prowadzenia harmonogramów przyjęć i list oczekujących obowiązek przekazywania pacjentom w każdy dostępny sposób informacji przypominających o wyznaczonym terminie udzielenia świadczenia oraz o obowiązku poinformowania o niemożliwości zgłoszenia się w wyznaczonym terminie.
Z uzasadnienia do projektu wynika, że realizacja tego obowiązku umożliwi zmniejszenie liczby przypadków, w których pacjenci nie zgłaszają się do świadczeniodawców w ustalonych terminach.
Poza tym uwzględniono analogiczne obowiązki po stronie świadczeniodawców dotyczące informowania pacjentów o zmianie kolejności udzielania świadczenia i jej przyczynie. Jednocześnie, w przypadku pacjentów wpisanych w harmonogramach przyjęć w aplikacji udostępnionej przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) (tzw. aplikacji AP-KOLCE) obowiązek ten będzie spoczywał nie na świadczeniodawcy, lecz na NFZ.
Projekt został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji 5 października 2018 roku.
Uwagi do projektu można przekazywać do 15 października 2018 roku.
