Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła, w jaki sposób Narodowy Fundusz Zdrowia wypełniał swoje ustawowe zadania w roku 2019. Z analizy wynika, że kolejki na niektóre zabiegi się zmniejszyły, ale pogorszyła się dostępność do świadczeń ambulatoryjnych. Ciągle także zbyt niski był udział leczenia ambulatoryjnego w porównaniu do szpitalnego.

W 2019 roku NFZ przeznaczył na świadczenia zdrowotne ponad 90 mld zł, czyli o ponad 9 mld zł (11,2 procenta) więcej niż rok wcześniej. Spowodowało to, że można było zmniejszyć liczbę osób oczekujących na świadczenia, ale nie dotyczyło to wszystkich świadczeń.

W kosztach świadczeń wzrósł udział wydatków  przeznaczonych na dodatkowe wynagrodzenia personelu medycznego, wzrost ten wyniósł w roku 2019 – 45,5 procenta. Dodatkowe wynagrodzenia stanowiły 7,4 procenta kosztów świadczeń (6,5 mld zł).

W roku 2019 Fundusz rozszerzył katalog świadczeń objętych nielimitowanym finansowaniem o świadczenia diagnostyki obrazowej i zabiegi usunięcia zaćmy, zwiększył też dofinansowanie endoprotezoplastyki stawu biodrowego i stawu kolanowego. Dzięki temu wzrosła liczba tych świadczeń, a kolejki do nich zostały skrócone. Najlepsze efekty dało to w przypadku zabiegów usuwania zaćmy, gdzie czas oczekiwania został skrócony o 203 dni (spadek o 53 procent).

Z raportu Izby wynika, że największą część kosztów świadczeń stanowiły koszty leczenia szpitalnego, ich udział wzrósł o 0,2 punktu procentowego i wyniósł w 2019 roku 52,6 procenta.

Czytaj także: Codziennie toczymy walkę o zdrowie i życie pacjentów>>>

Ciągle zbyt  mały był udział leczenia ambulatoryjnego w porównaniu do leczenia szpitalnego. Jednocześnie raport NIK stwierdza, że w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej czas oczekiwania na świadczenia był dłuższy w przypadku aż 59,2 procenta świadczeń, a liczba oczekujących na te świadczenia o 15,3 procenta.

W opiece psychiatrycznej i leczeniu uzależnień liczba oczekujących wzrosła o 32,3 procenta.

NIK podkreśla, że jedną z głównych przyczyn długich kolejek byli pacjenci niezgłaszający się na umówione wizyty. Tylko wśród czekających na wizyty do poradni kardiologicznych, onkologicznych, ortopedycznych i endokrynologicznych w 2019 roku było ponad 200 tysięcy osób, które nie zjawiły się na umówioną wizytę.

Nie do końca sprawdził się program KOS-Zawał, gdyż tylko 15,5 procenta kwalifikujących się pacjentów skorzystało z kompleksowej opieki w ramach tego programu, a 8 procent odbyło rehabilitację kardiologiczną. W dodatku na koniec 2019 roku opieka KOS-Zawał nadal nie była dostępna dla pacjentów w województwach – warmińsko-mazurskim i świętokrzyskim.

Czytaj także: Rok 2020 był dla nas sprawdzianem>>>

NIK podkreśliła także w raporcie, że plan pracy Centrali NFZ, który miał stanowić jedno z narzędzi kontroli zarządczej, przygotowano z opóźnieniem i nie objął on całego roku. Z opóźnieniem ukonstytuowała się nowa Rada Funduszu i nie zostało w terminie zatwierdzone sprawozdanie z wykonania planu finansowego za rok 2019.

NFZ nie określił również wymagań wobec świadczeniodawców co do jakości i dostępności świadczeń.

Postulaty NIK skierowane do NFZ dotyczą między innymi przeprowadzenia analizy wzrostu liczby oczekujących na świadczenia w zakresie onkologii w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej i podjęcie w oparciu o jej wyniki działań ograniczających ten wzrost, zwiększenia dostępności opieki kompleksowej nad pacjentami po zawale mięśnia sercowego, w szczególności w województwach, w których dotąd nie była zapewniona a także podjęcia działań zmierzających do tego, aby zwrot kosztów za wykonane świadczenia zdrowotne na rzecz obywateli krajów objętych przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego uwzględniał koszty dodatkowych wynagrodzeń personelu medycznego.

Cały raport NIK dostępny jest tutaj>>>

WizjaMed oficjalnie otworzyła poradnię, która powstała w Łodzi, przy ulicy Św. Teresy od Dzieciątka Jezus 92. Placówka oferuje specjalistyczne świadczenia komercyjne i koncentruje swoje usługi wokół zdrowia rodziny.

Nowa poradnia zajmuje 1000 mkw. Na tej powierzchni mieście się 11 gabinetów lekarskich, w których przyjmują między innymi urolodzy, kardiolodzy, neurolodzy, dietetycy, psychiatrzy, logopedzi, ginekolodzy, specjaliści medycyny estetycznej i dermatolodzy.

W poradni mieszczą się również: punkt pobrań, gabinet USG, gabinet KTG, strefa poświęcona kosmetologii i medycynie estetycznej, pracowania rezonansu magnetycznego i pracowania EOS.

Pacjentki mogą tutaj wykonać w jednym miejscu wszystkie konieczne badania diagnostyczne i laboratoryjne, w tym także badania prenatalne VERAgene.

– Uruchomiliśmy poradnię, która oferuje między innymi kompleksowy program opieki nad kobietą w ciąży i po ciąży – od jej prowadzenia, poprzez wszechstronną diagnostykę, aż po zabiegi dermatologiczne i te z zakresu medycyny estetycznej, wsparcie programu odchudzania  i modelowania sylwetki, leczenie nietrzymania moczu i przywracanie satysfakcji z życia seksualnego po porodzie – mówi Michał Bielecki, prezes wizjaMed. – Oferujemy doradztwo laktacyjne, konsultujemy  i leczymy depresję poporodową. W ramach opieki nad noworodkiem zdiagnozujemy dziecko ortopedycznie, pomożemy także w sytuacji, w której u niemowlęcia pojawią się zaburzenia w połykaniu pokarmu.

Czytaj także: Już 65 prywatnych laboratoriów na liście uprawnionych do testów na koronawirusa>>>

– Mamy 18 punktów diagnostycznych (7 pracowni rezonansu magnetycznego i 11 pracowni tomografii komputerowej) w całym kraju, ale nasze serce bije w Łodzi i dla Łodzi – dodaje Michał Bielecki. – Postanowiliśmy stworzyć w Łodzi miejsce, które poprzez najlepszą w kraju diagnostykę i skoncentrowanie usług medycznych dedykowanych młodej mamie i całej rodzinie w jednym miejscu, nie tylko nas wyróżni, ale przede wszystkim zapewni naszym pacjentkom komfort i bezpieczeństwo.

Z raportu Głównego Urzędu Statystycznego, opublikowanego na początku września 2020 roku, wynika, że tylko w ostatnim roku wyjechało z Łodzi prawie 5,5 tysiąca osób. Najczęściej wskazywanym przez badanych powodem wyjazdu z miasta jest chęć podjęcia pracy, zwykle w stolicy. Ale nie tylko, ankietowani wśród różnych przyczyn wskazują też poszukiwanie spełniającej najwyższe standardy opieki medycznej.

Odpowiedzią na tę potrzebę ma być nowa placówka wizjaMED, która stawia również na profilaktykę i diagnostykę na najwyższym światowym poziomie.

W ofercie wizjaMED znajduje się między innymi jedyny w Polsce aparat EOS – urządzenie, które umożliwia jednoczesne wykonywanie dwóch prostopadłych obrazów całego szkieletu pacjenta w pozycji stojącej lub siedzącej przy zastosowaniu niskiej dawki promieniowania rentgenowskiego. System EOS daje całkowicie nowe możliwości w diagnozowaniu schorzeń układu kostno-stawowego oraz w planowaniu skutecznego leczenia rehabilitacyjnego i operacyjnego.

Czytaj także: WizjaMed pierwsza w Polsce z systemem EOS>>>

Wyposażenie poradni stanowi także  rezonans magnetyczny firmy Siemens wykonujący szeroki katalog badań, w tym badania specjalistyczne takie jak rezonans magnetyczny piersi, rezonans magnetyczny płodu i wiele innych, specjalistyczne USG do diagnostyki płodu (3D/4D) GE (Voluson10) oraz KTG, a także fotel Emsella do leczenia nietrzymania moczu, urządzenia do modelowania sylwetki (Embody oraz Vanquish) a także urządzenia do diagnostyki kardiologicznej.

Już wkrótce do poradni wizjaMED trafi również najnowocześniejszy system Invenia ABUS – innowacyjny aparat do badań przesiewowych pod kątem wykrywania nowotworów piersi u kobiet z wysokim poziomem gęstości tkanki piersi.

18 października 2020 roku weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie ogólnych warunków umów, które mówi o finansowaniu świadczeń opieki zdrowotnej w okresie epidemii.

Wynika z niego, że w przypadku ograniczenia albo zaprzestania przez świadczeniodawcę udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w wyniku wydania przez właściwy organ polecenia albo nałożenia obowiązku wynikającego z ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych. zobowiązującego do realizacji świadczeń opieki zdrowotnej w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 lub w wyniku wydania decyzji przez organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej, lub wprowadzenia ograniczenia prowadzenia działalności leczniczej w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego albo stanem epidemii na wniosek świadczeniodawcy, należność dla danego zakresu świadczeń za okresy sprawozdawcze od 1 października do 31 grudnia 2020 roku może być ustalona jako iloczyn odwrotności liczby okresów sprawozdawczych w okresie rozliczeniowym i kwoty zobowiązania dla danego zakresu świadczeń.

Podstawą wypłaty należności jest rachunek składany w oddziale wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia, w terminie do 10. dnia miesiąca, za miesiąc poprzedni.

Czytaj także: Już 65 prywatnych laboratoriów na liście uprawnionych do testów na koronawirusa>>>

Natomiast dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ jest obowiązany do rozliczenia w terminie do zakończenia okresu rozliczeniowego określonego w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, środków wynikających z wypłaty świadczeniodawcy należności, o której mowa w rozporządzeniu.

Należność ustalona w ten sposób nie obejmuje należności uwzględnianych przy wyliczaniu opłaty ryczałtowej za utrzymanie stanu gotowości do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, o którym mowa w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw RP 17 października 2020 roku (poz. 1837).

Weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 1 października 2020 roku.

Do konsultacji skierowany został projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który zawiera modyfikacje systemu opracowania i wdrażania map potrzeb zdrowotnych.

Z uzasadnienia do projektu wynika, że mapy potrzeb zdrowotnych w pierwszej edycji nie spełniły pokładanych w nich oczekiwań z uwagi na ograniczenie analiz do realizacji świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Poza tym z dyskusji nad ich treścią wynikało, że nie stanowią one jednoznacznej rekomendacji dla koniecznych do podejmowania działań na poziomie regionalnym i lokalnym.

Od 2016 roku są podejmowane działania służące rozwinięciu systemu map potrzeb zdrowotnych, jednym z nich jest wprowadzenie Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Ochronie Zdrowia (IOWISZ). System ten jest rozwijany przez prace nad uzależnieniem kontraktowania świadczeń z Narodowym Funduszem Zdrowia od posiadania pozytywnej opinii o celowości inwestycji.

Celem nowelizacji ustawy jest wprowadzenie systemu planowania strategicznego w ochronie zdrowia, czyli systemu, w którym działania są planowane z należytym wyprzedzeniem, a także jest przewidziany horyzont czasowy oraz środki finansowe na ich realizację.

Nowelizacja wprowadza szereg zmian mających na celu usprawnienie organizacji tworzenia map potrzeb zdrowotnych i wykorzystania ich do kreowania polityki zdrowotnej na poziomie kraju i województwa.

Obecnie obowiązujące przepisy wykonawcze, oraz przyjęte uprzednio mapy potrzeb zdrowotnych oraz priorytety dla regionalnej polityki zdrowotnej zachowają moc do 30 czerwca 2021 roku. Wojewódzkie Rady do spraw Potrzeb Zdrowotnych powołane na podstawie dotychczasowych przepisów zostaną rozwiązane z dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.

Czytaj także: Przepisy dotyczące medycyny laboratoryjnej wymagają zmian>>>

Zgodnie z zaproponowanymi przepisami minister zdrowia będzie sporządzał mapę potrzeb zdrowotnych obejmującą analizy demograficzne i epidemiologiczne, analizy stanu i wykorzystania zasobów, w tym personelu medycznego oraz rekomendowane kierunki działań dla obszaru Rzeczypospolitej Polskiej i województw.

Przy tworzeniu mapy będzie mieć na uwadze potrzebę zapewnienia skutecznego narzędzia planowania zabezpieczenia właściwej dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem specyfiki potrzeb zdrowotnych zarówno ogółu ludności jak i społeczności lokalnych.

Mapa będzie sporządzana na 7 lat, przy czym wyniki analiz demograficznych i epidemiologicznych, analiz stanu i wykorzystania zasobów, w tym personelu medycznego aktualizowane będą co roku.

Minister będzie ogłaszał mapę w drodze obwieszczenia, do 30 czerwca roku poprzedzającego o jeden rok kalendarzowy pierwszy rok obowiązywania planów transformacji, z tym że pierwsza mapa potrzeb zdrowotnych, zgodnie z przepisami przejściowymi, zostanie sporządzona w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy i będzie obowiązywała od 1 lipca 2021 roku do 31 grudnia 2027 roku.

Zmianą zaproponowaną w nowelizowanej ustawie jest sporządzenie krajowego planu transformacji dla obszaru Rzeczypospolitej Polskiej oraz wojewódzkiego planu transformacji dla obszaru województwa, uwzględniających rekomendowane kierunki działań płynące z mapy potrzeb zdrowotnych.

W ocenie ministra zdrowia dotychczas tworzone priorytety dla regionalnej polityki zdrowotnej nie są wystarczającym i efektywnym narzędziem, ponieważ w przeszłości były pisane zbyt ogólnie, a ponadto ich operacjonalizacja była istotnie utrudniona, gdyż wojewodowie nie mieli narzędzi w postaci przepisów prawa umożliwiających ich wdrożenie.

Wprowadzono po raz pierwszy dokument wdrożeniowy dla mapy potrzeb zdrowotnych na poziomie krajowym – Krajowy Plan Transformacji (dotychczas nie miał swojego odpowiednika). Potrzeba jego wprowadzenia wynika z faktu, że podejmowanie działań w części obszarów kluczowych z perspektywy systemu jest możliwe wyłącznie na poziomie krajowym (dotyczy to w szczególności kadr medycznych czy usieciowienia świadczeń na poziomie ponadregionalnym) – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Projektowane przepisy wpłyną również na wzmocnienie nadzoru ministra zdrowia nad realizacją rekomendacji wskazanych w mapie potrzeb zdrowotnych – w obecnym stanie prawnym brak jest mechanizmów jakiegokolwiek nadzoru, który umożliwiałby zapewnienie, że zidentyfikowane potrzeby zdrowotne będą brane pod uwagę w działalności poszczególnych instytucji.

Czytaj także: Nowe centrum Medicover Stomatologia w Poznaniu>>>

Wprowadzone projektem ustawy narzędzia służą jednoznacznemu przypisaniu odpowiedzialności i nadaniu ministrowi zdrowia narzędzi dla wdrożenia mapy potrzeb zdrowotnych. Minister zdrowia będzie miał wpływ na tworzone dokumenty wdrożeniowe – przez akceptację planów transformacji (w tym wojewódzkich) na etapie ich tworzenia, w szczególności weryfikację zgodności z mapą potrzeb zdrowotnych i adekwatności proponowanych działań do identyfikowanych problemów i potrzeb, a także nadzór nad planami zakupu świadczeń NFZ i ocenę ich zgodności z mapą potrzeb zdrowotnych.

W projektowanej ustawie zaproponowano zmniejszenie liczby członków rad wojewódzkich i zapewnienie wyłącznie doradczej roli konsultantów wojewódzkich, którzy z racji swojej funkcji wycinkowo patrzą na potrzeby pacjentów a także przyjęto, że plan transformacji przyjmowany jest przez wojewodę, a nie jak w przypadku obecnych priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej przez wojewodę w porozumieniu z radą.

W związku z tym uchylony zostanie przepis dotyczący obowiązku sporządzania i aktualizowania priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej w ochronie zdrowia.

Konsultanci wojewódzcy w danej dziedzinie medycyny nie będą już członkami rady, chociaż będą mieć wpływ na treść planów transformacji, gdyż Wojewódzka Rada do spraw Potrzeb Zdrowotnych będzie mogła zasięgać ich  opinii.

Nowy dokument – plan transformacji będzie określał problemy zdrowotne  i wyzwania organizacji systemu opieki zdrowotnej wymagające podjęcia działań koordynowanych na poziomie ponadregionalnym lub odpowiednio na poziomie województwa wraz z harmonogramem, podmioty odpowiedzialne za realizację działań, szacowane skutki finansowe działań, oczekiwane rezultaty wynikające z realizacji działań, wskaźniki realizacji poszczególnych działań, w tym określające zabezpieczenie określonych zakresów świadczeń opieki zdrowotnej. Plany sporządza się na okres 7 lat.

Za ustalenie i wdrożenie krajowego planu transformacji będzie odpowiedzialny minister zdrowia, natomiast wojewódzkiego planu transformacji – wojewoda.

W celu opracowania projektu, monitorowania i aktualizacji wojewódzkiego planu przy wojewodzie zaplanowano utworzenie Wojewódzkiej Rady, w której skład będą wchodzić przedstawiciele wojewody, prezesa NFZ, przedstawiciel marszałka województwa, konwentu powiatów danego województwa, państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, Ministra Zdrowia, Rzecznika Praw Pacjenta oraz NIZP – PZH. Przewodniczącym Wojewódzkiej Rady będzie wojewoda.

Nowo powołana Wojewódzka Rada zastąpi obecnie funkcjonującą Radę do spraw Potrzeb Zdrowotnych.

Krajowy plan transformacji będzie uwzględniał rekomendacje wynikające z mapy oraz będzie ustalany przez ministra zdrowia.

Projektowana zmiana ustawy wpłynie również na system opieki zdrowotnej dostosowując realizację zadań przy użyciu narzędzi, jakimi jest opinia o celowości inwestycji, zwana dalej „OCI”, i plany zakupów, które będą bazowały na nowych mapach potrzeb zdrowotnych i stworzonych planach transformacji.

Projekt przewiduje, że OCI będą wydawane, zamiast na podstawie priorytetów dla regionalnej polityki zdrowotnej, na podstawie krajowego i wojewódzkich planów transformacji.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej oraz niektórych innych ustaw został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji 2 września 2020 roku.

Uwagi do projektu można przekazywać w ciągu 21 dni.

Link do projektu>>>

Trwają prace legislacyjne nad rządowym projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia funkcjonowania ochrony zdrowia w związku z epidemią COVID-19 oraz po jej ustaniu. Wprowadzane zmiany dotyczą między innymi funkcjonowania NFZ.

Zgodnie z projektem prezes Narodowego Funduszu Zdrowia będzie podpisywał wszystkie kontrakty z placówkami i przyznawał szpitalom ryczałty na leczenie, a także będzie monitorował prawidłowość zawierania kontraktów. Prezes Funduszu będzie  także zatrudniał wszystkich pracowników NFZ.

Zmiany przewidziane ustawą dotyczą także między innymi usprawnienia procesów kształcenia lekarzy oraz usprawnienia procesu informatyzacji w ochronie zdrowia.

Zmiany w Prawie farmaceutycznym to między innymi elektronizacja obsługi zapotrzebowań składanych w tzw. trybie importu docelowego, a zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – uproszczenie i usprawnienie postępowań administracyjnych związanych z finansowaniem świadczeń uzyskiwanych poza granicami kraju.

Projekt zakłada także dokonanie zmian w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej, polegających na czasowym – w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii – umożliwieniu położnym udzielania świadczeń zdrowotnych wobec wszystkich pacjentów (niezależnie od płci i wieku) wraz z dookreśleniem zakresu tych świadczeń.

Zmiana w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych pozwoli na to, aby każdy ubezpieczony zatrudniony w podmiocie leczniczym, który podlegałby obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, wynikających z pozostawania w styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych  oraz w czasie niezdolności do pracy z powodu COVID-19 powstałej w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym, miałby prawo do zasiłku chorobowego, którego miesięczny wymiar wynosiłby 100 procent podstawy wymiaru zasiłku.

Czytaj także: Ukazał się projekt ustawy o medycynie laboratoryjnej>>>

Jedna ze zmian dotyczy także tego, że pobieranie wymazów w celu wykonania testu diagnostycznego w kierunku Sars-CoV-2 będą mogli wykonywać opiekunowie medyczni.

Zmiany wprowadzane ustawą dotyczą 16-tu ustaw – o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, o diagnostyce laboratoryjnej, Prawa farmaceutycznego, ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o przeciwdziałaniu narkomanii, o bezpieczeństwie żywności i żywienia, o wyrobach medycznych, o działalności leczniczej, o zawodach pielęgniarki i położnej, o zawodzie fizjoterapeuty, o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, o podstawowej opiece zdrowotnej, o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych a także ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Ustawa została przyjęta przez Sejm, trafi teraz do Senatu.

Link do projektu>>>

Przed pandemią w Polsce około 1,6 miliona osób leczyło się psychiatrycznie, tymczasem już wtedy kondycja opieki psychiatrycznej w naszym kraju była bardzo słaba. Pandemia spowodowała wzrost zapotrzebowania na takie świadczenia. Z pomocą mogą tutaj przyjść nowe technologie, umożliwiające zdalną opiekę nad pacjentem.

Główne problemy, z jakimi boryka się ta dziedzina ochrony zdrowia, to zbyt niski poziom finansowania, deficyt kadr, brak koordynacji działań, a także duże ograniczenia i nierówności terytorialne w dostępie do świadczeń.

Do tego dochodzą stereotypy, uprzedzenia i niewielka świadomość społeczna dotycząca chorób psychicznych, a także stygmatyzacja, dyskryminacja i wykluczanie osób potrzebujących wsparcia, pomocy lub leczenia z powodu zaburzeń zdrowia psychicznego. To ostatnie zjawisko jest powodem nieujawniania części problemów opieki psychiatrycznej – wynika z analizy rynkowej firmy doradczej Upper Finance Med Consulting.

Wydatki na opiekę psychiatryczną

Od lat psychiatria w Polsce jest zbyt nisko finansowana. Wydatki z budżetu NFZ uwzględnione w planie finansowym na opiekę psychiatryczną i leczenie uzależnień na 2020 rok to 2 756 778 zł, a po uwzględnieniu rezerwy migracyjnej jest to kwota 3 153 602 zł. To oznacza około 9-procentowy wzrost wydatków w stosunku do 2019 roku. Jednak należy pamiętać, że jest to wzrost z bardzo niskiej bazy.

Wydatki na psychiatrię stanowią zaledwie 3,04 procenta wszystkich wydatków NFZ na świadczenia opieki zdrowotnej (w krajach Europy Zachodnie jest to  6-8 procent). Wymagany poziom finansowania to minimum 5 procent, czyli powinny być to wydatki na poziomie około 4,5 mln zł.

Szacunkowo taki poziom finansowania psychiatria w Polsce osiągnie za kilka lat i to z uwzględnieniem wydatków prywatnych. Dodatkowe finansowanie przewidziano w zmianie planu finansowego – NFZ przeznaczy dodatkowo ponad 242 mln zł z funduszu zapasowego na nowy model opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Środki te wspierają wdrożenie od 1 kwietnia 2020 roku nowego modelu opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Chodzi o placówki opieki środowiskowej, które mają być podstawą zreformowanego systemu psychiatrii dziecięcej, czyli tzw. pierwszym poziomem referencyjnym. Na drugim poziomie będą centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, a na trzecim, najwyższym, szpitale.

Co piąta osoba z zaburzeniami psychicznymi

Pierwszym i najpełniejszym badaniem epidemiologicznym zaburzeń psychicznych, ilustrującym skalę zaburzeń psychicznych w Polsce jest badanie EZOP przeprowadzone zgodnie z metodologią Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) we współpracy z Konsorcjum World Mental Health (WMH).

Stwierdzono w nim, że w badanej populacji przynajmniej jedno zaburzenie – z 18 definiowanych w klasyfikacjach (ICD-10 i DSM-IV) – można rozpoznać w ciągu życia u 23,4 procenta osób. Po ekstrapolacji na populację generalną daje to ponad sześć milionów mieszkańców Polski w wieku produkcyjnym. Wśród nich co czwarta osoba doświadczała więcej niż jednego z badanych zaburzeń, a co dwudziesta piąta – trzech i więcej. Liczbę tych ostatnich, mających doświadczenia z kilkoma zaburzeniami, szacować można na blisko ćwierć miliona osób.

Czytaj także: Ministerstwo Zdrowia: korzystamy z wiedzy prywatnych laboratoriów>>>

Do najczęstszych należały zaburzenia związane z używaniem substancji (12,8 procenta), w tym nadużywanie i uzależnienie od alkoholu (11,9 procenta) oraz nadużywanie i uzależnienie od narkotyków (1,4 procenta).

Kolejna grupa zaburzeń pod względem rozpowszechnienia to zaburzenia nerwicowe, wśród których do najczęstszych należą fobie specyficzne (4,3 procenta) i fobie społeczne (1,8 procenta). Ogółem wszystkie postacie zaburzeń nerwicowych dotyczą około 10 procent badanej populacji.

Zaburzenia nastroju – depresja, dystymia i mania – łącznie rozpoznawano u 3,5 procenta respondentów, co przy ekstrapolacji wyników umożliwia oszacowanie liczby osób dotkniętych tymi problemami na blisko milion. Depresja, niezależnie od stopnia jej ciężkości, zgłaszana była przez 3 procent badanych.

Impulsywne zaburzenia zachowania (zaburzenia opozycyjno-buntownicze, zachowania eksplozywne), które mogą sygnalizować lub poprzedzać szereg innych stanów klinicznych, rozpoznawano u 3,5 procenta respondentów. Ekstrapolacja wyników na populację Polaków pozwala oszacować liczbę osób dotkniętych tymi zaburzeniami także na blisko milion.

Według danych z Komendy Głównej Policji w 2019 roku liczba osób zmarłych w aktach samobójczych to 11 961, jest to 7-procentowy wzrost w stosunku do 2018 roku Największą grupę stanowią młodzi mężczyźni w wieku 30-39 lat.

Rośnie także liczba samobójstw wśród seniorów – prawie 1 500 osób, które odebrały sobie życie w roku 2019, to osoby po 65. roku życia. Szczególnie jednak niepokojące są dane dotyczące wzrostu liczby samobójstw wśród dzieci. W grupie wiekowej od 7-12 lat było to aż 77 procent. Wśród 13-18 lat – 22 procent wzrostu, łącznie te dwie grupy to blisko 1 000 dzieci, które odebrały sobie życie w 2019 roku.

Według raportu Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, opublikowanego w 2019 roku, Polska pod względem zakończonych zgonem prób samobójczych dzieci w wieku 10-19 lat jest na drugim miejscu w Europie, zaraz po Niemczech. Na całym świecie obserwuje się nasilenie zjawiska pogłębiających się kryzysów psychicznych dzieci i młodzieży. Wynika z tego, że w najbliższych latach potrzebne będzie znacznie większe wsparcie psychologów, terapeutów i psychiatrów dziecięcych.

9 procent dzieci wymaga pomocy psychiatrycznej

Według analiz NIK opublikowanych w raporcie z kontroli dostępności lecznictwa psychiatrycznego dla dzieci i młodzieży w latach 2017-2019, około 9 procent dzieci i młodzieży wykazuje zaburzenia psychiczne w stopniu wymagającym pomocy profesjonalnej, co oznacza, że pomocy systemu lecznictwa psychiatrycznego i psychologicznego wymaga około 630 000 dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia.

Jednocześnie, według danych Naczelnej Izby Lekarskiej, czynnych zawodowo jest jedynie 455 lekarzy psychiatrów dzieci i młodzieży, co przy 6,9 mln populacji poniżej 18. roku życia daje wskaźnik 0,65 lekarzy na 10 tysięcy pacjentów. Według danych NFZ w 2018 roku zarejestrowana liczba pacjentów małoletnich wyniosła 206 tysięcy, co oznacza, że na jednego lekarza przypada około 570 pacjentów rocznie a z pomocy psychiatrycznej (odnotowanej przez NFZ) skorzystało około 3 procent małoletnich.

Czytaj także: Value Based Healthcare czyli racjonalizowanie opieki zdrowotnej>>>

Nierównomierne rozmieszczenie lekarzy psychiatrów dzieci i młodzieży na terenie kraju uniemożliwia zapewnienie równego dostępu do świadczeń opieki psychiatrycznej. Według analiz NIK opartych na danych Ministerstwa Zdrowia, najmniej lekarzy tej specjalności, przypadających na 10 tysięcy osób małoletnich, było w województwie lubuskim (0,16) oraz podkarpackim (0,17), a najwięcej – w województwie łódzkim (0,79) oraz mazowieckim (0,74).

Szacuje się, że aktualnie brakuje około 300 lekarzy tej specjalności. Na koniec I półrocza 2019 roku w 15 województwach funkcjonowało 40 stacjonarnych całodobowych oddziałów psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży (nie było takiego oddziału w województwie podlaskim). Natomiast 46 oddziałów dziennych funkcjonowało na terenie 11 województw – nie było ich w województwie lubuskim, opolskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim. W trybie ambulatoryjnym funkcjonowało 171 podmiotów udzielających świadczeń psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży.

Wysokie koszty pośrednie

Koszty pośrednie chorób psychicznych mogą przekraczać 30 mld zł. Są to koszty związane z absencjami, czy niezdolnością do pracy. O blisko 40 procent wzrosła liczba dni absencji chorobowej pracowników z powodu zaburzeń psychicznych w latach 2012 – 2018 – wskazują autorzy raportu pt. „Odporność psychiczna pracowników. Emocje i biznes”. Z danych ZUS wynika, że w 2018 roku ze zwolnień lekarskich związanych z zaburzeniami psychicznymi korzystali najczęściej ubezpieczeni w wieku 30-39 lat (prawie 31 procent) i w wieku 40-49 lat (prawie 29 procent). Zwolnienia lekarskie z powodu zaburzeń psychicznych były też dłuższe niż średnia i w 2018 roku trwały 17-18 dni.

Liczba lekarzy psychiatrów, według danych Naczelnej Izby Lekarskiej (stan na 4.05.2020)

 

Dziedzina specjalizacji	Liczba specjalistów		Liczba specjalistów I st.		Razem
	Wszyscy	Wyk. zawód	Wszyscy	Wyk. zawód	Wszyscy	Wyk. zawód
Psychiatria	3 889	3 733	664	541	4 553	4 274
Psychiatria dzieci i młodzieży	449	415	42	40	491	455
Źródło: https://nil.org.pl/uploaded_files/1588587497_zestawienie-nr-04.pdf

 

Pandemia zmieniła nasz świat w sposób gwałtowny, towarzyszy nam stres, niepokój o własne zdrowie, bliskich, ale także o przyszłość. Źródłem stresu jest proces adaptacji do trudnej sytuacji, a także konieczność izolacji społecznej i mniejsza aktywność, co może wpłynąć na zwiększoną zachorowalność na choroby psychiczne. Natomiast osoby chore mogą doświadczyć zaostrzenia objawów. Wszystko to może wpływać na zwiększenie potrzeb w zakresie opieki psychiatrycznej.

Nowoczesne technologie w opiece psychiatrycznej

Wywołana pandemią konieczność izolacji społecznej i nadchodzący kryzys gospodarczy zwiększają zapotrzebowanie na korzystanie ze zdalnych terapii. W koszyku świadczeń refundowanych przez NFZ od marca 2020 roku mamy teleporady (porada za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności): lekarskie, psychologiczne, sesję psychoterapii oraz sesję instruktora terapii uzależnień.

Szanse na rozwój w tym segmencie dostrzegają firmy technologiczne. Również lekarze widzą potrzebę tworzenia narzędzi służących między innymi do monitorowania stanu zdrowia pacjentów. Dlatego można spodziewać się wzrostu liczby aplikacji i rozwiązań pozwalających na zdalną opiekę nad pacjentem.

Kilka lat temu inwestycje prywatne w segmencie opieki psychiatrycznej były niewielkie. Zainteresowanie prywatnych inwestorów tym sektorem wzrosło w latach 2018 i 2019. W 2019 roku Grupa  Lux Med otworzyła w Warszawie poradnię zdrowia psychicznego i wprowadziła nową linię usług „Harmonia”, jak również dokonała przejęcia placówek GabClinic, oferujących pacjentom leczenie zaburzeń psychicznych w Warszawie i we Wrocławiu. Projekt opieki psychiatrycznej zbudował także fundusz Allenort Capital Fund, który rozwinął sieć placówek, liczącą już 6 klinik psychiatrycznych oraz uruchomił prywatny szpital psychiatryczny na warszawskim Tarchominie.

Czytaj także: Prywatne podmioty uzupełniają ofertę świadczeń w zakresie zdrowia psychicznego>>>

Teraz do gry wkraczają nowe wartości – telemedycna oraz nowi gracze – firmy technologiczne. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 2 lat przychody firm, które tworzą rozwiązania technologiczne w obszarze psychiatrii i psychoterapii, mogą wzrosnąć nawet kilkusetkrotnie. Technologii wspomagających konkretnie psychiatrię nie ma obecnie zbyt wiele, zdecydowanie więcej jest narzędzi dla psychologów i psychoterapeutów, np. CBT Thought Diary czy polska aplikacja Therapify.

Upper Finance Med Consulting

 

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia powołał grupę ekspertów, która zajmie się opracowaniem planu powrotu do pełnej dostępności świadczeń medycznych dla pacjentów, po czasie epidemii.

Pierwszym zadaniem tego zespołu będzie sprawdzenie, jak obecnie wygląda dostęp do świadczeń medycznych i realizacja umów z Narodowym Funduszem Zdrowia. Eksperci sprawdzą co wpływa na zmniejszenie dostępności do procedur medycznych i wskażą ryzyka, które wiążą się z powrotem do czasu przed pandemią.

Zaproponują także rozwiązania finansowe i prawne, które pozwolą na rozliczenie wykonania umów z Funduszem za okres zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii.

Pracami zespołu kieruje Bernard Waśko, zastępca prezesa NFZ, odpowiadający za pion medyczny. Zastępcą przewodniczącego jest Arkadiusz Kosowski, dyrektor Departamentu ds. Służb Mundurowych w Centrali NFZ,  sekretarzem Przemysław Bedyński, starszy specjalista w Departamencie ds. Służb Mundurowych w Centrali NFZ, a członkami: Daniel Rutkowski, zastępca dyrektora Departamentu Świadczeń Opieki Zdrowotnej w Centrali NFZ, Filip Urbański, zastępca Dyrektora Departamentu Analiz i Innowacji w Centrali NFZ oraz Radosław Murawski, p. o. naczelnika Wydziału Rozwoju Systemów Sprawozdawczych w Departamencie Świadczeń Opieki Zdrowotnej w Centrali NFZ.

Czytaj także: Bezpieczne środowisko pracy – kluczowe podczas epidemii>>>

W pracach zespołu będzie uczestniczyła grupa zewnętrznych doradców:

– Anna Baumann-Popczyk, zastępca dyrektora Departamentu Przeciwepidemicznego i Sanitarnej Ochrony Granic w Głównym Inspektoracie Sanitarnym

– Dariusz Drelich, wojewoda pomorski

– Jan Gessek, dyrektor Departamentu Ratownictwa Medycznego i Obronności w Ministerstwie Zdrowia

– Włodzimierz Gut, przedstawiciel Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny

– Agnieszka Jóźwik, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Skłodowskiej-Curie w Zgierzu

– Anna Miszczak, dyrektor Departamentu Systemu Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia

– Mariola Szulc, prezes zarządu, dyrektor generalny Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego MEGREZ Sp. z o. o. w Tychach

– Jarosław Wieczorek, wojewoda śląski.

Do 30 września 2020 roku zespół przygotuje wnikliwą analizę i wnioski, które ułatwią przywrócenie dostępu do świadczeń medycznych do czasu przed pandemią. Zaproponuje także rozwiązania prawne, które pomogą w osiągnięciu tego celu.

Zespół został powołany na mocy zarządzenia prezesa NFZ Nr 103/2020/GPF>>>

Z wywiadu przeprowadzonego przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wynika, że prywatne placówki medyczne doliczają do ceny usług medycznych tzw. opłaty covidowe. Według UOKiK z takimi opłatami nie spotykają się natomiast pacjenci sieciowych centrów medycznych.

Wysokość dodatkowych opłat pobieranych przez pacjentów waha się od 10 zł nawet do 350 zł. Średnia wysokość dodatkowej opłaty, którą muszą uiścić pacjenci, wynosi ponad 70 zł.

Zgodnie z informacją przekazywaną przez prywatne placówki medyczne opłaty te mają pokrywać koszty związane z zabezpieczeniem gabinetów przed wirusem SARS-CoV-2 i są przeznaczane na przykład na zakup dodatkowych środków czystości, maseczek czy fartuchów.

Z kontroli przeprowadzonej przez UOKiK wynika, że ponad 30 procent placówek stosowało tzw. opłaty covidowe za zapewnienie wymogów sanitarnych podczas świadczenia usług.

Czytaj także: Radzimy jak bezpiecznie wrócić do pracy w czasie epidemii>>>

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przyjrzał się tej sprawie z powodu skarg i pytań napływających do UOKiK i zaapelował do prowadzących gabinety i placówki prywatne o informowane o cenach i opłatach przed realizacją usług.

Jest to zgodne z przepisami, z których wynika, że przedsiębiorca powinien podać całkowity koszt usługi przed jej wykonaniem. Jeśli pobiera dodatkowe opłaty, powinien o tym jasno poinformować konsumenta przed zawarciem umowy.

Niedopuszczalne są sytuacje, w których o dodatkowych kosztach pacjenci informowani są na przykład po zabiegu, wizycie czy wykonaniu usługi.

Sposób uwidaczniania cen kontroluje Inspekcja Handlowa, która za nieprawidłowości w tym zakresie może nałożyć na przedsiębiorcę karę finansową w wysokości do 20 tys. zł.

Podczas webinarium zorganizowanego przez Pracodawców RP Maciej Miłkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia odpowiadał na pytania dotyczące wpływu epidemii koronawirusa na refundację leków i finansowanie świadczeń ochrony zdrowia.

Minister poinformował, że NFZ przygotowuje plan przychodów w 3-letniej perspektywie, zbierając dane z ZUS-u, KRUS-u oraz innych źródeł. Ma on być gotowy do końca tygodnia, a do końca czerwca 2020 ma powstać plan finansowy Funduszu, który zostanie przedstawiony Radzie NFZ oraz komisji sejmowej.

– Widzimy istotny spadek wpływów ze składek, może będzie musiał być on refinansowany wydatkami z budżetu państwa – stwierdzi minister.

Pytany o „odmrażanie” działalności placówek medycznych Maciej Miłkowski potwierdził, że od 1 czerwca 2020 wszystkie świadczenia planowane powinny być normalnie oferowane. Nieco później, na połowę miesiąca, przewidziano rozpoczęcie działalności uzdrowisk.

– Na pewno jako pierwsze będą wykonywane zabiegi, na które czekają pacjenci w trybie „pilnym”, także ci, którzy mają zaplanowane bezpośrednie wizyty w placówkach medycznych. Zabiegów wykonywanych w szpitalach może być mniej, w przypadku sal operacyjnych tzw. przepustowość może być niższa o 20 procent – dodał minister.

Minister zapewnił, że nic nie zagraża wznowieniu publikowania list refundacyjnych od września 2020. Prace w tym zakresie, prowadzone w resorcie zdrowia i w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, przebiegają w sposób niezakłócony.

Na liście znajdzie się wiele leków kontynuowanych, ale także wiele nowych leków, z których część była przyjęta przed pandemią, a w przypadku części toczą się postępowania.

– Zaczęliśmy już od 25 maja wydawać pozytywne decyzje refundacyjne na wrześniowa listę, negatywne będziemy wydawać w sierpniu – dodał minister. Wydawanie decyzji w sprawie refundacji było zatrzymane, zgodnie z ustawą związaną z epidemią COVID-19.

Pytania zadawane przez uczestników spotkania dotyczyły także przygotowywanych projektów ustaw – ustawy refundacyjnej (tzw. DNUR czyli dużej nowelizacji ustawy refundacyjnej), nowelizacji prawa farmaceutycznego oraz ustawy o zawodzie farmaceuty.

Zgodnie z zapewnieniem ministra Miłkowskiego, projekt DNUR zostanie prawdopodobnie przed wakacjami przekazany do konsultacji, natomiast nowelizacja prawa farmaceutycznego – dopiero po wakacjach.

Natomiast pierwsze czytanie nowelizacji ustawy o zawodzie farmaceuty zaplanowano w Sejmie na 26 maja 2020.

Zadawane przez uczestników pytania dotyczyły także badań klinicznych. Z powodu epidemii sytuacja wielu firm prowadzących taką działalność zostało ograniczona. Badań klinicznych prowadzonych było mniej, a pacjenci, którzy uczestniczyli w takich badaniach w innych krajach, nie mogli odbywać konsultacji. Częściowo zostały one przeniesione do Polski.

Jednym z zagadnień była także telemedycyna.

– Epidemia przyniosła wiele rozwiązań, które wcześniej nie były tak szeroko rozpowszechnione i której będą w dalszym ciągu istotnym elementem procesu leczenia. Jednak po „odmrożeniu” działalności placówek medycznych także bezpośrednie wizyty i badania będą bardzo ważne, oba te elementy będą się uzupełniać – dodał minister Miłkowski.

Czytaj także: Połowę problemów zdrowotnych będziemy mogli rozwiązywać w sposób zdalny>>>

Pytania dotyczyły także możliwości wsparcia branży farmaceutycznej, między innymi ze środków Unii Europejskiej, refundacji wyrobów medycznych oraz nowych technologii, z których wiele czeka na zatwierdzenie.

Prelegentami podczas spotkania byli: Anna Rulkiewicz, Wiceprezydent Pracodawców RP, prezes zarządu Pracodawców Medycyny Prywatnej, prezes zarządu Lux Med, Dorota Hryniewiecka-Firlej, Wiceprezydent Pracodawców RP, prezes Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA, prezes zarządu Pfizer Polska Sp. z o.o. oraz Maciej Miłkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia

Webinarium odbyło się 26 maja 2020.

23 maja 2020 roku weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia zmieniające przepisy dotyczące standardów w zakresie ograniczeń przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom innym niż z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 przez osoby wykonujące zawód medyczny mające bezpośredni kontakt z pacjentami z podejrzeniem lub zakażeniem tym wirusem.

Z rozporządzenia wynika, że kierownik szpitala zakaźnego informuje na piśmie osoby udzielające świadczeń medycznych pacjentom z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 o objęciu ich ograniczeniem dotyczącym nieudzielania świadczeń innym pacjentom.

W informacji tej określa się dzień początkowy oraz końcowy objęcia ograniczeniem. W przypadku gdy nie ma możliwości określenia dnia końcowego, ograniczenie obowiązuje do dnia jego odwołania przez kierownika podmiotu leczniczego, nie dłużej jednak niż do dnia zakończenia obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 lub ustania zatrudnienia osoby objętej ograniczeniem w danym podmiocie leczniczym (szpitalu zakaźnym).

Do dotychczasowego przepisu dodano zdanie, że dzień końcowy objęcia ograniczeniem nie może przypadać wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia zaprzestania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, chyba że przed  upływem 14 dni od dnia zaprzestania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pracownik uzyska ujemny wynik badania w kierunku zakażenia wirusem SARS-CoV-2.

Czytaj także: Radzimy jak bezpiecznie wrócić do pracy w czasie epidemii>>>

W takim przypadku osoba ta może przystąpić do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom innym niż z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 bezpośrednio po uzyskaniu ujemnego wyniku badania w kierunku zakażenia wirusem SARS-CoV-2.

Rozporządzenie ministra zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów w zakresie ograniczeń przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom innym niż z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 przez osoby wykonujące zawód medyczny mające bezpośredni kontakt z pacjentami z podejrzeniem lub zakażeniem tym wirusem zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw RP 22 maja 2020 roku (poz. 918).

Czytaj także: Pandemia pokazała, jak ważna jest telemedycyna>>>

Weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, które mówi między innymi o ustalaniu należności za świadczenia finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Z rozporządzenia wynika, że na wniosek świadczeniodawcy należność dla danego zakresu świadczeń może być ustalona jako iloczyn odwrotności liczby okresów sprawozdawczych w okresie rozliczeniowym i kwoty zobowiązania dla danego zakresu świadczeń.

Chodzi o świadczenia, której są rozliczane na podstawie ceny jednostki rozliczeniowej i w przypadku których należność z tytułu ich realizacji za okres sprawozdawczy, określona w rachunku przekazywanym przez świadczeniodawcę, stanowi sumę należności odpowiadających poszczególnym zakresom świadczeń, uwzględniającą współczynniki korygujące.

Przepisu tego nie stosuje się do należności za świadczenia, których zaprzestano udzielać, chyba że było to wynikiem decyzji organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub wprowadzonych ograniczeń związanych ze stanem zagrożenia epidemicznego lub epidemii.

Podstawą do wypłaty należności jest rachunek składany w oddziale wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia, w terminie do 10. dnia miesiąca, za miesiąc poprzedni.

Rozporządzenie wprowadza też przepis, że zmiana określonego w umowie miejsca udzielania świadczeń następuje na wniosek świadczeniodawcy, po uzyskaniu zgody dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ. Brak odpowiedzi na wniosek w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania oznacza jego pozytywne rozpatrzenie. Dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu może, przed upływem tego terminu, po poinformowaniu o tym wnioskodawcy, wydłużyć termin rozpatrzenia wniosku o kolejne 7 dni. Brak odpowiedzi na wniosek w wydłużonym terminie oznacza jego pozytywne rozpatrzenie.

Dotychczasowy przepis mówił o tym, że dyrektor oddziału NFZ rozpatruje wniosek w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania i udziela zgody albo odmawia jej wydania w formie pisemnej.

Dodano także do dotychczasowych przepisów, że w przypadku zaprzestania obejmowania opieką świadczeniobiorców w trakcie okresu sprawozdawczego należność jest ustalana jako suma dwunastych części iloczynów liczby świadczeniobiorców objętych opieką w poszczególnych grupach świadczeniobiorców i kapitacyjnych stawek rocznych, pomnożona przez iloraz liczby dni obejmowania opieką i liczby dni roboczych w danym okresie sprawozdawczym, z uwzględnieniem współczynników korygujących.

Czytaj także: Lux Med: nieodpłatne pakiety opieki dla osób, które straciły pracę>>>

Zmiany dotyczą także potwierdzania prawa do świadczeń. Pacjent może otrzymać za pośrednictwem serwisów internetowych lub usług informatycznych informację o braku konieczności przekazania kopii albo odpisu dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń.

Rozporządzenie mówi także o tym, że raport statystyczny,  informacje dotyczące rozliczeń oraz rachunek świadczeniodawca będzie przekazywał do NFZ w postaci elektronicznej.

Z rozporządzenia wynika także, że należność z tytułu umowy za realizację świadczeń leczenia uzdrowiskowego oddział wojewódzki NFZ wypłaca przelewem na rachunek bankowy określony w umowie w terminie 5 dni od dnia dostarczenia.

Rozporządzenie ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw RP 17 kwietnia 2020 roku.

Rozporządzenie weszło w życie 18 kwietnia 2020, część przepisów weszła w życie z mocą od 14 marca 2020.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z 16 marca 2020 w okresie stanu zagrożenia epidemicznego wprowadzone zostało czasowe ograniczenie w świadczeniu usług rehabilitacyjnych oraz działalności SP ZOZ-ów prowadzonych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Chodzi o usługi rehabilitacyjne w ramach prewencji rentowej (z wyjątkiem sytuacji, gdy realizacja świadczeń rozpoczęła się przez 14 marca 2020).

Rozporządzenie wprowadza także przepis, zgodnie z którym zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne i zlecenia naprawy tych wyrobów mogą być wystawiane za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

Poza tym zgodnie z rozporządzeniem ograniczenia określonego sposobu przemieszczania się nie dotyczą żołnierzy Sił Zbrojnych RP lub żołnierzy wojsk sojuszniczych wykonujących zadania służbowe.

Zmiany wprowadziło rozporządzenie ministra zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, które zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw RP 16 marca 2020 roku (poz. 461).

Czytaj także: Ogłoszony został stan zagrożenia epidemicznego>>>

13 marca 2020 roku, z mocą od 8 marca 2020 roku, weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie sposobu i trybu finansowania z budżetu państwa świadczeń opieki zdrowotnej wykonywanych w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.

Koszty tych świadczeń są finansowane przez ministra zdrowia na podstawie miesięcznego sprawozdania Narodowego Funduszu Zdrowia, które prezes NFZ przekazuje w formie pisemnej w postaci elektronicznej ministrowi zdrowia wraz z wnioskiem o przekazanie środków  w terminie do 20. dnia każdego miesiąca. Za datę przekazania sprawozdania uznaje się dzień jego wpływu do ministra zdrowia.

Z rozporządzenia wynika także, że prezes Funduszu przekazuje ministrowi zdrowia, w formie pisemnej w postaci elektronicznej, informację dodatkową dotyczącą rozliczonych świadczeń opieki zdrowotnej, sprawozdanych przez podmioty lecznicze i rozliczonych przez Fundusz w danym roku, określoną w załączniku do rozporządzenia.

Natomiast minister przekazuje Funduszowi środki finansowe w terminie 30 dni od dnia otrzymania sprawozdania.

W przypadku konieczności dokonania przez Fundusz korekty lub udzielenia wyjaśnień dotyczących przekazanego sprawozdania termin ten ulega przedłużeniu.

Czytaj także: Weszły w życie rozporządzenia związane z koronawirusem>>>

Środki finansowe w wysokości równowartości kosztów świadczeń opieki zdrowotnej, zwróconych przez instytucje państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), Fundusz przekazuje na rachunek urzędu ministra właściwego do spraw zdrowia w terminie 14 dni od dnia zidentyfikowania podstawy zwrotu. Środki te stanowią dochód budżetu państwa.

Prezes Funduszu w terminie do 20 stycznia roku następnego przekazuje ministrowi zdrowia rozliczenie otrzymanych środków finansowych za dany rok.

Niewykorzystana część środków finansowych przekazanych przez ministra podlega zwrotowi przez Fundusz na rachunek ministra zdrowia do 31 stycznia roku następującego po roku przekazania środków finansowych.

W przypadku konieczności dokonania korekty sprawozdania za rok, za który sprawozdanie zostało uznane za sporządzone prawidłowo, wysokość środków wynikającą z tej korekty uwzględnia się w rozliczeniu na rok bieżący

Rozporządzenie ministra zdrowia z 12 marca 2020 roku w sprawie sposobu i trybu finansowania z budżetu państwa świadczeń opieki zdrowotnej wykonywanych w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 zostało opublikowane tego samego dnia w Dzienniku Ustaw RP (poz. 422).

Projekt rozporządzenia ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej wprowadza zmiany w definicji parametrów branych pod uwagę przy wyliczeniu ryczałtów.

Jest to związane z planowaną zmianą zakresu świadczeń opieki zdrowotnej wymagających odrębnego sposobu finansowania, dotyczącą zniesienia limitu na wizyty do wybranych specjalistów.

Czytaj na ten temat: Projekt rozporządzenia w sprawie wizyt AOS bez limitu>>>

Zmieniane punkty dotyczą liczby jednostek sprawozdawczych wykonanych i sprawozdanych w dokumentach rozliczeniowych, w zakresie świadczeń, które były finansowane w ramach ryczałtu w okresie obliczeniowych i jednocześnie nie będą finansowane w ramach ryczałtu w okresie planowania lub nie były finansowane w ramach ryczałtu w okresie obliczeniowym, a będą w okresie planowanym, co jest związane ze zmianą kwalifikacji świadczeniodawcy lub zmianą przepisów.

Projekt rozporządzenia ministra zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji 10 lutego 2020.

Uwagi do projektu można przekazywać do 19 lutego 2020.

Czytaj także: Rok w branży medycznej pod znakiem cyfryzacji>>>

Projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie nadania statutu Narodowemu Funduszowi Zdrowia zmienia strukturę organizacyjną NFZ.  Między innymi zarówno w centrali jak i w oddziałach wojewódzkich Funduszu likwiduje departamenty spraw świadczeniobiorców, w zamian tworząc departamenty obsługi pacjenta.

Poza tym w centrali NFZ ma powstać Biuro Profilaktyki Zdrowotnej, Biuro Audytu Wewnętrznego oraz Biuro Nadzoru Wewnętrznego, a w oddziałach wojewódzkich – wydziały kontroli. W strukturach NFZ zostaną także wyodrębnione stanowiska inspektora ochrony danych.

Z uzasadnienia do projektu wynika, że utworzenie departamentu obsługi pacjenta jest konieczne w celu koncentracji w jednej komórce organizacyjnej zadań związanych z szeroko pojętym świadczeniem usług na rzecz osób posiadających prawo do świadczeń opieki zdrowotnej.

Komórka organizacyjna centrali NFZ realizować będzie dotychczasowe zadania likwidowanego departamentu spraw świadczeniobiorców, jak również zyska nowe kompetencje, w szczególności wynikające z prowadzenia infolinii dla pacjentów.

Natomiast utworzenie biura profilaktyki zdrowotnej zapewni możliwość efektywnej realizacji zadań związanych z wczesnym wykrywaniem chorób, ograniczaniem ich potencjalnego występowania oraz zapewnianiem dłuższego życia w zdrowiu w szczególności przez promowanie postaw prozdrowotnych.

Czytaj także: Projekt rozporządzenia o pomocy publicznej udzielanej przez ABM>>>

Projekt rozporządzenia statuuje ponadto możliwość tworzenia nowych rodzajów placówek terenowych oddziałów wojewódzkich, czyli punktów obsługi (kompetencja dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ) oraz centrów usług wspólnych (kompetencja prezesa NFZ).

Wynika to z konieczności zapewnienia większej dostępności ubezpieczonych do usług stanowiących realizację zadań NFZ, jak również optymalizacji wykonywania tych zadań.

Uwagi do projektu można przekazywać do 19 kwietna 2019.

Projekt jest dostępny na stronie legislacja.rcl.gov.pl>>>

 

26  marca 2019 roku wejdzie w życie rozporządzenie, zawierające wykaz świadczeń zdrowotnych, które mogą być udzielane przez ratowników medycznych w ramach zadań Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Pożarnej.

Rozporządzenie określa wykaz świadczeń zdrowotnych, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego samodzielnie – niezależnie od ukończenia medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych, samodzielnie – w przypadku realizacji zadań służbowych w warunkach zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, w obszarach katastrof, klęsk żywiołowych i w strefie działań wojennych oraz pod nadzorem lub w porozumieniu z lekarzem, wykonującego zadania zawodowe w podmiotach, o których mowa w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Samodzielnie przez ratownika, niezależnie od ukończenia przez niego medycznego kursu, może być wykonywana między innymi resuscytacja krążeniowo-oddechowa, tlenoterapia, intubacja, kardiowersja, defibrylacja, badanie EKG, podawanie leków, odbarczenie odmy czy opatrywanie ran i unieruchamianie złamań. Osoba taka może podawać jeden z 47 leków wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

W przypadku zagrożenia zadania te są rozszerzone o drobne zabiegi chirurgiczne, cewnikowanie pęcherza, badanie USG i możliwość podawania większej liczby leków.

Pod nadzorem lekarza ratownik może wykonywać intubację dotchawiczną, wykonywać płukanie żołądka i USG u pacjenta z urazem, a także podawać leki zawarte  na liście, będącej załącznikiem do rozporządzenia.

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 6 marca 2019 roku w sprawie wykazu świadczeń zdrowotnych, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego w ramach zadań Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Pożarnej zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw RP 11 marca 2019 roku (pozycja 472).

Czytaj także: Nowelizacja ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym opublikowana>>>

 

21 czerwca 2018 roku wchodzi w życie rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie sposobu ogłaszania o postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, składania ofert, powoływania i odwoływania komisji konkursowej, jej zadań oraz trybu pracy.

Wprowadzone zmiany mają na celu usprawnienie przeprowadzania postępowań konkursowych.

Zgodnie z rozporządzeniem dyrektor oddziału NFZ powołuje komisję konkursową spośród pracowników oddziału w liczbie nieparzystej, nie mniejszej niż 3 (dotychczas minimalna liczba członków komisji wynosiła – 5).

Do negocjacji kwalifikuje się oferentów w liczbie, która zapewni możliwość dokonania skutecznego wyboru, przy założeniu wyczerpania planowanej do zakupienia liczby świadczeń lub wartości zamówienia, licząc kolejno od najwyższej łącznej oceny uzyskanej na podstawie kryteriów niecenowych.  Do negocjacji zaprasza się oferentów zakwalifikowanych do negocjacji, spełniających wymogi konieczne do zawarcia i realizacji umowy.

Rozporządzenie mówi także, że przed dokonaniem wyboru komisja może rozszerzyć listę oferentów zakwalifikowanych i zaproszonych do negocjacji.

Zmiana polega na możliwości ograniczenia przez komisje konkursowe obowiązkowej weryfikacji danych zawartych w ofercie – oferentów, którzy dotychczas nie mieli zawartej umowy w zakresie świadczeń stanowiących przedmiot postępowania lub z którymi rozwiązano uprzednią umowę w zakresie świadczeń stanowiących przedmiot postępowania w trybie natychmiastowym z przyczyn leżących po stronie oferenta – wyłącznie do oferentów, którzy zostali zakwalifikowani do negocjacji.

Projekt proponuje także możliwość przeprowadzenia przez dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, w terminie 3 miesięcy od dnia rozpoczęcia realizacji umowy kontroli oferenta, w odniesieniu do którego odstąpiono od weryfikacji.

Projekt wprowadza także możliwość przedłużenia terminu otwarcia ofert. Zgodnie z rozporządzeniem można zmienić termin składania ofert i rozstrzygnięcia postępowania. Brak możliwości przedłużenia terminu otwarcia ofert może uniemożliwić skuteczne przedłużenie daty składania ofert ze względu na datę ich otwarcia.

Rozporządzenie ministra zdrowia z 13 czerwca 2018 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu ogłaszania o postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, składania ofert, powoływania i odwoływania komisji konkursowej, jej zadań oraz trybu pracy zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw RP 20 czerwca 2018 roku.

 

 

 

Opublikowany został projekt rozporządzenia ministra zdrowia dotyczący sposobu ogłaszania o postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zmiany dotyczą przede wszystkim składania ofert oraz komisji konkursowych.

Według uzasadnienia projekt ma na celu usprawnienie przeprowadzania postępowań konkursowych.

Zmiana polega na możliwości ograniczenia przez komisje konkursowe obowiązkowej weryfikacji danych zawartych w ofercie – oferentów, którzy dotychczas nie mieli zawartej umowy w zakresie świadczeń stanowiących przedmiot postępowania lub z którymi rozwiązano uprzednią umowę w zakresie świadczeń stanowiących przedmiot postępowania w trybie natychmiastowym z przyczyn leżących po stronie oferenta – wyłącznie do oferentów, którzy zostali zakwalifikowani do negocjacji.

Aktualnie na mocy rozporządzenia weryfikacja jest obowiązkowa w stosunku do oferentów, którzy dotychczas nie mieli zawartej umowy w zakresie świadczeń stanowiących przedmiot postępowania, lub z którymi rozwiązano uprzednią umowę w zakresie świadczeń stanowiących przedmiot postępowania w trybie natychmiastowym z przyczyn leżących po stronie oferenta. Dodawany w nowelizacji przepis pozwala na ograniczenie kręgu tych oferentów wyłącznie do oferentów zakwalifikowanych do negocjacji.

Projekt wprowadza także możliwość przedłużenia terminu otwarcia ofert. Zgodnie z rozporządzeniem można zmienić termin składania ofert i rozstrzygnięcia postępowania. Brak możliwości przedłużenia terminu otwarcia ofert może uniemożliwić skuteczne przedłużenie daty składania ofert ze względu na datę ich otwarcia.

Rozporządzenie proponuje także zmniejszenie minimalnej liczby członków komisji do 3. Obecnie komisja może liczyć nie mniej niż 5 członków. W przypadku drobnych postępowań uzupełniających, odbywających się w ciągu roku, skład 5 osobowy komisji jest nieuzasadniony i niepotrzebnie angażuje dodatkowe osoby do pracy w postępowaniu – czytamy w uzasadnieniu.

Projekt proponuje także możliwość przeprowadzenia przez dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, w terminie 3 miesięcy od dnia rozpoczęcia realizacji umowy kontroli oferenta, w odniesieniu do którego odstąpiono od weryfikacji.

Konsultacje w sprawie projektu trwają do 30 kwietnia 2018 roku.